با مفاهیم نمادهای اصلی در پشت اقلام موجود در سفره هفت سین نوروزی بیشتر آشنا شوید.
روز به روز به آغاز بهار و نوروز نزدیک می شویم، روزی که در تقویم شمسی با اول فروردین و در
تقویم میلادی با ۲۰ام مارس نشانه گذاری شده است. با تاریخچه هفت سین و معنای سمبلیک
اقلام سفره هفت سین در زیر بیشتر آشنا خواهید شد.
تاریخچه هفت سین
قدمت جشن نوروز به ۳۰۰۰ سال پیش و به دوره زرتشتیان باز می گردد و این جشن شامل مراسم های
سمبلیک متعددی است که به گزارش نیک صالحی یکی از معروف ترین آنها سنت خانه تکانی و تمیز
کردن کامل خانه قبل از عید برای استقبال از بهار و سال نو است.
یکی دیگر از مهم ترین سنت های نوروز که این مطلب را به آن اختصاص داده ایم سفره هفت سین است،
سفره، میز یا سینی که با هفت آیتم خاص که شروع آنها با حرف سین است، تزیین می شود. این سفره درست
قبل نوروز تهیه شده و به مدت دو هفته تا روز سیزده بدر که خانواده ها برای گذراندن یک روز خوب در
دل طبیعت به پیک نیک می روند، باقی می ماند.
نظریه های مختلفی در مورد ریشه هفت سین وجود دارد و تصور می شود قدمت بسیار کهنی نداشته باشد
چرا که اطلاعات زیادی از این سنت نوروزی در نوشته های مورخین قرن نوزدهم میلادی وجود ندارد و
تنها یک اشاره مبهم به این سفره در یکی از منابع که گفته می شود مربوط به دوره صفوی بوده وجود دارد.
از جمله هاینریش بروگش که در سال ۱۸۶۰ در دوره ناصرالدین شاه از تهران بازدید کرده بود در قسمتی
از سفرنامه خود نوشته، ایرانیان برای نوروز گل هایی می کاشتند که نامشان با سین آغاز می شد.
عناصر و مفاهیم سفره هفت سین در سنت نوروزی
سفره هفت سین که حتی در برخی از منابع آمده که در ابتدا به اسم “هفت چین” به معنی هفت چیدنی خوانده
می شد، در سایز و نوع چیدمان متفاوت است و استایل آن بیشتر به سلیقه افراد بستگی دارد و برخی طبق
سنت خانوادگی خود، اقلام متعددتری نیز به این سفره اضافه می کنند ولی هفت قلم اصلی و سنتی آن شامل
موارد زیر می شود.
سبزه
جوانه های سبز شده گندم، جو یا عدس در داخل یک ظرف یا بشقاب که در سفره هفت سین نماد نوزایی یا
تولد دوباره است.
سمنو
سمنو پودینگ شیرینی که از جوانه گندم تهیه می شود در این سفره سنتی، نماد ثروت و فراوانی است.
سنجد
میوه خشک سنجد که از درخت الئوستر (که با نام درخت زیتون روسی نیز معروف است) به دست می آید
نمادی از عشق و دوستی است.
سیر
سیر یکی دیگر از عناصر اصلی سفره هفت سین است که نمادی از شفا و درمان است.
سیب
سیب در این سفره سنتی سمبلی از زیبایی و سلامتی است.
سماق
سماق در سفره هفت سین نمادی از (رنگ) طلوع خورشید است.
سرکه
سرکه در سنت نوروزی سفره هفت سین، نمادی از عمر و صبر و شکیبایی است.
تاریخچه هفت سین و مفهوم نمادهای آن
علاوه بر هفت مورد ذکر شده، عناصر دیگری نیز ممکن است طبق رسوم مختلف در سفر هفت سین نوروزی
جای داشته باشند.
از جمله گل سنبل که نشانی از کشت گیاه است و یا سکه که نشانه ثروت محسوب می شود. روشن کردن
شمع نیز نشانه ای از روشنی و خوشبختی آینه نمادی از پاکی و صداقت است.
تخم مرغ های تزئین شده که گاهی به تعداد افراد خانواده در سفره قرار داده می شود نمادی از باروری است.
کاسه و تنگ آب با ماهی قرمز نشانه ای از زندگی و حیات است.
گلاب که بسیاری بر این باورند که قدرت پاکسازی جادویی دارد و کاسه ای آب با پرتغال ترشی شناور
در آن که نشانه ای از دنیای شناور در زمان و فضا است. هفت شاخه از خوشه درختان (زیتون و انار) که
نمادی از گذر عمر است.
کتاب مقدس مانند قرآن که طبق مذهب آن خانواده در این سفره قرار داده می شود. یک دیوان شعر که تقریبا
همیشه یا شاهنامه و یا دیوان حافظ است.
برخی از خوراکی هایی که برای پذیرایی در دید و بازدیدهای نوروزی استفاده می شود نظیر شیرینی های
سنتی نظیر باقلوا یا نان نخودچی و همچنین آجیل، می تواند محتویات دیگر سفره هفت سین را شکل دهد که
موارد ذکر شده بستگی به سلیقه فرد داشته و از عناصر اصلی سفره هفت سین محسوب نمی شود.
تهیه و ترجمه: گروه سبک زندگی نیک صالحی
بخش اختصاصی نیک صالحی