پیامدهای ازدواج زودهنگام بر سلامت جنسی کودکان

چند وقتی است مقوله ازدواج کودکان بسیار داغ شده است که طرفداران و منتقدان خاص خود را دارد. به همین منظور ما امروز در نیک صالحی تصمیم گرفتیم درباره این موضوع صحبت کنیم و ببینیم که پیامدهای ازدواج زودهنگام کودکان بر روح و روان آنها چه چیزهایی است. با ما همراه باشید

پیامدهای ازدواج زودهنگام برای کودکان

نتایج یک تحقیق نشان می‌دهد مسائلی مانند فقر، عوامل فرهنگی و اجتماعی، حفظ آبرو و شرف خانوادگی و …زمینه وقوع ازدواج زودرس را فراهم می‌کند که با وجود ویژگی‌های بارز کودکی در رابطه زناشویی و عدم آموزش و آگاهی‌های اجتماعی لازم می‌تواند منجر به تضییع حقوق کودک و آزار و بهره‌کشی از وی شود. علاوه بر آن، ازدواج زودهنگام می‌تواند سلامت جنسی کودکان را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به بیماری‌های جسمی، روحی و روانی شود.

یکی از شاخص‌ترین مولفه‌های زندگی مشترک، ارتباط جنسی سالم و رضایت‌بخش زوجین است که در قالب ازدواج مشروع شکل می‌گیرد و بی‌گمان برخورداری از آمادگی لازم جسمی، روانی و اجتماعی رکن اساسی آن است. در این میان برای تعداد زیادی از دختران و برخی از پسران این ارتباط و پیوند مهم، قبل از سن قانونی و رشد لازم رخ می‌دهد که آثار منفی و پیامدهای ناگواری به ویژه برای دختران به دنبال دارد و موجب آزار، اعمال خشونت و آسیب‌های جبران‌ناپذیری بر آنان خواهد بود. محققان در پژوهشی با عنوان ” تاثیر ازدواج زودهنگام بر سلامت جنسی کودکان و سازوکارهای مقابله با آن” این موضوع را بررسی کرده‌اند.

در این پژوهش که توسط محمد مهدی مقدادی، دانشیار گروه حقوق دانشگاه مفید و مریم جوادپور،
استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز انجام شده، آمده است:
« در اصطلاح حقوق بشر، ازدواج کودک بدین معنی است که زوجین یا یکی از آن‌ها، کودک بوده
و ازدواجی تحت قوانین مدنی، مذهبی یا عرفی با ثبت یا بدون ثبت رسمی، انجام شود.»

اثرات مخرب و پیامدهای ازدواج زودهنگام

محققان می‌گویند:« با عنایت به تعریف ماده یک کنوانسیون حقوق کودک که به طفل زیر ۱۸ سال کودک
اطلاق می‌شود، ازدواج قبل از سن ۱۸ سالگی ازدواج زودهنگام نامیده می‌شود، زیرا دختر قبل از ۱۸ سالگی
به لحاظ فیزیکی، فیزیولوژیکی و روانی آمادگی پذیرش مسئولیت ازدواج و بچه‌دار شدن را ندارد و
نیز برای پسر، پذیرش مسئولیت زندگی و تامین آن دشوار است.»

پژوهشگران در این مقاله ارتباط خانوادگی، نابرابری جنسیتی، فقر و تدابیر اقتصادی، کنترل روابط جنسی
و حفظ عزت خانواده، سنت و فرهنگ، درگیری، بلایا و شرایط اضطراری را علل ازدواج‌های زودهنگام بیان می‌کنند.

محققان در این مقاله درباره آثار سوء ازدواج زودهنگام بر سلامت کودکان می‌گویند: « پدیده ازدواج زودرس
عامل شایع و موثری در محرومیت از تحصیل و آموزش به شمار می‌رود. تحقیقات نشان می‌دهند مادرانی که
ازدواج زودرس داشته‌اند، کمتر به آموزش فرزندانشان اهمیت می‌دهند زیرا از فواید تحصیل کمتر اطلاع دارند.»

