پخش فیلم خصوصی سوشا مکانی – دروازه‌بان تیم پرسپولیس – چند وقت اخیر سر و صدای زیادی به پا کرد که جریاناتش هنوز هم ادامه دارد. قشرهای مختلف جامعه واکنش‌های متفاوتی به این جریان نشان داده‌اند. عده‌ای از افراد مستقیما در دست به دست کردن این فیلم نقش داشته‌اند و عده‌ای به عکس، با تشکیل کمپین و انتشار اطلاعیه‌هایی با این مضمون که «وارد حریم خصوصی دیگران نمی‌شوم» به نوعی اعتراض خود را به این جریان نشان دادند و سعی کردند در فرهنگ‌سازی برای جلوگیری از وقوع دوباره اتفاقاتی این چنینی پیشقدم شوند.
البته این اولین بار نیست که چنین اتفاقی رخ داده و گاهی اوقات افرادی که در این دام گرفتار می‌شوند به یک اصل مهم روانشناسی بی‌توجه هستند و حلقه‌های دوستی و صمیمیت‌شان در هم تنیده می‌شود. در روانشناسی موضوعی وجود دارد که بر اساس آن باید روابط‌تان با آدم‌های اطراف را مرز‌بندی کنید و افراد مختلف را خیلی زود به حریم خصوصی‌تان راه ندهید. در اینجا به شما می‌گوییم که جریان حلقه‌های ارتباط و صمیمیت آدم‌ها از چه قرار است و چطور باید از ورود افراد غریبه به حریم خصوصی پیشگیری کنیم. علاوه بر این دکتر بهزاد تریوه، روانشناس و مشاور خانواده، درباره جزییات حریم خصوصی بیشتر توضیح می‌دهد و می‌گوید چه افرادی به حریم خصوصی دیگران تجاوز می‌کنند.
حلقه‌های صمیمیت را بشناسید
نموداری که می‌بینید حلقه‌های روابط و صمیمیت نام دارد که حد و مرز میزان نزدیکی و صمیمیت با افرادی را که در زندگی اجتماعی ما نقش‌های متفاوتی دارند مشخص می‌کند. این نمودار از حلقه با رنگ‌های متفاوت تشکیل شده است.
– مرکزی‌ترین حلقه دایره که بنفش‌رنگ است مربوط به ماست و فقط خود ما در آن قرار داریم.
– در حلقه بعدی که آبی‌رنگ است افراد درجه یک خانواده قرار می‌گیرند که نزدیک‌ترین و صمیمی‌ترین افراد در زندگی اجتماعی ما محسوب می‌شوند.
– حلقه بعدی سبزرنگ است و شامل صمیمی‌ترین دوستان ما می‌شود.
– در حلقه بعدی که زردرنگ است دوستان ما قرار دارند.
– در حلقه نارنجی‌رنگ همکاران، آشنایان و افرادی که آنها را می‌شناسیم جای می‌گیرند.
– حلقه آخر که قرمز رنگ است شامل افراد غریبه است که هیچ آشنایی و شناختی روی آنها نداریم و باید به شدت مراقب‌شان باشیم.
شاید یکی از دلایلی که به حریم خصوصی افراد تجاوز می‌شود این باشد که خود آنها نتوانسته‌اند به خوبی برای میزان صمیمیتی که باید با اطرافیان‌شان داشته باشند و مقدار اعتمادی که باید به آنها بکنند، حد و مرز مشخصی قائل شوند.
طبیعی است هر چه افراد در حلقه‌هایی قرار می‌گیرند که به مرکز دایره نزدیک‌ترند میزان صمیمیت و اعتماد ما هم به آنها می‌تواند بیشتر شود. بنابراین باید با افرادی که در حلقه‌هایی قرار می‌گیرند که از مرکز دایره فاصله بیشتری دارند، صمیمیت کمتری داشته باشیم و در تنظیم روابط‌مان با آنها حد و مرز دقیق‌تری را تعیین کنیم چون شناخت و اعتمادمان نسبت به آنها کمتر است.
