کارگاه های لبنیاتی با تجهیزات مدرن و گاها سنتی شرایط را برای افزایش تولید و در دسترس قرار گرفتن بیشتر مواد لبنی فراهم میکنند. افزایش نظارت های سازمان بهداشت و غذا – دارو بر روی این کارگاه ها سبب تولید مواد لبنی با کیفیت بالا شده است که در نتیجه ی آن جذب مشتری و سودآوری این مراکز را نیز افزایش داده است.
راه اندازی کارگاه های لبنیاتی
افزایش تقاضا برای مواد لبنیاتی سنتی سبب
راه اندازی کارگاه های لبنیاتی مختلف در سطح
کشور شده است. این کارگاه ها با تجهیزات
مدرن و گاها سنتی شرایط را برای افزایش تولید
و در دسترس قرار گرفتن بیشتر مواد لبنی فراهم
میکنند. افزایش نظارت های سازمان بهداشت
و غذا – دارو بر روی این کارگاه ها سبب تولید
مواد لبنی با کیفیت بالا شده است که در
نتیجه ی آن جذب مشتری و سودآوری
این مراکز را نیز افزایش داده است.
در این مقاله به بررسی برخی از
ابزارهای مورد استفاده در این
سالن ها خواهیم پرداخت :
دستگاه مخصوص کره گیری :
کره طبیعی با توجه به ویژگی های خاصی که
دارد هم میتواند برای بدن مفید بوده و هم مضر
باشد. استفاده ی صحیح از این ماده ی طبیعی
فوایدی بسیاری دارد . تولید کره در کارگاه های
لبنیاتی با استفاده از دستگاه های مخصوص به نام
کره گیر صورت میگیرد. کره گیرها ابزارهای مخصوص
می باشند که به دو روش امکان تولید کره را دارند.
متداول ترین روش تولید کره در کارگاه های لبنیاتی
نه چندان بزرگ ، کره گیری از ماست می باشد. در
این روش ماست از شیر پرچرب تولید میشود و
سپس همراه با ۱۰ درصد حجم کل ماست با آب
مخلوط شده و در داخل دستگاه کره گیری قرار میگیرد.
کره گیر دارای یک موتور و یک چرخاننده است. موتور
نیروی مورد نیاز را برای چرخش در اختیار انبر چرخاننده
قرار داده و این انبر شروع به چرخش می کند. در نتیجه
این چرخش به صورت تداوم داری ادامه پیدا میکند و
پس از مدت زمانی مشخص که کمتر از ۲ ساعت
می باشد ، کره از ماست جدا شده و در بالای مواد
جمع میشود. این دستگاه های دارای خروجی
مخصوصی می باشند که امکان خروج مواد باقی
مانده که همان دوغ سنتی می باشد را فراهم میکنند.
کره تولید شده از ماست ، طعم بسیار بهتری
نسبت به کره ای دارد که توسط دستگاه های
صنعتی به صورت مستقیم از شیر گرفته میشود.
دستگاه مخصوص خامه گیری :
از دیگر ابزارهای مورد استفاده در کارگاه های لبنیاتی
که اهمیت بسیار بالایی دارند ، خامه گیرها یا
سپراتور ها هستند، این دستگاه ها امکان جداسازی
چربی را از شیر دارند و در نتیجه موادی همچون
شیر و ماست کم چرب را می توان به وسیله ی
آنها تولید کرد. خامه گیر ها دارای استوانه هایی
مخصوص هستند که میزان چربی گیری از شیر
را مشخص می کنند.
چربی گیری از شیر در دستگاه های خامه گیر
همچون کره گیری به دو صورت در کارگاه ها اتفاق
می افتد. یکسری استفاده از سپراتور های صنعتی
شیر می باشد که ابزارهایی صنعتی بوده و شیر
مستقیما وارد انها شده و خامه را با درصدی
مشخص جداسازی می کنند .
نوع دیگر آنها خامه گیرهای برقی می باشد که با
استفاده از آنها می توان خامه را با حداکثر میزان
۲۰۰ لیتر در ساعت از شیر استخراج کرد. این
دستگاه ها دارای دو خروجی بوده که از یک
خروجی خامه و از خروجی دیگر شیر خارج میشود.
