خالص بودن اعمال انسان ها باعث رضایت خداوند می شود و مفهوم این جمله ایناست که برای خدا دوست بدارید و برای خدا با دشمان خدا دشمن باشید, این ها عواملی برای جلب رضایت خداوند است و رضایت پروردگار بالاترین لذت در عبودیت است.
یکی از صفاتی که برای خداوند به کار میرود رضایت و خوشنودی از افراد است. نکته ی مهم این است که رضایت خداوند متعال امر نسبی است و انسان میتواند با رعایت و انجام و دستورات الهی میزان رضایت خداوند را به دست اورد. یکی از کارهایی که مورد توجه خداوند قرار میگیرد تقوا می باشد و شما میتوانید با صبر و شکیبایی در برابر گناه مورد عنایت الهی قرار گیرید با ما در نیک صالحی همراه باشید تا نکاتی راجع به رضایت خدا را مروز کنیم.
میزان رضایت خداوند
سوالی که ذهن خیلی از خداجویان مسلمان را مشغول نموده است؛ دانستن میزان رضایت خداوند از آنهاست.می دانیم که یکی از القاب امام هشتم ــ که تولدش را در پیش رو داریم ــ “رضا” است، زیرامورد خشنودی خدا در آسمان، و مورد خوشنودی رسول گرامی و ائمه معصومین(علیهم السلام) در زمین قرار گرفته است.[۱]
شکی نیست که خشنودی خدا از امام رضا (علیه السلام) بخاطر بندگی آن امام همام، نسبت به خدای بزرگاست، ما پیروان آن امام رئوف (البته امام، معصوم است و ما غیر معصوم) هم با ابراز بندگی خود بدرگاه خدا ــ که در ایمان به خدا و انجام عمل صالح، خلاصه می شود ــ می توانیم در پی کسبرضای خدا باشیم.
حضرت علی (علیه السلام) در کلامی گهربار می فرماید: «مَنْ أَرَادَ مِنْکُمْ أَنْ یَعْلَمَ کَیْفَ مَنْزِلَتُهُ عِنْدَ اللَّهِ فَلْیَنْظُرْ کَیْفَمَنْزِلَهُ اللَّهِ مِنْهُ عِنْدَ الذُّنُوبِ کَذَلِکَ مَنْزِلَتُه؛[۲] هر کس از شما که می خواهد جایگاه و منزلت خود را درنزد خداوند بداند، پس باید ببیند که جایگاه و منزلت خداوند در آن هنگام که به گناهی می رسد چگونهاست.جایگاه او نزد خداوند تبارک و تعالی، به همان مقدار است که جایگاه خداوند در نزد او است.»
سر پیچی نکردن از اوامر الهی
پیام این حدیث این است که اگر ما اوامر الهی را مخلصانه بجا بیاوریم و از اطاعت الهی سر نپیچیم؛ باید بدانیمکه رضایت الهی را بدست آورده ایم.شکی نیست که باید در تمام زندگی اینگونه باشیم؛ تا به رضوان الهی و بهشت او در آییم.اگر انسان، دوستی داشته باشد، تمام سعی خود را برای راضی نگه داشتن او ـــ با توجه داشتن به خواسته های او ــ بکار می برد، آنگاه از طرف مقابل هم همین خواسته ها را دارد.
خلاصه وقتی در دوستی های زمینی و دنیایی (با بی اعتباری های دنیا و دوستی هایش) رضایت طرفینی حرف اولرا می زند؛ درباره آخرت که سرای جاوید است به طریق اولی باید رضایت طرفینی حرف اول را بزند.اتفاقاً در حدیث داریم که دین انسان به مانند برادر انسان (بالاتر از دوست) است که باید نسبت به اوتوجه کامل داشته باشی.امیرالمومنین علی (علیه السلام) به کمیل بن زیاد فرمودند: «أَخُوکَ دِینُکَ فَاحْتَطْ لِدِینِکَ بِمَا شِئْت؛[۳]دین تو مانند برادر توست، پس نسبت به دینت تا می توانی جانب احتیاط را نگه دار(محکم کاری نسبت به فرائض دینی)»
نشانه های رضایت خدا
عوامل کسب رضایت خداوند حالا به عواملی چندکه باعث کسب رضایت الهی می شود اشاره می کنیم.
۱- ایمان و عمل صالح
در آیات پایانی سوره بینه می خوانیم: کسانى که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، بهترین مخلوقات (خدا) یند!
* پاداش آنها نزد پروردگارشان باغ هاى بهشت جاویدان است که نهرها از زیر درختانش جارى است؛ همیشه در آن مى مانند! (هم) خدا از آنها خشنود است و (هم) آنها از خدا خشنودند؛ و این (مقام والا) براى کسىاست که از پروردگارش بترسد.
شناخت مقام خداوند
بی تردید رضایت خدای بزرگ جز با عمل به دستوراتش میسر نیست، دستوراتی که با شناخت مقام خداوند و ترس از عقوبت او، و همچنین اطاعت از اهل بیت (علیهم السلام) امکان پذیر خواهد بود.حضرت صادق سلام الله علیه در عصر خویش رساله ای مفصل برای شیعیان می نویسند و برای شهرهای مختلف نسخهای از آن را می فرستند.شیعیان نیز آن را در سجاده های خویش قرار میداده اند و پس از نماز آن را مرور میکرده اند.در این رساله آمده است: و بدانید که هیچ کس مشمول رضاى خدا نمی شود مگر با اطاعت او و اطاعت پیامبرش و اطاعت ائمه از آل محمد صلى اللَّه علیه و آله.