یک فضای نامرئی در اطراف شما
حریم خصوصی یک فضای نامرئی است که دور تا دور هر شخص به صورت حائل وجود دارد که آن فرد دوست دارد در آن فضا عادی و آزادانه رفتار کند و اگر فردی وارد این حریم بشود در او واکنش هیجانی فیزیولوژیکی ایجاد می‌شود. ضربان قلب او بالا می‌رود و احساس تنیدگی کرده و از این موضوع احساس ناراحتی می‌کند. این فضا می‌تواند منزل، اتومبیل، اتاق شخصی یا هر فضایی که فرد احساس می‌کند نوعی مالکیت معنوی روی آن دارد، باشد.
به تعداد آدم‌های روی زمین حریم خصوصی وجود دارد
روانشناسان معتقدند که فضا و حریم شخصی به فرهنگ جامعه‌ای که افراد در آن رشد کرده و زندگی می‌کنند بستگی دارد و حد و حدود آن در فرهنگ‌های مختلف می‌تواند متفاوت باشد. شاید بتوان به تعداد فرهنگ‌ها، کشورها و یا اصلا به تعداد همه آدم‌های روی کره زمین برای حریم شخصی تعریف و حد و حدود تعیین کرد اما میان همه این تعریف‌ها یک نکته مشترک وجود دارد؛ هیچ‌کس دوست ندارد توسط دیگران اذیت بشود و آرامش و آسایش‌اش به خاطر تجاوز به حریم خصوصی‌اش به هم بریزد.
وقتی حریم‌تان تهدید می‌شود
بخشی از بررسی‌ها و تحقیقات نشان داده است که شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان بیشتر از اینکه اثرات مثبت و سازنده داشته باشند اثرات منفی و سوء روی روابط بین فردی و خصایص و ویژگی‌های انسانی می‌گذارد. افراد بدون اینکه خودشان متوجه باشند با وارد شدن در شبکه‌های مجازی به جای بهبود و ارتقای روابط بین فردی به روابط اجتماعی خود به‌طور غیرمستقیم لطمه می‌زنند.
فضای مجازی آدم ها را بی‌پروا می‌کند
در دنیای حقیقی هنگامی که فردی می‌خواهد پشت سر یک نفر بدگویی کند یا وارد حریم او بشود – مثلا بدون اجازه وارد اتاق‌اش بشود – فضایی را لازم دارد که شخص مورد نظر از آن خیلی دور باشد و حین انجام این کار مدام این استرس و اضطراب را دارد که اگر او ناگهان از راه برسد باید چه کند؟ اما در فضای مجازی چهره و شخصیت افراد به صورت حقیقی و رودررو عرضه و شناخته نمی‌شود بنابراین این استرس در فرد پایین می‌آید و فرد آسان‌تر می‌تواند وارد حریم خصوصی دیگران بشود.
افراد با اطمینان به اینکه دیده نمی‌شوند، شخص مورد نظر هرگز متوجه نمی‌شود که آنها این کار را کرده‌اند و هیچ عواقبی برای آنها در پی ندارد بی‌پرواتر این کار را انجام می‌دهند.
چه فرقی می‌کند من این کار را بکنم یا خیر؟ توجیه این افراد این است که من هم اگر ارسال نکنم دیگران این کار را می‌کنند. اما این ویژگی در بعضی از شخصیت ها بیشتر دیده می شود.
توجه طلب: افرادی که دست به انتشار عکس‌ها و فیلم‌های خصوصی دیگران می‌زنند در برقراری و ایجاد ارتباطات واقعی و اجتماعی ناکارآمد و ناکام هستند و چون به لحاظ واقعی قادر نیستند بازتاب و نتیجه ارتباطات اجتماعی خود را به دست بیاورند دوست دارند به این وسیله خودشان را بیشتر مطرح کرده و توجه بیشتری را به سمت خود جلب کنند. درواقع این افراد چون چیزی برای عرضه کردن ندارند دست به این کار می‌زنند تا دقت و توجه بیشتری از دیگران نصیب‌شان شود.
