افرادی که می خواهند ازدواج فامیلی از نوع درجه یک انجام دهند باید حتما تحت مراقبت پزشک قرار بگیرند و تمام آزمایشات لازم برای این کار را انجام دهند
یکی از دلایل اصلی عقب ماندگی ذهنی بچه ها ازدواج فامیلی است. ازدواج فامیلی اگر تحت نظر پزشک متخصص و مشاوره صورت نگیرد ممکن است احتمال ابتلای فرزندان شان به بیماری های مختلف را افزایش دهد. امروز می خواهیم درباره معایب ازدواج فامیلی و ارتباط آن با بیماری های چشمی فرزندان در نیک صالحی صحبت کنیم
معایب ازدواج فامیلی برای سلامت فرزندان
دکتر پرویز زرینبخش نسبت به بروز بیماریهای چشمی که بر اثر ازدواجهای خویشاوندی به وجود میآید، هشدار داد و گفت:
ازدواجهای خویشاوندی یکی از مهمترین عوامل تشدیدکننده بیماریهای چشمی است.
وی افزود: از حدود ۳ هزار بیماری که بر اثر ازدواج خویشاوندی گریبانگیر فرزندان حاصل از این ازدواجها میشود، ۲۵
درصد آن در چشم بروز مییابد.وی با اشاره به اینکه چشم چهارمین عضو بدن است که از بیماریهای ارثی تاثیر
میپذیرد، خاطرنشان ساخت: تاکنون حداقل ۴۰۰ بیماری ارثی در شبکه چشم شناخته شده است.وی ادامه داد: از شایعترین بیماری چشم
که بر اثر ازدواج خویشاوندی ایجاد میشود، ” آرپی ” یا رتینیت پیگمانتر است که در این بیماری سلولهای مشیمیه
(طبقه تغذیهکننده زیر شبکیه) تخریب میشوند
به گفته دکتر زرینبخش، آب مروارید مادرزادی، قوزقرنیه ارثی، کوچک بودن بیش از حد چشم به همراه نابینایی، نداشتن یک یا دو چشم در بدو تولد،
سرطان رتینوپلاستوم، تخریب مادرزادی قرنیه، عدسی، شبکیه، نقطه زرد (ماکولا) و عصب چشم از جمله موارد شایع بیماریهای ارثی و
مادرزادی چشم به شمار میرود.
وی ادامه داد: اغلب این بیماریها یا غیرقابل درمانند یا درمان آنها پرهزینه بوده و در نهایت نمیتوان درمان کاملی
را برای بیمار انجام داد.رییس مرکز تحقیقات اپتیک و لنز ایران گفت: بسیاری از مراجعان ما را بیمارانی تشکیل میدهند
که قربانی ازدواجهای خویشاوندی هستند و وقتی دلیل نابینایی یا دیگر مشکلات چشمی آنان ازدواج خویشاوندی والدینشان عنوان میشود، اظهار
میدارند که هیچ کدام از پدر و مادر زن و مرد دارای مشکلات چشمی نبودهاند.وی ادامه داد: وجود ژن معیوب
مربوط به بیماریهای چشمی در والدین یا اقوام درجه یک زن و مرد با ازدواج خویشاوندی تشدید شده، شانس ابتلا
به بیماریهای چشمی را به شدت افزایش میدهد.
معایب ازدواج فامیلی برای فرزندان
زرینبخش تصریح کرد: وجود باورهای غلطی مانند بسته شدن عقد دخترعمو، پسرعمو در
آسمانها در میان مردم سبب شده که در مواردی در نسلهای بعدی شاهد بروز فاجعه تولد نوزادان معلول باشیم.
وی اضافه کرد: بهترین راه برای جلوگیری از تولد نوزادان معلول، ممنوعیت ازدواجهای خویشاوندان نزدیک مانند پسرعمو، دخترعمو، دخترخاله، پسرخاله،
پسرعمه، دختردایی و … است، کما اینکه در بسیاری از کشورهای پیشرفته به دلیل ممانعت از بروز چنین ناهنجاریهایی ازدواجهای خویشاوندی ممنوع است.
رییس مرکز تحقیقات اپتیک و لنز ایران با اشاره به اینکه در برخی بیماریهای چشمی، تشخیص زودرس و غربالگری میتواند به جلوگیری
از وخیم تر شدن بیماری منجر شود، یادآور شد: با غربالگری در سنین نوجوانی و تهیه نقشه قرنیه در بیماری
قوز قرنیه می توان با روش Cross-Link از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد.وی گفت: به کسانی که سابقه خانوادگی ابتلا به
قوزقرنیه دارند، توصیه می شود برای بررسی وضعیت خود به مراکز چشم پزشکی مراجعه کنند تا در صورت آن که
بیماری قوزقرنیه آنان در مراحل اولیه است، برای جلوگیری از پیشرفت آن اقدام شود.