همچنین « دخترانی که در سنین پایین ازدواج می‌کنند به لحاظ سلامت جنسی آسیب‌پذیر بوده و در معرض انواع بیماری‌های مقاربتی و جنسی قرار می‌گیرند، اما آن چه بیشتر نگران کننده است، چون اغلب شوهران‌شان مردانی هستند که مسن بوده و قبلا شریک‌جنسی داشته‌اند پس درصد ابتلا به بیماری‌های مقاربتی و جنسی در مورد این قبیل کودکان بالاتر است. از دیگر سو در بسیاری از نقاط جهان، دختران و پسران، اطلاعاتشان در مورد تنظیم خانواده و پیشگیری از بارداری، پیشگیری از ایدز، سلامت‌جنسی و تولیدمثل اندک است.»

عواقب و پیامدهای ازدواج زودهنگام

مقدادی و جوادپور در این مقاله می‌گویند: « یکی از خطرناک‌ترین عواقب ازدواج زودهنگام بارداری است.
این بارداری زودهنگام می تواند منجر به مرگ مادر باردار شود. هر سال ۱۳.۷ میلیون دختر ۱۵ تا ۱۹ سال
به دنبال ازدواج، زایمان می‌کنند.»

در این پژوهش آمده است:« دخترانی که زودتر از سن قانونی ازدواج می‌کنند بیشتر در معرض خشونت خانگی، سوء‌استفاده و روابط جنسی اجباری هستند، به گونه‌ای که سن، عدم آموزش، عدم مشارکت و تصمیم‌گیری در امور، می‌تواند آن‌ها را بیشتر در معرض خشونت و سوءاستفاده قرار دهد که این خشونت تا بزرگسالی ادامه پیدا می‌کند. علاوه بر آن، یکی از تاثیرات مخرب ازدواج کودک که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، اثرات منفی است که بر روح و روان کودک از خود به جا می‌گذارد، به گونه‌ای که حتی در پسران کم‌تر از دختران تاثیرش لحاظ می‌شود.»

به گفته محققان در ازدواج زودهنگام، کودک به نوعی از دوران کودکی خود فاصله گرفته و ارتباطش با خانواده و دوستانش قطع شده و از دیگر سو مسئولیت زندگی نیز مزید بر علت می‌شود و فعالیتش محدود به امور خانه و بچه‌داری خواهد شد، لیکن منجر به پیدایش افسردگی و اضطراب می‌شود.

نویسندگان این مقاله در ادامه، سازوکار های ممانعت از ازدواج زودهنگام کودکان در فقه‌ امامیه را بیان می‌کنند و می‌گویند:« از دیدگاه شریعت اسلام، انسان در هر سنی از کرامت برخوردار است. خداوند کودک را به والدین امانت داده است و آنان باید حق احترام و تکریم این امانت را پاس دارند.»

بد نیست پیامدهای ازدواج زودهنگام دختران در کودکی را بدانید

بر اساس مقالات مرور شده در این پژوهش، پیامدهای ازدواج دختران در کودکی می‌تواند به صورت زیر طبقه‌بندی شود:

-آسیب‌پذیری در برابر بیماری‌های مقاربتی و سرطان دهانه‌رحم

دختران در سنین پایین‌تر به خاطر شرایط فیزیکی بدن‌شان مستعد ابتلاء به بیماری‌های مقاربتی هستند. سلول‌های واژن و دهانه رحم دختران در سنین پایین، سلول‌های حفاظت‌کننده ندارد و در سنین کم، به راحتی آسیب می‌بیند. بر طبق آمار، احتمال آلودگی به ویروس HIV در دختران بیشتر از پسران است. همچنین بیشترین آمار ابتلاء دختران در سن ۱۵ تا ۲۴ است. در حالی‌که بیشترین آمار پسران آلوده ۱۰ سال بعد از این سنین است. بنابراین، در صورتی که دختران در سن کم ازدواج کنند و همسرشان آلوده به ویروس HIV یا دیگر بیماری‌های مقاربتی باشد، احتمال آلوده شدن بیشتر است.

