فتق دیسک کمر و ایجاد فاصله در بین مهره های کمر از جمله مشکلات ستون فقرات در بدن انسان ها می باشد و می تواند در هر سنی به وجود بیاید.
درد کمر یکی از مشکلات شایعی است که افراد بسیاری از آن شکایت دارند. کمر درد می تواند علت های متفاوتی داشته باشد. از بین این علت های مختلف می توان به یکی از آن ها اشاره کرد. فتق دیسک کمر همراه با ایجاد فاصله مهره های کمر می تواند باعث بروز مشکل در ستون فقرات و ایجاد کمر درد شود. برای خواندن مطلبی در مورد فاصله مهره های کمر ،دلیل ایجاد ، و راه های درمان آن با نیک صالحی همراه باشید.
دلیل ایجاد فاصله مهره های کمر
با سلام لطفا در مورد فاصله در مهره های کمر،دلیل ایجاد،و راههای درمان توضیح دهید.
با تشکر
پاسخ : با سلام فتق دیسک کمر جز شایعترین فتق دیسک بین مهره ای در ستون فقرات می باشد
و می تواند در هر سنی بوجود آید.
سن اکثر بیماران با فتق دیسک کمر بالاتر از ۳۰ سال می باشد.
فتق دیسک کمر می تواند عامل درد کمر, درد پا, ودرد کمر و پا شود.
در بعضی موارد بیمار احساس می کند پایش بی حس یا ضعیف شده است و یا اکثرا به خواب می
رود.اگر بیماری از علایم ذکر شده مینالد باید پزشک معالج یک عکس MRI از مهرهای کمر مریض بگیرد.
بوسیله این عکس پزشک میتواند فتق دیسک کمر را تشخیص بدهد.
MRI بهترین راه تشخیص دیسک و فاصله مهره های کمر
در حال حاضر MRI بهترین حربه برای تشخیص دیسک, غده یا خونریزی در ستون فقرات میباشد.
اگر فتق دیسک کمر عامل کمردرد و یا درد کمر وپا باشد پزشک مربوطه در روزهای اول به مریض داروهای
تسکین دهنده و برای ۲ تا ۳ روز استراحت نسبی تجویز می کند.
اکثر بیماران، حدود ۸۰%، چند روز یا چند هفته بعد از بوجود آمدن فتق دیسک احساس بهبودی میکنند.
البته در این زمان جّراح ستون فقرات می تواند با تزریق دارو در کانال نخاعی ،Epidural injection، و یا در
کانال ریشه عصبی ،PRT، زمان بهبودی را تسریع کند.اگر بیمار بعد از ۶ هفته هنوز از درد پا و یا
بی حسی پا شکایت می کند و در طول هفته های گذشته بهبودی چندانی را احساس نکرده باید بیمار را
نزد جّراحی فرستاد که بتواند این فتق دیسک را جّراحی کند.در حال حاضر فتق دیسک در اروپا و آمریکا به
کمک میکروسکپ یا آندوسکپ جراحی می شود.
جراحی میکروسکپی فتق دیسک بدین صورت میباشد که جراح یک برش ۱ تا ۲ سانتیمتری در پوست روی دیسک مربوطه
میزند و بعدا با کمک ابزارهای مخصوص و میکروسکپ فتق دیسک را خارج و عصب مربوطه را آزاد می کند.
این جرّاحی بر حسب محل فتق دیسک و وزن و قامت بیمار ۲۵ تا۶۰ دقیقه طول می کشد.
بیمار جرّاحی شده باید حدود ۳ تا ۴ ساعت استراحت مطلق بکند و در تخت بیمار بماند.
بعد از این زمان بیمار میتواند به کمک پرستار برای مدت کوتاهی به دستشویی برود.
مریض باید روز بعد از جرّاحی به مدت ۱۵ دقیقه قدم بزند و بعد از این مدت دوباره به مدت
۱ ساعت روی تخت استراحت کند.
جراحی میکروسکپی فتق دیسک و فاصله مهره های کمر
من بیماران جرّاحی شده ام را در آلمان بسته به سن مریض و نوع جرّای بعد از ۲۴ تا ۴۸
ساعت از بیمارستان مرخص می کنم.