پوچ‌گرا: اشخاصی که فلسفه و ایدئولوژی خاصی در ذهن‌شان ندارند و عادت به مصرف‌گرایی دارند هر چه به دست‌شان می‌رسد و به خوردشان داده می‌شود را بدون هیچ تعقل و تفکری می‌پذیرند. این افراد چون معنا، مفهوم و هدف خاصی در زندگی‌شان ندارند و دچار نوعی پوچ‌گرایی هستند بدون هیچ اندیشه‌ای دست به انتشار عکس‌ها و فیلم‌های خصوصی دیگران می‌زنند.
لذت‌جو: از آنجا که این افراد به دنبال خوشی و لذت هستند هنگام انتشار عکس‌ها و فیلم‌های خصوصی دیگران تنها به لذتی که از این کار نصیب‌شان می‌شود فکر می‌کنند و چون به تبعات آن نمی‌اندیشند خیلی آسان این کار را انجام می‌دهند. این افراد هیچ مسئولیتی را در برابر حقوق دیگران نمی‌پذیرند.
منفعل- پرخاشگر: افرادی که به‌طور طبیعی منفعل و بزدل هستند و کار خاصی از آنها برنمی‌آید در مواردی برای تخلیه کردن تکانه‌های پرخاشگرانه سرکوب‌شده به کارهای این‌چنینی مثل بی‌آبرو کردن دیگران دست می‌زنند. عکس‌ها و فیلم‌های خصوصی دیگران می تواند برای تخلیه هیجانات سرکوب‌شده این افراد خوراک مناسبی باشد.
ضداجتماعی: شخصیت‌های ضداجتماعی از آزار رساندن به دیگران، تجاوز به حریم آنها و به هم زدن آسایش و آرامش آنها لذت می‌برند.
هیجان‌زده: این افراد زود هیجان‌زده می‌شوند و فقط برای تجربه هیجان ناشی از انتشار مل خصوصی دیگران دست به این کار این می‌زنند.
فرهنگ‌سازی کنید
اگر با لورفتن حریم خصوصی دیگران مخالف هستید از طریق انتشار مطالب و اطلاعیه‌هایی به قبح این مسأله اشاره و افراد را از عواقب و پیامدهای منفی آن باخبر کنید تا به تدریج احترام گذاشتن به حریم خصوصی دیگران در افراد جامعه درونی و فرهنگ رعایت حریم شخصی دیگران ایجاد بشود.
بی تفاوت نباشید
هنگام رویارویی با افرادی که دست به این کار می‌زنند بی تفاوت نباشید، صریحا آنها را از این کار نهی کنید و به کارشان عکس‌العمل منفی نشان دهید تا کاملا متوجه بشوند از این کار خوشتان نیامده و اعتراض‌تان را به‌گونه‌ای بیان کنید تا آنهابه عمل و عواقب آن بیندیشند. شاید برای شما هم پیش بیاید، پس خودتان را جای فردی بگذارید که عکس هایش در حال لو رفتن است و فرد خاطی را متوجه اشتباهش کنید.
کمپین تشکیل دهید
با تشکیل دادن کمپین و عضو شدن در آن رای منفی خودتان را نسبت به این جریان ثبت و در فرهنگ‌سازی کردن در این زمینه شریک شوید.
در این کار زشت شریک نشوید
وقتی عکس، تصویر یا فیلمی مربوط به زندگی خصوصی دیگران به دست‌تان می رسد بدون اینکه آن را ببینید، نابودش کنید. سپس مخالفت خودتان را به شخص یا اعضای گروهی که آن را انتشار داده است صریحا اعلام کنید.
زندگی ایده آل
بهترین و سریعترین روش مهاجرت به استرالیا
