حدیث اخلاقی از پیامبر گرامی اسلام
۱- فضیلت دانش طلبی
« مَنْ سَلَکَ طَریقًا یَطْلُبُ فیهِ عِلْمًا سَلَکَ اللّهُ بِهِ طَریقًا إِلَی الْجَنَّهِ…
وَ فَضْلُ الْعالِمِ عَلَی الْعابِدِ کَفَضْلِ الْقَمَرِ عَلی سائِرِ النُّجُوم لَیْلَهَالْبَدْرِ.»:
هر که راهی رود که در آن دانشی جوید،
خداوند او را به راهی که به سوی بهشت است ببرد، و برتری عالِم بر عابد، مانند برتری ماه در
شب چهارده، بر دیگر ستارگان است.
۲- دین یابی ایرانیان
« لَوْ کانَ الدِّینُ عِنْدَ الثُّرَیّا لَذَهَبَ بِهِ رَجُلٌ مِنْ فارْسَ ـ أَوْ قَالَ ـ مِنْ أَبْناءِ فارْسَ حَتّی
یَتَناوَلَهُ.»:اگر دین به ستاره ثریّا رسد، هر آینه مردی از سرزمین پارس ـ یا این که فرموده از فرزندان فارس
ـ به آن دست خواهند یازید.
۳- ایمان خواهی ایرانیان
« إِذا نَزَلَتْ عَلَیْهِ(صلی الله علیه وآله وسلم) سُورَهُ الْجُمُعَهِ، فَلَمّا قَرَأَ:وَ آخَرینَ مِنْهُمْ لَمّا یَلْحَقُوا بِهِمْ.
قَالَ رَجُلٌ مَنْ هؤُلاءِ یا رَسُولَ اللّهِ؟ فَلَمْ یُراجِعْهُ النّبِیُّ(صلی الله علیه وآله وسلم)، حَتّی سَأَلَهُ مَرَّهً أَوْ مَرَّتَیْنِ أَوْ
ثَلاثًا.
قالَ وَفینا سَلْمانُ الفارْسیُّ قالَ فَوَضَعَ النَّبِیُّ یَدَهُ عَلی سَلْمانَ ثُمَّ قالَ:لَوْ کَانَ الاِْیمانُ عِنْدَ الثُّرَیّا لَنالَهُ رِجالٌ مِنْ هؤُلاءِ.»:وقتی
که سوره جمعه بر پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم) نازل گردید و آن حضرت آیه وَ آخَرینَ مِنْهُمْ لَمّا
یَلْحَقُوا بِهِمْ را خواند.
مردی گفت:ای پیامبر خدا! مراد این آیه چه کسانی است؟ رسول خدا به او چیزی نگفت تا این که آن
شخص یک بار، دوبار، یا سه بار سؤال کرد.
راوی می گوید:سلمان فارسی در میان ما بود که پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم)دستش را روی دوش او نهاد،
سپس فرمود:اگر ایمان به ستاره ثریّا برسد، هر آینه مردانی از سرزمین این مرد به آن دست خواهند یافت.
۴- مشمولان شفاعت « أَرْبَعَهٌ أَنَا الشَّفیعُ لَهُمْ یَوْمَ القِیمَهِ:
۱ـ مُعینُ أَهْلِ بَیْتی.۲ـ وَ الْقاضی لَهُمْ حَوائِجَهُمْ عِنْدَ
مَا اضْطُرُّوا إِلَیْهِ.۳ـ وَ الُْمحِبُّ لَهُمْ بِقَلْبِهِ وَ لِسانِهِ.۴ـ وَ الدّافِعُ عَنْهُمْ بِیَدِهِ.»:چهار دسته اند که من، روز قیامت، شفیع
آنها هستم:۱ـ یاری دهنده اهل بیتم،۲ـ برآورنده حاجات اهل بیتم به هنگام اضطرار و ناچاری،۳ـ دوستدار اهل بیتم به قلب
و زبان،۴ـ و دفاع کننده از اهل بیتم با دست و عمل.