بسته به نوع جرّاحی, بیماران می توانند روز بعد از جرّاحی هنگام غذاخوردن بمدت ۱۰-۱۵ دقیقه روی صندلی بنشینند.بیماران جرّاحی
شده می توانند هر روز ۵ دقیقه بیشتر از روز قبل قدم بزنند یا بنشینند.معمولا نخ بخیه یک هفته بعد
از جراحی کشیده می شود.
بیما ران باید بعد از مرخص شدن از بیمارستان بمدت ۴ تا ۶ هفته از کارهای بدنی و بلند کردن
اشیائ سنگینتر از ۵ کیلوگرم اجتناب کنند.
افرادی که شغلشان راننده گی میباشد باید بمدت ۲٫۵ تا ۳ ماه از شغلشان صرفنظر کنند.بیماران جرّاحی شده باید سعی
کنند وزن اضافه شان را کم کنند و مرتبا نرمشهای مخصوصی برای قوی کردن عضلات شکم و کمر انجام بدهند.حدود
۷۵ درصد بیماران جرّاحی شده بوسیله میکروسکپ دردشان را از دست میدهند و از نتیجه جرّاحی دیسک خیلی راضی هستند.
حدود ۱۵ درصداز این بیماران جرّاحی شده بعضی موارد هنوز از درد کمر و بندرت از درد پا مینالند.
۱۰ درصد باقیمانده از این بیماران جرّاحی شده میگویند درد آنها بعد از عمل دیسک تغییری نکرده و یا حتی
بیشتر شده است.
علل بروز فاصله مهره های کمر
علل بیماری ضعیف شدن و پارگی بافت دیسک، باعث وارد آمدن فشار به رشتههای عصبی عبوری از درون کانال ستون
فقرات میشود.
این از هم گسیختگی بافت دیسکی در اثر آسیب ناگهانی یا استرس مزمن مثلاً به علت بلندکردن مدام اشیای سنگین
یا چاقی، به وجود میآید.
فتق صفحه مهرهای ناشی از خم شدن از کمر بدون جمع کردن زانوها و اجرای حرکات چرخشی میباشد، چون فشار
زیادی را بر صفحه بین مهرهای وارد میآورد.
فشار مکرر به شکل فزایندهای مقاومت صفحه را تضعیف نموده و موجب بیرونزدگی و فتق آن میشود.
عوامل خطرآفرین شامل کار شدید جسمی، ورزش سخت یا توان فرسا، عضلات ضعیف شکمی و پشت، وزنهبرداری، عدم آمادگی جسمانی
و پیچش ناگهانی و شدید بدن یا پرش از ارتفاع زیاد است.
برای پیشگیری، اشیاء را با روش درست بلند کنید و برای حفظ توان و قدرت عضلانی مناسب، مرتباً ورزش کنید.
علایم بالینی ایجاد فاصله مهره های کمر
علائم پارگی صفحه بین مهرهای کمری علائم بیرون زدن دیسک بین مهرهای در قسمت تحتانی کمر و یا
پارگی صفحه بین مهرهای کمری شامل موارد زیر است:
• درد نواحی تحتانیتر پشت (کمر) که به خلف رانها و
قسمت پشت باسن، ران، ساق پا، یا پا انتشار دارد.
(درد سیاتیک) و معمولا در اثر حرکت شدیدتر میشود.
• گرفتگی عضلات
• تشدید درد بر اثر کشیدگی و فشار (حرکت، سرفه، عطسه، بلندکردن اشیاء، یا زور زدن و
دفع مدفوع ، دولا شدن و بالا آوردن مستقیم پا).
• از بین رفتن رفلکسهای عمیق تاندون.
• حساسیت شدید در ناحیه توزیع ریشههای عصب تحت تاثیر.
• از دست دادن اختیار ادرار و مدفوع ، فلج و تحلیل رفتن و ضعف عضلات از عوارض احتمالی بیماری
هست.
علائم پارگی صفحه بین مهرهای گردن
پارگی صفحه بین مهرهای گردن در صورت بیرون زدن دیسک بین مهرهای در گردن علائم زیر بروز میکند:
•درد در گردن، شانه، یا در مسیر بازو به سمت دست که این درد با حرکت بدتر میشود.
