این کج سلیقگی در دستشویی‌ امامزاده قاسم تجریش جنجالی شد!

این روزها انتشار عکس هایی از سر درِ دستشویی‌ امامزاده قاسم تجریش بسیار جنجالی شده. در رشته معماری از جمله نکات مهم در بحث‌های آکادمیک و دانشگاهی، استفاده صحیح و درک درست از فرهنگ و باور‌های منطقه‌ای و بومی و همچنین شرایط جوی و اقلیمی، از منظر کارشناسان و خبرگان این فن است.

دستشویی‌ امامزاده قاسم

اما ظاهرا در خصوص دانش آموختگان در کشور ما، تمام نکات و فوت و فن‌های علمی و هنری،
به همان کلاس‌ها و کتاب‌های درسی و دانشگاهی ختم می‌شود و متاسفانه
در هنگام اجرا، توجه ویژه‌ای به اصول و پایه‌ها لحاظ نمی‌شود و این امر، باعث بروز بسیاری
از کج سلیقگی‌ها در زمینه‌های مختلف در جامعه می‌شود یا بر عکس در خیلی از موارد کار به کاردان سپرده نمی‌شود و تبعات جبران ناپذیر اتفاق می‌افتد.

در «امامزاده قاسم» در شمال منطقه «تجریش» (شهر تهران) در زمینه معماری خارجی،
در خصوص کاشیکاری‌های بالای سرویس‌های بهداشتی نکته‌ای به نظر می‌رسد
که در این فرصت، قابلیت بحث و نقد دارد.

دستشویی‌ امامزاده قاسم قسمت مردانه ، لطفا به تصویر زیر دقت کنید؛

دستشویی‌ امامزاده قاسم (مردانه)

چنان که ملاحظه می‌کنید، بالای سردر دستشویی و سرویس بهداشتی مردانه، دو نمونه از اسماء و صفات الهی در کاشی‌ها نوشته و مورد خطاب واقع شده است.

سمت راست نوشته شده: «یا راحم» که معنای آن، «ای خداوند مهر ورزنده» است.
سمت چپ نیز نوشته شده: «یا حاکم» که معنای آن، «ای خداوند داوری کننده» است.
از سوی دیگر در سردر دستشویی زنانه نیز در کاشی ها، دو صفت دیگر از خداوند مورد خطاب واقع شده است.

دستشویی‌ امامزاده قاسم قسمت زنانه

دستشویی‌ امامزاده قاسم ( زنانه)

در سمت راست نوشته شده: «یا قادر» که معنای آن، «ای خداوند نیرومند» است.
در سمت چپ نیز نوشته شده: «یا ناصر» که معنای آن «ای خداوند یاریگر» است.

به راستی خطاب قرار دادن خداوند متعال و نقش کردن آن بر سردر سرویس بهداشتی
مردانه با اسماء و صفات «مهرورزندگی» و «داوری کُنندگی»
و همچنین در سردر سرویس بهداشتی زنانه با صفاتی همچون: «نیرومندی» و
«یاریگری» چه تناسب و سنخیتی با این مکان خاص دارد؟ درست است که سرویس
بهداشتی امامزاده است، ولی استفاده از این صفات و اسماء الهی نیز ارتباطی ندارد.

بهترین وکوتاه‌ترین چیزی که می‌توان در این مجال گفت، کج سلیقگی مُتولیان
فرهنگی و معنوی در این زمینه و بی توجهی کارشناس معماری به
فرهنگ دینی و معنوی یا عدم مراجعه به او بوده است.

درباره امامزاده قاسم (ع) بیشتر بدانید

امام‌زاده قاسم، امام‌زاده و نیز منطقه‌ای است در شمال تجریش که در دامنه رشته کوه البرز و در ارتفاع ۱۷۰۰ متری قرار دارد.

امام‌زاده قاسم در شهر تهران و در شمال منطقه شمیران و در روستای قدیمی «دژ علیا» واقع است. بنای اصلی امام‌زاده برجی هشت ضلعی است که هر ضلع آن از داخل ۲/۲۵ متر عرض دارد و از آجر ساخته شده‌است.و این بقعه امروزه دارای صحن، ایوان، رواق و گنبد کاشیکاری است. اصل بنای بقعه را از قرن هفتم هجری دانسته‌اند. در زمان شاه تهماسب صفوی صندوقی با تاریخ ۹۶۳ هـ. ق بر روی مرقد نهاده شد.

ساختمان اصلی بقعه در زمان فتحعلی شاه قاجار توسعه یافت و ایوان بزرگ فعلی در طرف قبله بنا شد. بیرون بقعه و در گوشه جنوب غربی بنای قدیم، هنوز طاق نماها و رومی‌های عهد صفویه مشهود است. گنبد بیرونی بنا پیازی شکل است و ساقه آن با پوششی از کاشی خشتی با نقوش هندسی و خطوط کوفی بنایی تزیین شده‌است. صندوق امام‌زاده در سال ۹۶۳ هـ. ق در سی و سومین سال پادشاهی شاه تهماسب صفوی روی مرقد نصب شد.