برای استفاده از این خامه گیر ها شیر به مقداری
مشخص گرم میشود و سپس شیر گرم شده که
باید دمایی در حدود چهل سانتیگرارد داشته باشد
داخل مخزن دستگاه قرار میگیرد. پس از ورود شیر
به داخل خود دستگاه استوانه ها و پیاله های
دستگاه سنگینی شیر را به میزانی که تعیین
شده است جداسازی می کنند و مواد سنگین
از بالا و شیر کم چرب از پایین خروجی خارج میشود .
این روش را میتوان چندین بار انجام داد تا از
چربی گیری خالص شیر اطمینان خاطر بوجود آید.
تجهیزات نگهداری مواد لبنی :
علاوه بر کره گیر ها و خامه گیر ها که طیف
وسیعی از مواد لبنی خروجی از کارگاه ها را آماده
سازی می کنند، ابزارهایی مخصوص نیز باید برای
نگهداری از شیر ورودی به کارگاه و جلوگیری از
خراب شدن شیر مورد استفاده قرار گیرد. این
ابزارها که از آنها با نام Milk Chiller یا شیر سردکن
نام برده میشود ، توانایی خنک سازی شیر را با
دمایی دلخواه توسط کاربر دارند. خنک سازی شیر
از رشد باکتری های مضر در داخل شیر جلوگیری
می کند و این امر سبب افزایش زمان ماندگاری
شیر در کارگاه میشود .
شیرسردکن ها دارای مخزن های استیل می باشند
که داخل مخزن از استیل ضدمغناطیسی ضدزنگ
طراحی و تولید شده است. دلیل استفاده از چنین
بدنه ای به علت ارتباطی مستقیمی هست که
بین مخزن و شیر وجود دارد که در صورت زنگ زدگی
می تواند سبب الودگی شیر شده و مشکلات
بسیاری را برای تولید کنندگان مواد لبنی ایجاد کند.
از سویی دیگر دستگاه پس از هر بار استفاده باید
به صورت کامل شستشو شود تا مواد باقی مانده
در داخل مخزن سبب ایجاد الودگی برای شیرهای
تازه رسیده نشود .
شیر سردکن ها دارای سیستم مخصوصی به منظور
کنترل دمای داخل دستگاه می باشند که استفاده
از آن سبب افزایش طول عمر موتور دستگاه و کاهش
مصرف انرژی می شود. این سیستم با یک محدوده ی
دمایی مشخصی تعیین میشود. در صورتی که دمای
داخل مخزن در این محدوده باشد موتور خاموش شده
و تا زمانی که دما از این محدوده خارج نشود موتور
روشن نخواهد شد. استفاده از عایق بندی مناسب
در این سیستم می تواند تاثیر این روش در کاهش
مصرف انرژی و افزایش طول عمر موتور را به میزان
قابل توجهی افزایش دهد.
اهمیت استفاده از تجهیزات لبنی :
استفاده از تجهیزات لبنی بروز و مدرن،
حسن های بسیاری دارد که از آنها
می توان به موارد زیر اشاره کرد :
– افزایش کیفیت مواد لبنی تولیدی
– دقت بر روی چربی مواد تولیدی
– کاهش قابل توجه مصرف انرژی برق ، اب و …
– کاهش نیاز به نیروی انسانی و در نتیجه کاهش هزینه های جاری کارگاه
– طول عمر بالای دستگاه ها
با اینکه هزینه ی ابتدایی خرید تجهیزات لبنی مدرن
بالا می باشد ولی در مدتی کوتاه به دلیل کیفیت
بالای تولیدی و ویژگی هایی که در بالا اشاره شد ،
سبب کاهش هزینه های جاری و افزایش سوددهی
میشود که همین امر سبب میشود در مدتی کوتاه
سودآوری بالایی برای کارفرما مهیا شود. از این رو توصیه
میشود در خرید تجهیزات لبنی تحقیقات بسیاری کرده
و بیشتر از تجهیزات مدرن به جای ابزارهای سنتی
استفاده کنید .