۵- ملاک پذیرش اعمال
« لا یُقْبَلُ قَوْلٌ إِلاّ بِعَمَل وَ لا یُقْبَلُ قَوْلٌ وَ لا عَمَلٌ إِلاّ بِنِیَّه وَ لا یُقْبَلُ قَوْلٌ
وَ لا عَمَلٌ وَ لا نِیَّهٌ إِلاّ بِإِصابَهِ السُّنَّهِ.»:نزد خداوند سخنی پذیرفته نمی شود، مگر آن که همراه با عمل
باشد، و سخن و عملی پذیرفته نمی شود، مگر آن که همراه با نیّت خالص باشد، و سخن و عمل
و نیّتی پذیرفته نمی شود، مگر آن که مطابق سنّت باشد.
۶- صفات بهشتی
« أَلا أُخْبِرُکُمْ بِمَنْ تَحْرُمُ عَلَیْهِ النّارُ غَدًا؟ قیلَ بَلی یا رَسُولَ اللّهِ.فَقالَ:أَلْهَیِّنُ الْقَریبُ اللَّیِّنُ السَّهْلُ.»:آیا کسی را که
فردای قیامت، آتش بر او حرام است به شما معرّفی نکنم؟ گفتند:آری، ای پیامبر خدا.
فرمود:کسی که متین، خونگرم، نرمخو و آسانگیر باشد.
۷- نشانه های ستمکار
« عَلامَهُ الظّالِم أَرْبَعَهٌ:یَظْلِمُ مَنْ فَوْقَهُ بِالْمَعْصِیَهِ، وَ یَمْلِکُ مَنْ دُونَهُ بِالْغَلَبَهِ، وَ یُبْغِضُ الْحَقَّ وَ یُظْهِرُ الظُّلْمَ.»:نشانه ظالم
چهار چیز است :۱ـ با نافرمانی به مافوقش ستم می کند،۲ـ به زیردستش با غلبه فرمانروایی می کند،۳ـ حقّ را
دشمن می دارد،۴ـ و ستم را آشکار می کند.
۸- شعبه های علوم دین
« إِنَّمَا الْعِلْمُ ثَلاثَهٌ:آیَهٌ مُحْکَمَهٌ أَوْ فَریضَهٌ عادِلَهٌ أَوْ سُنَّهٌ قائِمَهٌ وَ ما خَلاهُنَّ فَهُوَ فَضْلٌ.»:همانا علم دین سه چیز
است، و غیر از اینها فضل است:۱ـ آیه محکمه (که منظور از آن علم اصول عقائد است)،۲ـ فریضه عادله (که
منظور از آن علم اخلاق است)،۳ـ و سنّت قائمه (که منظور از آن علم احکام شریعت است).
۹- فتوای نااهل
« مَنْ أَفْتی النّاسَ بِغَیْرِ عِلْم…
فَقَدْ هَلَکَ وَ أَهْلَکَ.»:کسی که بدون صلاحیّت علمی برای مردم فتوا دهد، خود را هلاک ساخته و دیگران را نیز
به هلاکت انداخته است.
۱۰- روزه واقعی
« أَلصّائِمُ فی عِبادَه وَ إِنْ کانَ فی فِراشِهِ ما لَمْ یَغْتَبْ مُسْلِمًا.»:روزه دار ـ مادامی که غیبت مسلمانی
را نکرده باشد ـ همواره در عبادت است، اگر چه در رختخواب خود باشد.
۱۱- فضیلت رمضان
« شَهْرُ رَمضانَ شَهْرُ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ هُوَ شَهْرٌ یُضاعَفُ فیهِ الْحَسَناتُ وَ یَمْحُو فیهِ السَّیِّئاتُ وَ هُوَ شَهْرُ
الْبَرَکَهِ وَ هُوَ شَهْرُ الاْنابَهِ وَ هُوَ شَهْرُ التَّوبَهِ وَ هُوَ شَهْرُ الْمَغْفِرَهِ وَ هُوَ شَهْرُ الْعِتْقِ مِنَ النّارِ وَ
الْفَوْزِ بِالْجَنَّهِ.أَلا فَاجْتَنِبُوا فیهِ کُلَّ حَرام وَ أَکْثِرُوا فیهِ مِنْ تِلاوَهِ الْقُرآنِ….»:ماه رمضان، ماه خداوند عزیز و جلیل است، و آن ماهی است که در آن نیکی ها دوچندان و بدیها
محو می شود، ماه برکت و ماه بازگشت به خدا و توبه از گناه و ماه آمرزش و ماه آزادی
از آتش دوزخ و کامیابی به بهشت است.