• ضعف، بیحسی، یا تحلیل رفتن عضلات دست (اندام فوقانی)
• سفتی گردن: حرکت گردن یا پشت برای مصدوم بسیار
دشوار است و یا اصلا قادر به این کار نیست.
تشخیص مشکل و ایجاد فاصله مهره های کمر
اقداماتی که برای تأیید تشخیص انجام میشوند ممکن است شامل موارد زیر باشند:
• عکسبرداری از گردن یا قسمت
پایینی ستون مهرهای به کمک اشعه ایکس، از جمله انجام میلوگرام (تزریق ماده رنگی در مایع اطراف ستون مهرهای که
به هنگام عکسبرداری با اشعه ایکس به راحتی دیده میشود)
• دیسکوگرافی (تزریق ماده رنگی درون دیسک)
• سیتیاسکن
•ام آر آی MRI
درمان مشکل فاصله مهره های کمر
• #استراحت در بستر به هنگام مرحله حاد بیماری، حداقل ۲ هفته در رختخواب استراحت
کنید.
فعالیتهای طبیعی خود را با رو به بهبود گذاشتن علایم مجدداً آغاز کنید.
استراحت طولانی مدت در رختخواب به هیچ عنوان توصیه نمیشود.
در بسیاری از موارد، خود به خود بهبود مییابد.
از دراز کشیدن به صورت دمر و خوابیدن با بالشهای بزرگ و ضخیم همیشه باید اجتناب نمود.
مصدوم را در یک سطح صاف و محکم در راحت ترین وضعیت ممکن بخوابانید.
• در ۷۲ ساعت اول و گاهی نیز در ادامه، کیسه یخ روی ناحیه دردناک قرار دهید (در صورت مؤثر
بودن).
یخ موضعی برای کاهش درد و گرفتگی استفاده میشود).
• وارد آوردن کشش در منزل یا در بیمارستان (گاهی توصیه میشود).
استفاده از کشش متناسب (۵ الی ۸ پوند ووزنه) جهت تسکین درد در فتق صفحات بین مهرهای گردن.
• بازتوانی برای تقویت عضلات. اجرای نرمشهای انبساطی پیشرونده عضلانی و سایر روشهای کاهش تنش نیز سودمند است.
• روان درمانی یا مشاوره برای فراگیری روشهای مقابله با درد مداوم و کلافگی
• #حرارت درمانی عمقی ماورای صوتی
و بکارگیری حرارت موضعی مرطوب.
به جای این کار میتوانید از لامپ گرمایی، دوش یا حمام آب داغ، کمپرس آب داغ، یا صفحات گرمکننده برای
تخفیف درد استفاده کنید.
نکات بیشتر در مورد ایجاد فاصله مهره های کمر و فتق دیسک مهره ای
۱- استفاده از جورابهای ضد واریس و خمش و واشدگی متناسب پا به منظور پیشگیری از ترومبوفلبیت حائز اهمیت میباشد.
۲- داروها
تجویز داروهای ضد التهاب داروهای ضدالتهابی غیراستروییدی برای کاهش التهاب اطراف پارگی دیسک برای موارد خفیف میتوان از استامینوفن یا
ایبوبروفن استفاده کرد.
شل کننده عضلانی مثل دیازپام یا متوکاربامول (رباکسین)و مسکنها.
۳- گاهی مصرف مخدرها.
• مسهلها یا نرمکنندههای مدفوع برای پیشگیری از یبوست تدابیر جراحی انجام عمل جراحی برای آزاد ساختن رشتههای عصب
از فشار وارده به آنها،در صورتی که استراحت در رختخواب فایدهای در رفع علایم نداشته باشد، ممکن است لازم شود.
در صورت لزوم، میتوان بیرونزدگی دیسک بین مهرهای را با عمل جراحی معالجه کرد.
لامینکتومی Laminectomy برداشتن قوس خلفی مهره از طریق جراحی، برهنه کردن طناب نخاعی برای برداشت قسمتی از هسته پالیبس که
از فتق دیسک بین مهرهای بیرون زده یا پاره شده است.
جوش خوردن نخاعی قرار دادن یک گرافت استخوانی در فضای بین دیسکی که رشد کرده و دو مهره را به
هم جوش میدهد و سپس آنها را بیحرکت میکند.
