مصرف مکمل کلسیم برای همه افراد مناسب نیست در این مقاله با عوارض مکمل کلسیم در صورت مصرف خودسرانه آشنا می شوید
حقایقی که باید درباره مکمل کلسیم بدانید، مکمل کلسیم : آیا باید مصرف شود؟ مکمل کلسیم برای
چه افرادی مناسب است و عوارض مکمل کلسیم گریبانگیر چه افرادی می شود؟
بسیاری از افراد به امید تقویت استخوان هایشان مکمل کلسیم مصرف میکنند. با این حال مصرف این مکمل
می تواند دارای اشکالاتی باشد و حتی خطرات سلمتی از جمله افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی را به
همراه داشته باشد.
مکمل کلسیم برای چه کسانی مفید است و آشنایی با عوارض مکمل کلسیم
مصرف مکمل کلسیم برای افرادی که پوکی استخوان دارند یا مقدار کلسیم موجود در خونشان کم است به
تجویز پزشک مناسب است ولی فردی که سالم است و استخوان های قوی دارد نیازی به مصرف این مکمل
ندارد. ما هر چه بیشتر کلسیم مصرف کنیم جذب آن در بدن کمتر می شود و مقدار اضافه آن با ادرار دفع
می شود.
بچه های در حال رشد حدود ۶۰ درصد کلسیم منابع غذایی که می خورند را در معده جذب می کنند. زنان
باردار و شیرده تا ۶۰ درصد و بزرگسالان حدود ۳۰ درصد ولی این مقدار با افزایش سن کاهش پیدا کرده
به ۱۵ تا ۲۰ درصد می رسد. سالخوردگان که کارشان نشستن جلوی تلویزیون است و باید مکمل کلسیم
مصرف کنند حدود ۵ تا ۱۰ درصد آن را جذب می کنند.
جذب کلسیم و رسوب ان در استخوان های ما توسط هورمون هایی مانند هورمون رشد، استروژن، تستوسترون
ئ البته تنظیم کننده اصلی کلسیم یعنی هورمون پاراتیروئید کنترل می شود.
در این مقاله حقایقی که باید درباره مکمل کلسیم بدانید را توضیح می دهد از جمله این که چه کسانی باید آن را
مصرف کنند و فواید سلامتی یا خطرات احتمالی آن چیست.
چرا به کلسیم احتیاج دارید؟
بدن شما برای ساختن و حفظ استخوان های قوی به کلسیم نیاز دارد بیش از ۹۹ درصد کلسیم بدن در استخوان ها
و دندان های شما ذخیره می شود.
کلسیم موجود در جریان خون برای ارسال سیگنال های عصبی، آزاد سازی هورمون هایی مانند انسولین و تنظیم
انقباض عضلات و رگ های خونی کاربرد دارد.
اگر به مقدار توصیه شده روزاه کلسیم مصرف نکنید بدن شما کلسیم مورد نیاز خود را از اسکلت و دندان های شما
می گیرد و منجر هب تضعیف استخوان ها می شود.
مقدار مورد نیاز کلسیم روزانه
زنان ۵۰ سال و کمتر : ۱۰۰۰ میلی گرم در روز
مردان ۷۰ سال و کمتر : ۱۰۰۰ میلی گرم در روز
زنان بالای ۵۰ سال : ۱۲۰۰ میلی گرم در روز
مردان بالای ۷۰ سال : ۱۲۰۰ میلی گرم در روز
محدودیت هایی هم برای مصرف کلسیم وجود دارد . مثلا بزرگسالان تا ۵۰ سال حداکثر مقدار مجاز مصرف
کلسیمشان باید ۲۵۰۰ میلی گرم در روز و بالای ۵۰ سال ۲۰۰۰ میلی گرم در روز باشد. دریافت مقدار کافی
کلسیم از رژیم غذایی ممکن است منابع کلسیم شامل لبنیات ، برخی سبزیجات برگدار ، آجیل ها ، لوبیا و توفو
است.
با این حال افراد یکه به اندازه کافی غذاهای غنی از کلسیم مصرف نمی کند می توانند برای جبران این کمبود
مصرف مکمل را در نظر بگیرند.
چه افرادی باید مکمل کلسیم مصرف کنند
اگر مقدار کلسیم کافی از رژیم غذایی به بدن نرسد بدن شما کلسیم را از استخوان ها استخراج کرده و باعث
ضعیف و شکننده شدن آن ها و در نتیجه پوکی استخوان می شود.
از آن جا که زنان بیشتر در معرض پوکی استخوان هستند بسیاری از پزشکان توصیه می کنند مکمل های کلسیم
را به خصوص بعد از یائسگی مصرف کنند.
