داروهای موثر در تحریک تخمک گذاری

برای تشکیل جنین و بارداری نیاز است تخمدان ها تخمک آزاد نمانید اما چندین عامل می تواند موجب عدم تخمک گذاری شود که شامل مشکلات تیروئیدی و تغییرات هورمونی می باشد.درمان هر یک از این موارد براساس تشخیص پزشک متخصص می باشد.در ادامه همراه با Niksalehi شوید تا درباره روش های درمانی ناباروری و دارو های محرک تخمک گذاری بیشتر بخوانید.

دارو های محرک تخمک گذاری

به طور خلاصه دلایل عدم تخمک گذاری را در چند مسیر می توان بررسی کرده: در گروه اول عدم
تخمک گذاری به دلایل مشکلات در هورموهان های تحریک کننده و بالادستی تخمدان وگروه دوم مشکل در تخمدان ها.
در گروه اول که هجم عظیمی از مراجعات به مراکز ناباروری را نیز به خوداختصاص می دهد غیرطبیعی بودن دو
هورمون معمولا بیشتر از بقیه دیده میشود:

۱-هورمون تیروئید : که کم کاری غده تیروئید علت آن میتواند باشد

۲-هورمون پرولاکتین : افزایش میزان پرولاکتین در خون که مثلا می تواند در اثر وجود یک تومور خوش خیم در
غده هیپوفیز مغز باشد.
البته نکته امیدوار کننده در هر دوی این بیماران این است که اگر بیماری مذکور درمان شود در نتیجه ما
شروع تخمک گذاری طبیعی را در بیمار خواهیم دید که علامت مشخصه ان شروع سیکل های ماهیا نه است.
اما در گروه دوم که مشکل مربوط به عملکرد غیر طبیعی تخمدان است کار مقداری سخت تر می شود.در این
گروه ۳ دسته بیماران را می توانیم مشاهده کنیم:

دسته اول: بیمارانی که اختلال در تخمدان انها در هر سنی
ممکن است رخ دهد.تست تشخیص این ها بالا بودن مقدار هورمون های تحریک کننده تخمدان ها یعنی LH و FSH
است.درمان ناباروری در این گروه باید به مدد تکنیک های IVIوIUI انجام شود.

کمبود استروژن و تخمک گذاری

دسته دوم: در این دسته افراد سطح پرولاکتین طبیعی است و در ضمن وLH و FSH بالا نرفته است اما
در این افراد استروژن کم تر از حد طبیعی در خون است ومعمولا با hypothalamic Amnorrhea شناخته می شوند پروژستین
وتشخیص این ها عدم خونریزی به دنبال تجویز است.البته درمان این افراد به این صورت است که GnRH را به
صورت پالسی به بیمار تجویز می کنند.
بسیاری از این بیماران به clomiphene پاسخ نمی دهند اما پاسخ ان ها به hMG و HCG قابل توجه است
و خطرحاملگی چند قلو را هم زیاد می کند.

دسته سوم: بیمارانی هستند که علی رغم گروه بالا که در مقابل پروزسترون عکس العمل نداشتند در این دسته بعد
از تجویز پروژستین شاهد پدیده خونریزی ماهیانه هستیم.
به طور عمومی این بیماران را در گروه سندرم تخمدان پلی کیستیک جای می دهیم درحالی که در واقعیت بیماری
این افراد می تواند طیف وسیعی از علائم بالینی از یک نقص کوچک در فاز لوتئال تا یک نقص کامل
تخمک گذاری و بالا بودن میزان اندروژن را شامل شود.

بیماران پلی کیستیک

این افراد از نظر استروژن معمولا وضعیت خوبی دارند.
بسیاری از این افراد که دارای نقص خفیفی هستند به clomiphene پاسخ مثبت می دهند به این صورت که مقدار
معینی معمولا mg100 از clomiphene طی پنج روز اول سیکل قاعدگی تجویز می شود.

معمولا حاملگی در این افراد به صورت حاملگی تک قلو صورت می گیرد واولین نشانه ان نیز بالا رفتن hCG
است.اما برای بیماران که به این درمان پاسخ نداده اند معمولا درمان با ترکیب hCG وhmg موثر واقع می شود.
درمان این بیماران بین روزهای ۲ تا ۵سیکل اغاز می شود.