آگاه باشید! در آن ماه از هر حرامی بپرهیزید و قرآن را زیاد بخوانید.
۱۲- نشانه های شکیبا
« عَلامَهُ الصّابِرِ فی ثَلاث:أَوَّلُها أَنْ لا یَکْسَلَ،و الثّانِیَهُ أَنْ لا یَضْجَرَ،وَ الثّالِثَهُ أَنْ لا یَشْکُوَ مِنْ رَبِّهِ عَزَّوَجَلَّ.
لاِنـَّهُ إِذا کَسِلَ فَقَدْ ضَیَّعَ الْحَقَّ،وَ إِذا ضَجِرَ لَمْ یُؤَدِّ الشُّکْرَ،وَ إِذا شَکی مِنْ رَبِّهِ عَزَّوَجَلَّ فَقَدْ عَصاهُ.»:علامت صابر در
سه چیز است:اوّل:آن که کسل نشود،دوّم:آن که آزرده خاطر نگردد،سوّم:آن که از خداوند عزّوجلّ شکوه نکند،زیرا وقتی که کسل شود،
حقّ را ضایع می کند،و چون آزرده خاطر گردد شکر را به جا نمی آورد،و چون از پروردگارش شکایت کند
در واقع او را نافرمانی نموده است.
۱۳- بدترین جهنّمی
« إِنَّ أَهْلَ النّارِ لَیَتَأَذُّونَ مِنْ ریحِ الْعالِمِ التّارِکِ لِعِلْمِهِ وَ إِنَّ أَشَدَّ أَهْلِ النّارِ نِدامَهً وَ حَسْرَهً رَجُلٌ
دَعا عَبْدًا إِلَی اللّهِ فَاسْتَجابَ لَهُ وَ قَبِلَ مِنْهُ فَأَطاعَ اللّهَ فَأَدْخَلَهُ اللّهُ الْجَنَّهَ وَ أَدْخَلَ الدّاعِیَ النّارَ بِتَرْکِهِ عِلْمَهُ.»:همانا
اهل جهنّم از بوی گند عالمی که به علمش عمل نکرده رنج می برند، و از اهل دوزخ پشیمانی و
حسرت آن کس سختتر است که در دنیا بنده ای را به سوی خدا خوانده و او پذیرفته و خدا
را اطاعت کرده و خداوند او را به بهشت درآورده، ولی خودِ دعوت کننده را به سبب عمل نکردن به
علمش به دوزخ انداخته است.
۱۴- عالمان دنیا طلب
« أَوْحَی اللّهُ إِلی داوُدَ(علیه السلام) لا تَجْعَلْ بَیْنی وَ بَیْنَکَ عالِمًا مَفْتُونًا بِالدُّنْیا فَیَصُدَّکَ عَنْ طَریقِ مَحَبَّتی فَإِنَّ
أُولئِکَ قُطّاعُ طَریقِ عِبادِی الْمُریدینَ، إِنَّ أَدْنی ما أَنـَا صانِعٌ بِهِمْ أَنْ أَنـْزَعَ حَلاوَهَ مُناجاتی عَنْ قُلوبِهِمْ.»:خداوند به داود(علیه السلام)
وحی فرمود که:میان من و خودت، عالِم فریفته دنیا را واسطه قرار مده که تو را از راه دوستی ام
بگرداند، زیرا که آنان، راهزنانِ بندگانِ جویای مناند، همانا کمتر کاری که با ایشان کنم این است که شیرینی مناجاتم
را از دلشان برکنم.
۱۵- نتیجه یقین
« لَوْ کُنْتُم تُوقِنُونَ بِخَیْرِ الاْخِرَهِ وَ شَرِّها کَما تُوقِنُونَ بِالدُّنیا لاَثَرْتُمْ طَلَبَ الآخِرَهِ.»:اگر شما مردم یقین به خیر
و شرّ آخرت می داشتید، همان طور که یقین به دنیا دارید، البته در آن صورت، آخرت را انتخاب می
کردید.