۲- تبری
در روایتی آمده است که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: حضرت عیسی بن مریم به حواریین فرمود:کاری کنید که نزد خدا محبوب گردید و به خدا نزدیک شوید.گفتند: ای روح الله! چگونه در نزد خدا محبوب شویم و به او نزدیک گردیم؟ گفت: با بغض اهل گناه، و با دشمنی ایشان، رضای الهی را طلب کنید!» [۶]
در روایتی امام رضا علیه السلام در باب ویژگیشیعیان می فرمایند: قال الامام الرّضا – علیه السلام – : شیعَتُنا المُسَّلِمُونَ لاِمْرِنا، الْآخِذُونَ بِقَوْلِنا، الْمُخالِفُونَ لاِعْدائِنا، فَمَنْ لَمْیَکُنْ کَذلِکَ فَلَیْسَ مِنّا: امام رضا- علیه السلام – فرمود: شیعیان ما کسانی هستند که تسلیم امر و نهی ما باشند، گفتار ما را سرلوحه زندگی ـ در عمل و گفتار ـ خود قرار دهند، مخالف دشمنان ما باشند وهر که چنین نباشد از ما نیست.[جامع أحادیث الشّیعه، ج ۱، ص ۱۷۱، ح ۲۳۴]
شاید کسی فکر کند: بغض دشمنان الهی، همان اطاعت از خداست،بله در این شکی نیست، ولی زمانی هست که انسان اطاعت الهی را گردن می نهد اما با دشمنان خداسر جنگ و ستیز نداشته و با آنها مشکلی ندارد.مشکل اصلی دنیای اسلام، هم دقیقاً همین است که بعضی کشورهای مسلمان، شاید کم و بیش احکام اسلام را اجراکنند (اطاعت از خدا و پیامبر)، ولی با دشمنان خدا و اسلام، مشکل چندانی ندارند.این موضوع سبب بوجود آمدن جنگ های خانمان سوزی در جهان اسلام شده است.
حدیث درباره خشنودی خدا
۳- رضایت به تقدیرات الهی
از امیرالمؤمنین علیه السلام نیز نقل شده است میزان رضایت خداوند که حضرت فرمود: «عَلَامَهُ رِضَا اللَّهِ سُبْحَانَهُ عَنِ الْعَبْدِ رِضَاهُ بِمَا قَضَىبِهِ سُبْحَانَهُ لَهُ وَ عَلَیْه؛[۷] نشانه رضایت خدای سبحان از بنده، رضایت بنده از آن چیزی است که خداوند برایاو مقدر کرده است، چه خوشایند او و چه ناخوشایند او باشد»البته وجود این احادیث و احادث مشابه، منافاتیبا تلاش و کوشش انسان برای تغییر سرنوشت خودش ندارند: «اَنَّ اللَّهَ لَمْ یَکُ مُغَیِّراً نِعْمَهً أَنْعَمَها عَلى قَوْمٍ حَتَّىیُغَیِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ وَ أَنَّ اللَّهَ سَمیعٌ عَلیمٌ؛[انفال/۵۳] خداوند، هیچ نعمتى را که به گروهى داده، تغییر نمى دهد؛ جزآنکه آنها خودشان را تغییر دهند؛ و خداوند، شنوا و داناست.»
انسانی که دست روی دست بگذارد و بگوید: هرچه پیش آید خوش آید، هر چه تقدیر باشد همان می شود؛ این فرد خود را فریب داده است.کسانی هستند که از خدا شاکی هستند و مدام شکوه می کنند که ای کاش خدایا! اینگونه می شد وای کاش اینگونه نمی شد، بدون اینکه فکر کنند واقعاً به نفع آنها است یا نه، در حالی که میباید صبر را چاشنی کار کنند: «وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَالثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرینَ؛[بقره/۱۵۵]و البته شما را به پارهاى از سختى ها چون ترس و گرسنگى و نقصان اموال ونفوس و آفات زراعت بیازماییم، و صابران را بشارت و مژده بده.»
بنابراین اگر انسان از برخی تقدیرات الهی گلهمند باشد و آرزو کند که ای کاش این گونه نشده بود باید بداند که خدا هم به همین میزاناز او ناراضی است.سخن آخرشاه کلید بدست آوردن رضایت الهی، اطاعت از او و فرستادگان او در روی زمین (اهل بیت) است، اطاعتی که پایبندی انسان را به ایمان به خدا و عمل صالح را تقویت کند.حضرت علی (علیه السلام) یک راهکار عملی در این زمینه به ما نشان می دهد که: اگر می خواهی بدانیمقام و جایگاه خود را نزد خدا بدانی (خدا چقدر از تو راضی است)، بنگر که جایگاه و ابهت خدا،موقع گناه، نزد تو چقدر است.
تبیان