استرس حالت ناخوشایندی است که فرد را تحت تاثیر قرار میدهد و فرد در شرایط دلهرهآوری قرار میگیرد .نکته ی مهم این است که استرس شدید یا طولانیمدت میتواند مشکلساز باشد.
شاید بارها در زندگی شخصی خود حالت هایی را تجربه کرده باشید که فشارهای روحی و روانی، ترس، دلهره و نگرانی داشته باشید و این حالت ها در زندگی روزمره روی حالت روحی شما تاثیرزیادی بگذارد .استرس زیاد باعث ایجادفشارهای درونی یا بیرونی در فرد میشود و فرد را مضطرب میکند .در این بخش علائم استرس را نشان داده ایم . برای درمان استرس و نگرانی مطالب ما را در نیک صالحی ببینید.
استرس و نگرانی
انسان در نماز با همه اعضای بدن و حواس خود متوجه خدا می شود و از همه اشتغالات و مشکلات زندگی روی برمی گرداند و همین حالت روی گردانی کامل از مشکلات زندگی و نیندیشیدن به آن در میان نماز،موجب آرامش روان و سلامت روانی می شود.این حالت آرامش روانی، در ایجاد وضعیت سلامت روانی تأثیر بالایی دارد و موجب کاهش شدت فشارهای عصبی روزانه و
تنیدگی ها و تنشهایی که بسیاری از مردم دچار آن هستند، می شود.قرآن مجید میفرماید: “در زندگی از صبر و نماز کمک بگیرید”.(بقره (۲) آیه ۴۵)
امام صادق(علیه السلام) میفرماید: “هنگامی که مشکل مهمی برای علی (علیه السلام) پیش می آمد، بهنماز بر میخاست” سپس آیه فوق را تلاوت فرمود.(تفسیر نمونه، ج ۱، ص ۲۱۹)خداوند متعال در قرآن کریم، درمان تمام نگرانیها و اضطرابها را یاد و ذکرخدا معرفی میکند و آرامشدهنده قلبها را «توجه به خدا» و یاد او معرفی مینماید، آنجا که میفرماید: «اَلاَ بِذکرِاللّهِ تَطمئِنُّ القُلوبِ» (رعد: ۲۸)؛ بدانید و آگاه باشید که یاد خدا و ذکر او باعث آرامش دلهاست.و البته یکی از مصادیق کامل ذکر خدا «نماز» است و اساسا خداوند متعال فلسفه نماز را ظهور یاد خدادر دلها بیان کرده است: «اَقمِ الصَلوهَ لِذکرى» (طه: ۱۴)؛ نماز را به خاطر ذکر من و یاد من بپادار.
و به این ترتیب نقش پیشگیری کننده و حتی درمانگر مذهب در مورد اضطراب قابل بررسی است.نماز و درمان نگرانیدر تبیین رابطه نماز و رفع نگرانی و اضطراب باید گفت:از نظر روان پزشکان،اضطراب با یک احساس منتشر و مبهم دلواپسی که اغلب ناخوشایند و بدون دلیل است مشخص میشود که معمولا بایک یا چند مشکل جسمی همراه میگردد.از جمله شخص ممکن است علامتهای جسمی چون احساس تپش قلب، تنگی نفس و درد قفسه سینه، خالی شدن سردل،تعریق، سردرد، تکرر ادرار، اسهال، گزگز دست و پاها، لرزش و…
اختلال شخصیت
را نیز به همراه داشته باشد.امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «چه مانعى دارد که چون یکى از شما غم واندوهى از غمهاى دنیا بر او در آید، وضو بگیرد و به مسجد رود و دو رکعت نماز بخواند وبراى رفع اندوه خود، خدا را بخواند؟ مگر نشنیدهاید که خداوند مىفرماید: از صبر و نماز یارى بجویید»اضطراب، گاهی به شکل طبیعی در اشخاص سالم بروز میکند و گاهی به صورت بیمارگونه و دائمی در میآید که نیاز بهدرمان و مراقبت پزشکی دارد.
با اینکه دلایل علمی گوناگونی از دیدگاههای مختلف به عنوان دلایل بروز اضطراب و تشدید آن ارائه شده است اماهمچنان دور شدن از ایمان مذهبی، به عنوان یک عامل مهم در بروز اضطراب نقش غیرقابل انکاری دارد.(ترجمه فارسی سیناپس کاپلان ـ سادوک ـ ج دوم ـ صفحه ۴۷۳)به عبارتی نظر اسلام و روان شناسان جهان،تنها قدرتی که می تواند افراد بشر را از نگرانی و اضطراب محافظت کند و آرامش آنها را برقرار سازدقدرت نماز و عبادت خداوند است.افرادی که در ساعات مختلف به دعا و نماز خواندن می پردازند روحی مطمئن و سالم دارند و هرگز دچارنگرانی و اندوه نخواهند شد.
