ضرب‌المثل‌های بسیار زیبا و آموزنده نهج البلاغه

تمامی ضرب المثل ها و حکایت های قدیم بسیار جالب و آموزنده هستند
به ویژه ضرب المثل هایی که در نهج البلاغه آمده اند که حضرت علی (ع)
در این کتاب خطاب به دشمنان خود سخنان آموزنده ای بیان کرده است.
برای مطالعه ی بیشتر ضرب المثل های نهج البلاغه ما را در سایت
نیک صالحی دنبال کنید.

 ضرب‌المثل‌های نهج البلاغه

۱٫ مفهوم ضرب‌المثل«حوضی برایشان از آب پر سازم که تنها خود بتوانم آبش را بکشم»
یعنی چه و برای چه کسانی فرموده است؟

مفهوم ضرب‌المثل این است که: «نقشه‌ای برای آن‌ها(طلحه و زبیر) طرح کنم که راه فرار
از آن را نداشته باشند.»
این ضرب‌المثل را برای طلحه و زبیر فرموده است که خواهان خون عثمان بودند
و جنگ جملرا به راه انداختند.

۲٫ مفهوم ضرب‌المثل«گوسفند تک رو طعمه گرگ می‌گردد» یعنی چه و به چه مناسبتی
حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ ذکر کرده‌اند؟

مفهوم ضرب‌المثل این است که: «از تنهایی و پراکندگی بپرهیز که انسان تنها طعمه
شیطان می‌شود.» وقتی که حضرت راجع به اشتباهات خوارج سبک مغز سخن می‌گفت
این ضرب‌المثل را بیان فرمودند.

ضرب المثل های نهج البلاغه و پر محتوا

ضرب المثل های نهج البلاغه آموزنده برای همه

۳٫ ضرب‌المثل«خاشاک در چشم و استخوان در گلو» یعنی چه، و به چه مناسبت
حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ ایراد فرموده‌اند؟

این ضرب‌المثل را پیرامون غصب خلافت فرموده‌اند که حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ
در مقابل این غصب صبر و بردباری را پیش گرفتند که همچون خاری در چشم
و استخوانی در گلو او را ناراحت می‌کرد.

۴٫ معنای ضرب‌المثل«ذمه من گرو سخنانی است که می‌گویم و تمام آن‌ها را ضمانت
می‌کنم» چیست و به چه مناسبتی ایراد شده است؟

منظور و مقصود حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ این است که: در راستی گفتارم تردیدی
نیست
و باطل و نادرستی در آن راه ندارد. این ضرب‌المثل را آن حضرت هنگامی که مردم مدینه
با او بیعت کردند فرمود.

۵٫ ضرب‌المثل«شیری می‌خواهند از مادری که از شیردان باز ایستاده» به چه معنا است
و در چه موردی ایراد شده است؟

معنای ضرب‌المثل این است که: طلحه و زبیر توقع دارند من هم مانند عثمان از مال فقرا
و مسلمانان هر چه می‌خواهند به ایشان بدهم(لکن من چنین نخواهم کرد).
این ضرب‌المثل را در توبیخ کسانی ایراد می‌کند که توقعات بی مورد از آن حضرت داشتند.

ضرب المثل های نهج البلاغه از امام علی

۶٫ حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ جمله«شما برای تیراندازی نشانه و برای خورنده لقمه
و برای حمله کننده شکارید» را درباره چه کسانی فرموده و منظور آن حضرت چه بود؟
درباره اهل بصره. منظور آن حضرت این است که: شما به خاطر کم فهمی و نادانی،
لشکر بیگانه(اصحاب جمل) را به شهر خود راه دادید که شما را هدف تیر خودشان
قرار داده، و اموالتان را خورده و گرفتارتان ساخته‌اند.

۷٫ مفهوم ضرب‌المثل«من بینی و چشم این کار را زده‌ام» چیست و در چه موردی
گفته شده است؟این ضرب‌المثل بجای ضرب‌المثل فارسی است که می‌گویند
: «من همه طرف این کار را زیر و رو کرده‌ام» یعنی این کاری که می‌خواهم انجام
بدهم تصمیم نهایی من است.
این ضرب‌المثل را حضرت در مورد جنگ با معاویه بیان داشته است و آن را حتمی می‌داند.

۸٫ مفهوم ضرب‌المثل«تربت ایدیکم» یعنی«دست‌های شما به خاک آلوده باد» یعنی چه
و در مورد چه کسانی گفته شده است؟

یعنی خداوند شما را به فقر و پریشانی مبتلا سازد و خیر و نیکی نبینید. این ضرب‌المثل
را حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ خطاب به اهل کوفه فرموده است هنگامی که در جنگ
با اهل شام سستی و سهل انگاری ورزیدند.

سخنان آموزنده حضرت علی در نهج البلاغه

بیش تر بدانید : ساختار نهج البلاغه

شناخت دقیق نهج البلاغه، در فهم کلام امیرمؤمنان تأثیری شگرف دارد. اگرچه تاکنون در معرفی این اثر جاودانه، تلاشهای ستودنی به ثمر رسیده است، امّا شناخت ساختار و نحوه طراحی نهج البلاغه، و چگونگی گزارش سید رضی، بر بهرهمندی ما می افزاید. شناخت شیوه گزارشی سیدرضی، مانند استفاده از تقطیعات، عناوین رسا و توضیحات او، افزون بر آن که زیباییها و کاستیهای روش وی را نشان میدهد، در پاسخ گویی به شبهاتی که پیرامون این کتاب مطرح شده است، نیز مؤثر خواهد بود.

تبیان