سایر افراد یکه باید مصرف مکمل کلسیم را در نظر بگیرند عبارتند از :
کسانی که رژیم وگان یا گیاهخواری دارند
کسانی که رژمی غذایی با پروتئین بالا یا سدیم بالا دارند که میتواند منجر به دقع بیشتر کلسیم از بدن شود
بیماری ای که مانع از جذب کلسیم میم شود مانند بیماری کرون یا بیماری التهابی روده
مصرف طولانی مدت داروهای کورتیکو استروئید
بیماران مبتلا به پوکی استخوان
مزایای مصرف مکمل های کلسیم
مکمل های کلسیم برای افرادی که نمی توانندن از طریق رژیم غذایی کلسیم کافی دریافت کنند دارای
فواید زیر هستند :
پیشگیری از پوکی استخوان در زنان یائسه
پس از یائسگی زنان به دلیل کاهش هورمون استروژن توده استخوانی خود را از دست می دهند. خوشبختانه
مکمل کلسیم می تواند در این زمینه کارساز باشد. مطالعات متعدد نشان داده اند که مصرف مکمل کلسیم در
زنان یائسه – معمولا حدود ۱۰۰۰ میلی گرم در روز – می تواند به پیشگیری از پوکی استخوان کمک کند.
کمک به کاهش چربی بدن و کاهش وزن
مطالعات ارتباطی بین کمبود کلسیم و افزایش حجم توده بدن و درصد چربی پیدا کرده اند. یک مطالعه در
سال ۲۰۱۶ اثرت مصرف روزانه ۶۰۰ میلی گرم مکمل کلسیم به دانشجویان کالج که اضافه وزن و کمبود
کلسیم داشتند را بررسی کرد. این مطالعه نشان داد افرادی که مکمل حاوی ۶۰۰ میلی گرم کلسیم و ۱۲۵ واحد
ویتامین D مصرف نمودند چربی بیشتری نسبت به دیگران کم کردند.
مصرف ویتامین D اغلب همراه با کلسیم توصیه می شود زیرا باعث بهبود جذب آن می شود.
کاهش خطر سرطان روده بزرگ
طبق یک مطالعه بزرگ، کلسیم حاصل از لبنیات و مکمل ها می تواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را
کاهش دهد. در یک بررسی قبلی از ۱۰ مزالعه نتایج مشابهی یافت شد.
بهبود نشانگرهای متابولیک
مطالعات متعددی نشان داده اند که مصرف مکمل های کلسیم نشانگرهای متابولیک را بهبود می دهد خصوصا
هنگامی که با ویتامین D مصرف شوند. در یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ ، ۴۲ زن باردار مکمل های حاوی
کلسیم و ویتامین D مصرف کردند، بسیاری از نشانگرهای متابولیک آن ها از جمله فشار خون و نشانگرهای
التهابی بهبود پیدا کرد.
تحقیقات دیگر نشان داده است کودکان زنانی که در دوران بارداری مکمل کلسیم مصرف می کنند در هفت
سالگی فشار خون کمتری نسبت به دیگران دارند.
عوارض مکمل کلسیم و خطرات احتمالی
تحقیقات اخیر حاکی از آن است که مکمل های کلسیم می تواند منجر به برخی مشکلات سلامتی شود از جمله :
عوارض مکمل کلسیم : افزایش خطر بیماری های قلبی
شاید بحث برانگیزترین پیشنهاد درباره مکمل های کلسیم خطر ابتلا به برخی بیماری های قلبی از جمله حمله و سکته
قلبی باشد.
طی چند سال گذشته محققان یافته های متناقضی در این باره منتشر کرده اند. برخی کارشناسان اظهار داشته اند که مصرف
کلسیم با ویتامین می تواند این خطر احتمالی را خنثی کند ولی این امر باید مورد بررسی بیشتر قرار بگیرد.
عوارض مکمل کلسیم : ارتباط سطح بالای کلسیم با سرطان پروستات
مقادیر بالای کلسیم ممکن ناست با سرطان پروستات مرتبط باشد اگرچه تحقیقات در این باره یافته های متناقضی دارد.
در چندین مطاله که اکثر آن ها مشاهده ای بوده اند محققان دریافتند ک مصرف زیاد کلسیم ممکن است با افزایش خطر
ابتلا به سرطان پروستات مرتبط باشد.
با این حال یک مطالعه کنترل شده تصادفی که به مدت ۶۷ سال روی ۶۷۲ مرد که مکمل کلسیم یا دارونما مصرف می کردند
نشان داد که شرکت کنندگان در معرض اخزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات قرار نگرفتند. در واقع شرکت کنندگانی
که مکمل مصرف کرده بودند کمتر به سرطان پروستات مبتلا شدند.
تحقیقات دیگر نشان داده اند که ممکن است فراورده های لبنی مقصر باشند. با بررسی ۳۲ مقاله ، مصرف لبنیات
و نه مکمل کلسیم با افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات در ارتباط بوده است.