۱۶- نخستین پرسش های قیامت
« لا تَزُولُ قَدَمَا الْعَبْدِ یَوْمَ القِیمَهِ حَتّی یُسْأَلَ عَنْ أَرْبَع:عَنْ عُمْرِهِ فیما أَفـْناهُ، وَ عَنْ شَبابِهِ فیما أَبـْلاهُ،
وَ عَنْ عِلْمِهِ کَیْفَ عَمِلَ بِهِ، وَ عَنْ مالِهِ مِنْ أَیـْنَ اکْتَسَبَهُ وَ فیما أَنـْفَقَهُ، وَ عَنْ حُبِّنا أَهـْلَ الْبَیْتِ.»:هیچ
بنده ای در روز قیامت قدم از قدم برنمی دارد، تا از این چهار چیز از او پرسیده شود:۱ـ از
عمرش که در چه راهی آن را فانی نموده،۲ـ و از جوانیاش که در چه کاری فرسوده اش ساخته،۳ـ و
از مالش که از کجا به دست آورده و در چه راهی صرف نموده،۴ـ و از دوستیِ ما اهل بیت.
۱۷- محکم کاری
« وَ لکِنَّ اللّهَ یُحِبُّ عَبْدًا إِذا عَمِلَ عَمَلاً أَحـْکَمَهُ.»:پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم) وقتی که با دقّت
قبر سعد بن معاذ را پوشاند فرمود:می دانم که قبر سرانجام فرو می ریزد و نظم آن بهم می خورد،
ولی خداوند بندهای را دوست می دارد که چون به کاری پردازد، آن را محکم و استوار انجام دهد.
۱۸- مرگ، بیداری بزرگ « أَلنّاسُ نِیامٌ إِذا ماتُوا انْتَبَهُوا.»:مردم در خواباند وقتی که بمیرند، بیدار می شوند.
۱۹- ثواب اعمال کارساز
« سَبْعَهُ أَسـْباب یُکْسَبُ لِلْعَبْدِ ثَوابُها بَعْدَ وَفاتِهِ:رَجُلٌ غَرَسَ نَخْـلاً أَوْ حَـفَـرَ بِئْـرًا أَوْ أَجْری نَهْـرًاأَوْ بَنـی مَسْجِـدًا أَوْ کَتَبَ
مُصْحَفًا أَوْ وَرَّثَ عِلْمًاأَوْ خَلَّفَ وَلَـدًا صالِحـًا یَسْتَغْفِرُ لَـهُ بَعْـدَ وَفاتِـهِ.»:هفت چیز است که اگر کسی یکی از آنها را
انجام داده باشد، پس از مرگش پاداش آن هفت چیز به او می رسد:۱ـ کسی که نخلی را نشانده باشد
(درخت مثمری را غرس کرده باشد)،۲ـ یا چاهی را کنده باشد،۳ـ یا نهری را جاری ساخته باشد،۴ـ یا مسجدی را
بنا نموده باشد،۵ـ یا قرآنی را نوشته باشد،۶ـ یا علمی را از خود برجای نهاده باشد،۷ـ یا فرزند صالحی را
باقی گذاشته باشد که برای او استغفار نماید.
۲۰- سعادتمندان
« طُوبی لِمَنْ مَنَعَهُ عَیـْبـُهُ عَنْ عُیـُوبِ الْمُـؤْمِنینَ مِنْ إِخْوانِهِ طُوبی لِمَنْ أَنـْفَقَ الْقَصْدَ وَ بَذَلَ الفَضْلَ وَ أَمْسَکَ
قَولَهُ عَنِ الفُضُولِ وَ قَبیحِ الْفِعْلِ.»:خوشا به حال کسی که عیبش او را از عیوب برادران مؤمنش باز دارد، خوشا
به حال کسی که در خرج کردن میانه روی کند و زیاده از خرج را ببخشد و از سخنانِ زائد
و زشت خودداری ورزد.
اهل البیت
آواز عاشقانه مهرداد میناوند در مراسم ازدواج لاکچری اش 