امام صادق علیه السلام به یکی از یارانش به نام مسمع فرمود: چه عاملی مانع می شود یکی از شمارا در وقتی که غم و اندوه دنیوی بر او وارد شد وضو بگیرد و داخل مسجد شود و دو
رکعت نماز بجای آورد و خداوند بزرگ را بخواند.مگر نشنیده اند که پروردگار می فرماید به وسیله صبر و نماز از خدا یاری بخواهید.(سفینه البحار، ج ۲، ص ۴۷ «قال الصادق علیه-السلام : مَا یَمنَعُ اَحَدَکُم اِذا دَخَلَ عَلیهِ غَمٌّ مِن غُمُومِ الدُّنیاان یتَوَضَّا فَیَدخُلَ المَسجدَ فَیرکَعَ رَکعَتَینِ یَدعُوَ اللهَ فیهِما اَما سَمِعتَ اللهَ یَقول وَ استَعینُوا بالصبرِ وَ الصَلَوهِ»، بقره ۴۵،بحارالانوار، ج ۶۹، ص ۳۴۲)
هرگاه حادثه ای رسول اکرم صلی الله علیه و آله را ناراحت و محزون میساخت آن جناب به وسیله روزه گرفتن و اقامه نماز از خداوند یاری و کمک می-گرفت.(مجموعهء ورام، ج ۱، ص ۳۰۳٫«کانَ النَبیُّ علیه السلام اِذا حُزنهُ اَمرٌ اِستَعانَ بالصّومِ وَ الصَّلوهِ»).یل کارنگی می گوید: امروز جدیدترین علم یعنی روانپزشکیهمان چیزهائی را تعلیم می دهد که پیامبران تعلیم می دادند زیرا روانپزشکان دریافته اند که دعا و نماز وداشتن یک ایمان محکم به دین، نگرانی، تشویق، هیجان و ترس را که موجب نیم بیشتری از ناخوشی ها استبرطرف می سازد.
یکی از پیشوایان علم مزبور می گوید کسی که حقیقتاً معتقد به مذهب است هرگز گرفتار امراض عصبی نخواهد شد.(آئین زندگی، ص ۲۰۸)۲۳ قدم تا آرامش واقعیگاندی می گوید: برای میلیونها نفر هندو و مسلمان تنها مایه تسلیو آرامش در زندگی، دعا و نماز است من با تمام جریانها و ناامیدی ها که در عرصه سیاسی باآن مواجه هستم هرگز روحیه امید خود را از دست نداده ام.
استرس و اضطراب
در واقع مردمی را دیده ام که حسرت آرامش مرا داشته اند این آرامش از دعا و نماز من حاصلشده است.من اهل دانش نیستم اما در کمال فروتنی ادعا می کنم که مرد دعا و نماز هستم.
(همه مردم برادرند، ص ۱۰۷)«نورمن وینسنت گریس» می گوید: نماز و دعا بزرگترین نیروئی است که برای مبارزه بادشواری های زندگی روزانه و بدست آوردن آرامش روحی شناخته شده گفتگو با خدا باید عادت همیشگی آدمی شود نه اینکه چون درماندگی به نهایت رسد، رو به خدا کند.
پیامبر گرامی (صلی الله و علیه وآله) فرمودند: «مَثَل خانهاى که در آن از خدا یاد مىشود و خانهاى کهدر آن ذکرى از خدا به میان نمىآید، مانند مثل موجود زنده و مرده است.» (بحارالانوار، ج ۷۵، ص ۲۰۷)یعنی دلی که مرکز یاد خداست، آباد و آرام است و دلی که از یاد خدا تهی است، ویران وتاریک است و اندوه و اضطراب آن را فرا گرفته.تنها یاد خدا و ذکر او دلهای پریشان را دوا میکند.
حضرت علی (علیه السلام) میفرماید: «پروردگارا! تو از هر مونسى براى دوستانت مونسترى و از همه آنها براى کسانى کهبه تو اعتماد کنند، براى کارگزارى، آمادهترى.پروردگارا! آنان را در باطن دلشان مشاهده مىکنى و در اعماق ضمیرشان بر حال آنان آگاهى و میزان معرفت وبصیرتشان را مىدانى، رازهاى آنان نزد تو آشکار است و دلهاى آنان در فراق تو بىتاب.اگر تنهایى سبب وحشت آنان گردد، یاد تو مونس آنهاست، و اگر سختىها بر آنان فرو ریزد، به تو پناهمىبرند.» (نهجالبلاغه خطبه ۲۲۵)امام صادق علیه السلام به یکی از یارانش به نام مسمع فرمود: چه عاملی مانع می شودیکی از شما را در وقتی که غم و اندوه دنیوی بر او وارد شد وضو بگیرد و داخل مسجدشود و دو رکعت نماز بجای آورد و خداوند بزرگ را بخواند.مگر نشنیده اند که پروردگار می فرماید به وسیله صبر و نماز از خدا یاری بخواهید
مجله مبلّغان