آب سیاه یا گلوکوم بیماری است که به علت جمع شدن مایع داخل چشم و ایجاد فشار بر عصب بینایی ایجاد می شود و معمولا در افراد بالای ۶۰ سال شایع تر است
آب سیاه یا گلوکوم یکی از بیماری های چشم است که به عصب بینایی
که برای سلامت دید حیاتی است، آسیب می رساند. این آسیب اغلب
ناشی از فشار غیر طبیعی در چشم است. آب سیاه یا گلوکوم یکی از علل اصلی نابینایی در افراد بالای ۶۰ سال است ولی می تواند
در هر سنی اتفاق بیوفتد.
بسیاری از انواع آب سیاه یا گلوکوم هسچ نشانه هشدار دهنده ای ندارند و اثر
آن به قدری تدریجی است ه شما ممکن است تغییرات بینایی را تا رسیدن
به مرحله پیشرفته متوجه نشوید.
علایم آب سیاه یا گلوکوم
از آن جا که از دست دادن بینایی ناشی از گلوکوم نمی تواند بهبود پیدا کند
باید معاینات چشم منظم داشته باشید تا با اندازه گیری فشار چشم در مراحل
اولیه مشکل تشخیص داده شده و به طور مناسب درمان شود. اگر گلوکوم
زود تشخیص داده شود از دادن دید می تواند کند یا درمان شود به طور کلی
نیاز به درمان برای بقیه عمر دارید.
علایم و نشانه های آب سیاه یا گلوکوم بسته به نوع و مرحله بیماری متفاوت است
علایم آب سیاه یا گلوکوم زاویه باز
لکه های نابینایی در دو طرف یا مرکز دید به طور مکرر در هر دو چشم
بینایی تونلی در مراحل پیشرفته
علایم اب سیاه یا گلکوم با زاویه حاد
سردرد شدید
درد چشم
استفراغ و حالت تهوع
تاری دید
هاله اطراف چراغ ها
قرمزی چشم
در صورت عدم درمان آب سیاه یا گلوکوم در نهایت باعث کوری
می شود. حتی با درمان حدود ۱۵ درصد افراد مبتلا به گلوکوم حداقل
در طی ۲۰ سال یک چشمشان کور می شود.
علل ایجاد آب سیاه یا گلوکوم
آب سیاه یا گلوموم در نتیجه آسیب به عصب بینایی است. همان طور که این
عصب به تدریج ضعیف می شود، نقاط کور در زاویه دید ایجاد می شو.
آسیب عصبی معمولا به افزایش فشار داخل چشم بستگی دارد.
افزایش فشار به دلیل جمع شدن مایعی است که داخل چشم جریان دارد.
این مایع داخلی به طور طبیعی از طریق بافت مشکل ترابوکولار در
گوشه عنبیه و قرنیه خارج می شود. اگر این مایع بیش از حد تولید
شود یا سیستم زهکشی درست کار نکند، مایع نمی تواند به صورت
طبیعی از چشم خارج شده و فشار وارده بر چشم افزایش پیدا می کند.
انواع آب سیاه یا گلوکوم
آب سیاه یا گلوکوم زاویه باز
گلوکوم زاویه باز شایع ترین شکل این بیماری است. گوشه زهکشی شکل
گرفته توسط قرنیه و عنبیه ، باز مانده ولی شبکه تروبیکولر تا حدی
مسدود شده است که باعث ایجاد فشار تدریجی در چشم می شود که به
عصب بینایی آسیب وارد می کند. این روند به قدری آرام است که حتی
قبل از این که خبردار شوید بینایی خود را از دست داده اید.
آب سیاه یا گلوکوم با زاویه بسته
گلوکوم زاویه بسته زمانی رخ می دهد که تحدب عنبیه به جلو حرکت کرده
یا جلو گوشه زهکشی را مسدود می کند در نتیجه مایع دخل چشم نمی تواند
حرکت کرده و باعث افزایش فشار می شود. برخی افراد زهکشی های باریک
دارند که خطر گلوموم در آن ها را افزایش می دهد.
گلوکوم زاویه بسته می تواند به صورت ناگهانی یا به تدریج ایجاد شود.
آب سیاه یا گلوکوم تنش طبیعی
در گلوکوم تنش طبیعی حتی اگر فشار چشم شما در محدوده طبیعی باشد
عصب بینایی شما آسیب دیده است . دلیل این بیماری مشخص نیست. شاید
حساسیت عصب بیننایی یا خونرسانی ضعیف علت آن باشد. این جریان خون
ضعیف می تواند در اثر بیماری تصلب شرایین و تجمع چربی در عروق بوجود
بیاید.
آب سیاه یا گلوکوم در کودکان
احتمال ایجاد گلوموم در کودکان و نوزادان وجود دارد که ممکن است
در چند سال اولیه زندگی پیشرفت کند و منجر به آسیب عصب بیننایی شود.
آب سیاه یا گلوکوم رنگدانه
گرانول های رندگدانه از عنبیه در کاناش زهکشی جمع می شوند و
جلو خروج مایع از چشم را می گیرند. فعالیت هایی مانند پریدن
ممکن است عامل این مشکل باشد و موجب افزایش فشارهای متنناوب
در چشم شود.
عوال افزایش دهنده خطر ابتلا به آب سیاه یا گلوکوم
فشار بالای داخل چشم
سن بیش از ۶۰ سال
سیاه پوست، آسیایی یا اسپانیایی بودن
داشتن سابقه خانوادگی
بیماری هایی از قبیل دیابت، بیماری قلبی
فشار خون و کم خونی
داشتن قرنیه ای که در مرکز نازک است
دوربینی یا نزدیک بینی شدید
صدمه به چشم یا انواع خاصی از جراحی
مصرف داروهای کورتیکو استرئید به مدت طولانی
پیشگیری از آب سیاه یا گلوکوم
معاینات منظم م یتواند در تشخیص گلوکوم در مراحل اولیه به شما
کمک کند که در پیشگیری از دست دادن بینایی یا کاهش پیشرفت آن
موثر است.
بنا به توصیه آکادمی چشم پزشکی افراد زیر ۴۰ سال باید هر ۵ تا ۱۰ سال
معاینه جامع چشمی داشته باشند.
افراد ۴۰ تا ۵۴ سال هر ۲ تا ۴ سال
افراد ۵۵ تا ۶۴ سال هر ۱ تا ۳ سال
و افراد بالای ۶۵ سال باید هر سال چشمشان را معاینه کنند.
اگر سابقه ابتلا به گلوکوم در خانواده دارید باید تحت نظر
پزشک مورد غربالگری قرار بگیرید.
ورزش منظم می تواند به کاهش فشار چشم و پیشگیری از بروز آب سیاه یا گلوکوم
کمک کند.
اگر قطره چشمی برایتان تجویز شده باید به طور منظم از آن استفاده کنید چون
به صورت قابل توجهی خطر ابتلا به افزایش فشار در چشم را کم می کند.
هر گونه ضربه یا فشار به چشم می تواند گلوکوم را بدتر کند بنابراین هنگام استفاده
از ابزار یا ورزش هایی که امکان ضربه به چشم وجود دارد باید از محافظ چشم
استفاده کنید.
تهیه و ترجمه گروه پزشکی نیک صالحی
اختصاصی نیک صالحی