داستان و ریشه ضرب المثل دیه بر عاقله است
اگر به مثل های ایرانی علاقه مندید ما در ادامه معرفی ضرب المثل های ایرانی ، داستان و ریشه ضرب المثل دیه بر عاقله است را براینات آماده کرده ایم با ما همراه باشید:
چنانچه یک یا چند نفر از افراد جمعیتی مرتکب جرم یا عمل ناشایست شوند همیشه بر عاقل یا عقلای آن جمعیت خرده می گیرند و آنها را مسئول ارتکاب جرم می شناسند که نتوانستند مرتکبین را قبل از ارتکاب جرم دلالت و راهنمایی کنند و از ارتکاب اعمال ناشایست آنان قبل از بروز واقعه جلوگیری نمایند. در این گونه موارد حرفشان این است که دیه بر عاقله است. گاهی نیز گفته می شود: « اگر فلانی خطا کرد شما عفوش کنید زیرا دیه بر عاقله است.» که استفاده از آن به شکل اخیر صحیح نیست چه عفو و بخشش ارتباطی با دیه و خونبها ندارد.
داستان و ریشه ضرب المثل دیه بر عاقله است
اما ریشۀ این مسئلۀ فقهی که صورت ضرب المثل یافته به این شرح است: بر طبق احکام و تعالیم اسلامی اگر کسی دیگری را متعمداً به قتل برساند کیفر او قصاص است یعنی باید کشته شود. در قتل عمدی حق قصاص از برای اولیای مقتول قرار داده شده و ممکن است تراضی طرفین منتهی به ترک قصاص و اخذ دیه و خونبها شود. در این صورت خونبها از ثروت قاتل به اولیای مقتول پرداخت خواهد شد. اما چنانچه قتل اشتباهاً رخ دهد بدین معنی که قاتل قصد کشتن نداشته و قتل به طور خطا و غیر عمد اتفاق افتاده باشد در این صورت قصاص در بین نخواهد بود و دیه یا خونبها پرداخت می شود: و من قتل مومناً خطاً فتحریر بر رقبه مومنه و دیه مسلمه الی اهله. و یا به اصطلاح معروف : ان دیه الخطا علی العاقله. یعنی: دیه و خونبهای قتل خطا بر عاقلۀ قاتل واجب است. کلمۀ عاقله در این عبارت به معنی عاقل و خردمند نیست بلکه جماعت عاقله که باید دیۀ قتل اشتباهی را بپردازند عبارت است از : پدر و فرزندان و خویشان پدری از قبیل اعمام و بنی اعمام ابی و ابوینی و اخوال (دایی ها) و بنی اخوال ابی و ابوینی قاتل هستند. اما فلسفۀ ثبوت دیه بر عاقله این است که اگر فردی بدون تعمد مرتکب قتل گردید چون گناهش صرفاً بی احتیاطی و عدم توجه بوده و مستحق رحم و عطوفت است علی هذا لازم است مورد شفقت و مهربانی مسلمانان قرار گیرد و نزدیکترین مسلمانان همان خویشان و بستگان نزدیک قاتل غیرعمد هستند که باید خونبهای قاتل را بپردازند تا به حکم عقل و وجدان از اقارب و بستگان جاهل و ناپخته محافظت نمایند و نگذارند که آنان از طریق حزم و احتیاط خارج شده اشتباهاً مرتکب قتل نفس شوند. کتاب های فارسی
آگهی استخدام همکار در سایت های نیک صالحی و پرشین وی