عوارض مکمل کلسیم : افزایش خطر سنگ کلیه
شواهدی وجود دارد که نشان می دهد مکمل های کلسیم خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش میدهد. یک مطالعه روی
۳۶ هزار زن یائسه نشان داد افرادی که مکمل استفاده کرده اند خطر ابتلا به سنگ کلیه در آن ها افزایش پیدا
کرده است. به علاوه با وجودی که افراد با افزایش چگالی استخوان پا همراه بودند ولی تاثیری بر کم شدن
شکستن ران آن ها نداشت.
منابع دیگر بیان می کنند که اگر مصرف روزانه کلسیم بیش از ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ میلی گرم باشد خطر سنگ کلیه
را افزایش میدهد.
عوارض مکمل کلسیم : مقدار بالای کلسیم خون
بالا رفتن کلسیم خون منجر به مشکلی به نام هایپرکلسمی می شود که با علایمی از جمله درد معده، حالت تهوع،
تحریک پذیری و افسردگی همراه است.
این بیماری می تواند به دلیل موارد مختلف از جملمه کم آبی ، بیماری تیروئید و مصرف مقادیر زیاد مکمل کلسیم
ایجاد شود.
تفاوت بین انواع مکمل های کلسیم و عوارض مکمل کلسیم
مکمل کلسیم در شکل های مختلف موجود است از جمله ، قرص ، کپسول ، جویدنی ، مایع و پودر. تفاوت
اصلی بین آن ها ترکیب کلسیم موجود آن هاست که به دو نوع اصلی تقسیم بندی می شود :
کربنات کلسیم
سیترات کلسیم
این دو نوع در مقدار عنصر کلسیم و مقدار جذب آن با هم متفاوتند.
کربنات کلسیم
ارزان ترین و رایج ترین فرم موجود است. این ماده حاوی ۴۰ درصد عنصر کلسیم است ولی با این حال
عوارض جانبی از جمله گاز، نفخ و یبوست ایجاد می کند. توصیه می شود کربنات کلسیم برای جذب بهینه
به همراه مواد غذایی مصرف شود.
سیترات کلسیم
این ترکیب کلسیم گران تر است و ۲۱ درصد آن را عنصر کلسیم تشکیل می دهد بنابراین برای دریافت مقدار
کلسیم مورد نیاز باید قرص های بیشتری مصرف کنید. با این وجود راحت تر از کربنات کلسیم جذب می شود
و می توان آن را بدون غذا هم مصرف کرد.
سیترات کلسیم معمولا برای مبتلایان به سندرم روده تحریک پذیر تجویز می شود. همچنین انتخابی مناسب تر
برای افرادی است که اسید معده کمی دارند. مثل افراد سالخورده و کسانی که داروی ریفلاکس معده مصرف
می کنند.
منابع غذایی کلسیم
برای دریافت کلسیم مورد نیاز روزانه بهتر است از مواد غذایی استفاده کنید نه مکمل در این صورت بدون
نگرانی از هیچ گونه عارضه ای به راحتی کلسیم مورد نیاز خود را دریافت می کنید. منابع غذایی اصلی
کلسیم عبارتند از :
لبنیات
شیرکم چرب غنی شده با کلسیم ۵۲۰ میلی گرم در هر ۲۵۰ میلی لیتر
ماست کم چرب ۴۸۸ میلی گرم در هر ۲۰۰ گرم
شیر معمولی ۳۰۴ میلی گرم در هر ۲۵۰ میلی لیتر
پنیر چدار کم چرب ۲۰۹ میلی گرم در هر ۲۱ گرم
چیزکیک ۱۶۳ میلی گرم در هر ۱۲۵ گرم
غذاهای دریایی
کنسر ساردین ۴۸۶ میلی گرم در هر ۹۰ گرم
کنسرو سالمون صورتی ۲۹۷ میلی گرم در هر ۹۰ گرم
کنسرو سالمون قرمز ۲۰۳ میلی گرم در هر ۹۰ گرم
صدف دو کفه ای بخار پز یا آب پر ۱۷۳ میلی گرم در هر ۱۰۰ گرم
ماهی سرخو ۱۶۳ میلی گرم در هر ۱۰۰ گرم
سبزیجات و میوه ها و غیره
توفو سفت ۸۳۲ میلی گرم کلسیم در هر ۲۵۰ میلی لیتر
شیر سویا کم چرب ۳۶۷ میلی گرم درهر ۲۵۰ میلی لیتر
انجیر خشک ۱۶۰ میلی گرم در هر ۶ عدد
کنسر لوبیا سویا ۱۰۶ میلیگرم در هر ۲۰۰ گرم
کنسرو نخود ۹۰ میلی گرم در هر ۲۰۰ گرم
منبع : Healthline ، armacytimes ، healthdirect
تهیه و ترجمه گروه تغذیه نیک صالحی
اختصاصی نیک صالحی