در طول ۶روز بعد هر روز تخمدان ها از طریق سونوگرافی کنترل می شود و نیز سطح استرادیول سنجیده می
شود.می توان هنگامی که یک یا چند فولیکول قطرشان بهmm18 رسید در ان زمان جهت تخمک گذاری داروی hMG را
به مریض تجویز کنیم.

بد نیست درباره بارداری با دارو های محرک تخمک گذاری بیشتر بدانید

احتمال حاملگی پس از سه دوره درمان با کلومیفن سیترات ۸۵% و پس از پنج دوره ۹۹% می‌­باشد. در موارد استفاده از روش IUI برای باروری، معمولاً استفاده از کلومفین سیترات شانس باروری را افزایش می­‌دهد. برای این منظور پزشک از روز سوم یا پنجم سیکل قاعدگی به مدت چهار روز برای بیمار یک تا دو قرص کلومفین سیترات روزانه تجویز می­‌نماید. سپس روز ۱۰ یا ۱۲ سیکل با انجام سونوگرافی اگر اندازه و وضعیت فولیکول‌ها به ۲۰-۱۸ میلی­‌متر رسیده باشد با تزریق ۵۰۰۰ یا ۰۰۰/۱۰ واحد HCG بیمار را برای انجام IUI به مدت ۳۸-۳۶ ساعت بعد از تزریق آماده می­‌نماید.

از داروهـای دیـگـر تـحـریـک تـخـمـک‌گـذاری HMG (Human Menopausal Gonadotropin) می­‌باشد. HMG به‌طور طبیعی در ادرار خانم­‌های یائسه یافت می­‌شود و حاوی FSH و LH می‌باشد استفاده از این دارو نیاز به کنترل دقیق دارد و برای جلوگیری از تحریک بیش از حد تخمدان بررسی جواب تخمدان باید با فواصل ۴-۲ روز یکبار صورت بگیرد.

هدف از درمان با این دارو، افزایش سطح FSH تا بالای مرز لازم جهت تحریک رشد تخمدان می‌باشد و زمانی‌که قطر ۴-۲ عدد فولیکول نهایی به بالای ۱۲میلی­‌متر رسید دوز دارو کاهش می­‌یابد.

درمان ناباروری با آی یو آی

در سیکل درمانی IUI این دارو معمولاً تحت‌نظر پزشک متخصص برای تحریک تخمک­‌گذاری به تنهایی یا همراه با کلومیفن سیترات مورد استفاده قرار می­‌گیرد و در سیکل­‌های درمانی لقاح خارج رحمی همراه با سایر داروهای محرک تخمدان تجویز می­‌گردد.

از داروهای دیگری که جهت تحریک تخمدان و دست‌یابی به تعداد فولیکول بیشتر در سیکل درمانینازایی از آن استفاده می­‌شود. آگونیست‌های هورمون رها­کننده گنادوتروپین­‌ها (GnRHa) می‌­باشد.

آگونیست­‌های GnRHa (سوپرفکت، دیفرلین، دکاپپتیل) مانع از LH surge خودبه‌خودی شده و پاسخ‌‌دهی فولیکول­‌ها، میزان باروری، لانه‌گزینی و در نهایت میزان حاملگی به ازای هر سیکل را افزایش می­‌دهد.

به‌طور کلی هدف از مصرف آگونیست‌های GnRH در درمان­‌های نازایی کنترل و تنظیم زمان سیکل بیماران می‌باشد. معمولاً جهت تحریک تخمک­‌گذاری از درمان توأم آگونیست‌های GnRH و گنادوتروپین­ها در سیکل IVF و ICSI استفاده می­‌شود. مطالعاتی که در ارتباط با درمان طی سال­‌های اخیر انجام گرفته ارجحیت درمان توأم را تأیید کرده­‌ است.

FSH صناعی (ریکامبینت) انسانی گونال F از داروهای دیگر تحریک تخمک­‌گذاری می‌­باشد و نسبت به گنادوتروپین­‌های ادراری، توانایی بیشتری دارد. الگوی درمانی این دارو مانند HMG است و به صورت عضلانی و زیر جلدی مصرف می‌شود.

دکتر نعمت اللهی