دکتر زرین بخش یادآور شد: در مراحل پیشرفته تر نیز میتوان برای درمان قوزقرنیه از روشهایی مثل لنز یا جراحی
پیوند قرنیه بهره برد.وی افزود: در حال حاضر خوشبختانه برخی بیماریهای ژنتیکی چشم مانند نزدیک بینی و آستیگماتیسم با روشهای
مختلف جراحی لیزیک، لازک و پی آرکی قابل درمان هستند.به گفته رییس مرکز تحقیقات اپتیک و لنز ایران، برای داشتن
نسلی سالم، مهمترین اقدام، پیشگیری از تولد و بوجود آمدن کودکان مبتلا به انواع بیماریهای مادرزادی ارثی است.
بد نیست برخی دیگر از معایب ازدواج فامیلی را بدانید
اول اینکه احتمال دخالت اطرافیان در زندگی زن و شوهر در ازدواجهای فامیلی بیشتر از سایر ازدواجهاست و دامنه این دخالتها معمولا گستردهتر و فراتر از خانوادههای درجه ۱ دوطرف است و اغلب به کل فامیل کشیده میشود. مراقبان بهداشت و سلامت و متخصصان علم ژنتیک، خطر بیماریهای مادرزادی انتقالیافته به فرزندان را در مقابل تمام مزایای بالقوه اجتماعی-اقتصادی ازدواجهای فامیلی مهم و جدی قلمداد میکنند و در خصوص آن هشدار میدهند.
در ازدواجهای فامیلی در مقایسه با سایر ازدواجها نرخ باروری و تولد کمی بالاتر است و میزان سقط تفاوت بارزی ندارد. مردهزایی و مرگ نوزاد از جمعیت عمومی بالاتر و شیوع نقایص حین تولد حدود ۳-۲ درصد بیشتر از نوزادان حاصل از ازدواج غیرفامیلی است. هرچند شاید این تفاوت درصدی اندک باشد اما با احتساب آمار موالید سالانه عدد قابلتوجهی به دست میآید.
علت بالا بودن نقایص و اختلالات مادرزادی از این قرار است که زمانی که ژن مخصوص بیماری در پدران و اجداد مشترک زن و شوهر وجود داشته باشد و از یک طرف به مادر و از طرف دیگر به پدر منتقل شود و این ژن مخصوص هم از پدر و هم از مادر به کودک به ارث برسد، در نتیجه تجمع این ژن در فرزند احتمال بروز و شدت آن بیماری بیشتر خواهد شد.
معایب ازدواج فامیلی بر سلامت جنین
ضرورت غربالگریدر بسیاری از مطالعات روی ارتباط
نشانگان داون (نوعی عقبماندگی ذهنی) با ازدواج خویشاوندی تمرکزشده و نتایج نشان داده بسیاری از ازدواجهای فامیلی باعث خواهد شد فرزندان متولدشده عقبافتاده باشند. البته هر ازدواج فامیلیای این نتیجه را نمیدهد. آمار نشان میدهد احتمال تولد کودکان معلول، ناقص و مبتلا به نابینایی و ناشنوایی، اختلالات خونی و ناهنجاریهای استخوانی، صرع، اختلالات ذهنی و یادگیری و عقبماندگی رشد در ازدواجهای فامیلی بیشتر است.
ارتباط بین ازدواجهای خویشاوندی با بیماریهای پیچیده با شروع تاخیری مانند دیابت، قلبی-عروقی، فشارخون بالا، اسکیزوفرنی(جنون) و سرطانها مبهم است و به مطالعات بیشتری برای کنترل عوامل متعدد مداخلهکننده در نتیجه مطالعه نیاز دارد. اگرچه به دنیا آمدن کودک بیمار یا معیوب و ناقص در ازدواجهای فامیلی یک احتمال است اما با توجه به مشکلات زیاد ناشی از آن و زندگی سخت و دردناک این کودکان باید برای کاهش این احتمال اقداماتی انجام گیرد. از آنجا که وجود یک بیماری در پدران و اجداد مشترک همسران باعث بروز بیماری در نسلهای بعد میشود، مراجعه به متخصصان علم ژنتیک و تهیه شجرهنامهها و انجام آزمایشهای لازم پیش از ازدواج و تستهای غربالگری حین بارداری، از ارکان مهم برای کاهش احتمال تولد فرزند بیمار در ازدواجهای فامیلی است چراکه آزمایشهای مرسومی که امروزه برای افراد در آستانه ازدواج انجام میشود، فقط امکان بروز تالاسمی را بررسی میکنند در حالی که بررسیهای بیشتری در این زمینه لازم است.
ایسنا و مهرنیوز