انواع خاصی از ویروس HPV یا پاپیلومای انسانی می‌توانند انواع مختلفی از سرطان به خصوص سرطان دهانه رحم را ایجاد کنند. دلایل شایع ابتلاء به سرطان دهانه رحم، «ازدواج با همسری که در گذشته شرکای جنسی متعددی داشته»، «ازدواج کردن در کودکی»، «سطح وضعیت اقتصادی-اجتماعی پایین و دسترسی کم به خدمات مراقبت بهداشتی» است.

-مشکل در تنظیم خانواده و بارداری ناخواسته

تنظیم خانواده بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی؛ «برنامه‌ریزی زوجین برای دستیابی به اهداف باروری به صورت آگاهانه، مسئولانه و داوطلبانه، به منظور ارتقای تندرستی و بهزیستی خانواده» است. تنظیم خانواده به خانواده‌ها امکان می‌دهد تا تعداد فرزندی که می‌خواهند، داشته باشند. بین حاملگی‌ها فاصله بیندازند و از بارداری‌های پر خطر (برای مادران و نوزادان) جلوگیری کنند.

مطالعات نشان داده که بین ازدواج در کودکی و بارداری ناخواسته، سقط جنین، فاصله کم‌تر از
دو سال بین بارداری‌ها و میزان باروری بالا رابطه وجود دارد.

پیامدهای ازدواج دختران در کودکی

-خشونت فیزیکی و جنسی

بر طبق نتایج مقالات، دخترانی که در سنین کودکی ازدواج می‌کنند، در معرض خطر خشونت جنسی و فیزیکی
قرار دارند که ممکن است مواجهه با این خشونت برای آن‌ها مشکلات ناباروری و جنسی متعدد ایجاد کند.

زن و شوهرها به خاطر اختلاف سنی، از نظر قدرت و توان بدنی مساوی نیستند. همچنین ازدواج
در سنین پایین باعث می‌شود که فرد در مهارت‌های شخصی و اجتماعی پیشرفت زیادی نکند و از
خودش شناخت و درک کاملی نداشته باشد. به همین دلیل زنانی که در سن کم ازدواج می‌کنند،
به طور کامل وابسته به شوهر خود رشد می‌کنند و قادر به ایستادگی در برابر خشونت همسر خود نخواهند بود.

-خطرات هنگام بارداری و زایمان و مشکلات نوزادان

عوارضی مانند فشار خون بارداری، عفونت خون در بارداری و خونریزی در زنان جوان کمتر از ۱۵ سال، بیشتر از زنانی است که در بیست سالگی ازدواج کرده‌اند و این عوارض بیشتر آن‌ها را در خطر مرگ قرار می‌دهد. به طور کل مادران باردار زیر بیست سال، بیشتر از زنان بالغ با خطر مرگ و میر مواجه هستند.

به علاوه؛ مطالعات نشان داده‌اند که خطر به دنیا آوردن نوزادان با وزن کم و نارس و مرگ و میر نوزادان در زنان زیر ۱۸ سال، بیشتر است. حتی اگر نوزادان در سال اول زنده بمانند، میزان مرگ و میر کودکان (زیر ۵ سال) مادران جوان بالاتر است. به طور کلی، مادران جوان به دلیل عدم بلوغ عاطفی و جسمی، تغذیه نامناسب، عدم دسترسی به خدمات باروری و اجتماعی و همچنین خطر ابتلاء به بیماری‌های عفونی، بیشتر در معرض خطر مرگ و میر نوزادان خود هستند.

تدبیر۲۴ و ایسنا