جایی که یک دیسک برداشته میشود، در بین جسم مهرهای ممکن است ورقههای استخوانی قرار داده شوند.
گرافت استخوانی ممکن است از بانک استخوان یا ناحیهای از استخوان خار خاصره بیمار گرفته شود.
ممکن است جراحی قدامی یا خلفی باشد.
جراحی میکروسکوپی جراحی میکروسکوپی، جهت برداشتن دیسکهای پاره شده موجب ضربه کمتر شده و تمامیت بافتی را نگه میدارد.
بیشتر بدانید : چه گروههایی به لحاظ شغلی و سنی بیشتر دچار کمردرد میشوند؟
معمولاً کمردرد را در دهههای اول و دوم زندگی کمتر مشاهده میکنیم، برای این که بچهها در دهه اول و دوم زندگی روپا هستند و دائم فعالیت ورزشی میکنند. این باعث میشود عضلات خوب ساخته شود، کسانی که در دهههای اول و دوم زندگی درد کمر دارند باید متوجه باشند که وجود نقایص تشکیلاتی استخوانهای کمر و لغزندگی مهرهها روی هم موجب این کمر درد شده است. بنابراین توصیه میکنم جوانهایی که در دهه اول و دوم زندگی از کمردرد شکایت دارند بهتر است قبل از اینکه بخواهند هزینههای زیادی کنند
، یک عکس دینامیک ساده در حال خم شدن به جلو و به عقب بگیرند تا ببینند این مهرهها روی همدیگر لغزندگی دارد یا نه. دردهههای بالاتر معمولاً مشکلات دیسکی زیاد اتفاق میافتد، به این معنی که ممکن است هنگام جا به جا کردن یک جسم سنگین در اثر فشار زیادی که به ستون فقرات وارد میآید یکی از دیسکها پاره شود و یک تکه از آن داخل کانال برود و باعث ایجاد دردکمر شود.
وقتی این درد ایجاد شود اگر زیر ریشه عصب رفته باشد، درد کمر همراه با دردی میشود که از ناحیه سرین پشت، ران، پشت ساق و روی پا و بغل و… است، بسته به این دارد کدام ریشه عصب تحت فشار قرار گرفته که به این درد، درد سیاتیک میگویند . اگر درد سیاتیکی ایجاد شد باید بیمار بررسی شود، که اولین مرحله معاینه بهوسیله پزشک است تا تشخیص دهد که ضایعات دیگر مانند ضایعات عروقی و… باعث بروز این دردها نشده باشد.
پزشک وقتی معاینه را انجام داد و مطمئن شد که علائم، علائم سیاتیکی است، بیمار به چند روز استراحت نیاز دارد. استراحت هم باید طوری باشد که فرد فعالیت فیزیکی نداشته و بیشتر در رختخواب باشد، همین رختخوابهای معمولی برای استراحت کافی است، اگر با داروهای ضد درد بهتر نشد، آن وقت دیسک باید بررسی شود درآن صورت ام.آر.آی یا سی تی اسکنهای مخصوص انجام میدهند تا محل در رفتگی و وسعت دیسک را روشن کند.
کسانی که مشکل دیسک کمر دارند، نباید روی تردمیل بروند
کسانی که مشکل دیسک کمر دارند، به هیچ عنوان نباید روی تردمیل بروند، چون وقتی روی تردمیل بروند، دیسک را میکوبد و مشکل آنها را تشدید میکند. حتی آنها از وزنه هم نباید استفاده کنند، تنها میتوانند بهصورت خوابیده روی میز بدنسازی از وزنههایی مثل هالتر برای تقویت عضلات بالاتنه استفاده کنند.
امامسألهای که میماند، این است، سن افراد در دهههای شش و هفت زندگی مقدمهای برای شروع آرتروز است، آرتروز صدمات تحلیل روندهای است که به دیسک وارد شده و عکسالعملهای استخوانی مهره بالایی و پایینی رشد استخوانی و دیسکی بهوجود میآورند که باز خود این میتواند به داخل کانال فشار بیاورد.
اگر در چند سطح باشد ممکن است کانال را تنگ کند، این تنگی کانال در دهههای بالا مشکلاتی بهوجود میآورد. در آن صورت است تنگی کانال را باید جراحی کرد.
عصر ایران