بیماری کرمک : مراقبت و پیشگیری
تاریخ بروزرسانی : 2008-09-29
گردآوری : نیک صالحی
مقدمه کرمک یا اکسیور که در فارسی با نامهای کرم نخی یا کرم سنجاقی از آن یاد می شود ، کرمی است انگلی به رنگ سفید صدفی یا شفاف به شکل نخ با پوسته نرم که طول کرم نر ۲ الی ۵ میلی متر و کرم ماده ۸الی ۱۳ میلی متر است .تخم کرم بیضی […]
کرمی است انگلی به رنگ سفید صدفی یا شفاف به شکل نخ با پوسته نرم که طول کرم نر ۲
الی ۵ میلی متر و کرم ماده ۸الی ۱۳ میلی متر است .
تخم کرم بیضی شکل و غیر متقارن می باشد .
کرم بالغ در نواحی تحتانی روده کوچک یا ابتدای روده بزرگ زندگی می کند ، که پس از جفتگیری و
بارور شدن کرم ماده به طرف مخرج مهاجرت نموده ، در اواخر شب از مخرج خارج شده در اطراف مخرج
تخم گذاری می نماید و در نزد دختران کوچک تخم گذاری ممکن است در اطراف بخش خارجی دستگاه تناسلی و
یا ندرتاً در داخل صورت گیرد .
تخمها پس از ۶ ساعت در حرارت بدن دارای لارو آلوده کننده می شوند که در این صورت با بلعیده
شدن از راه دستگاه گوارش وارد روده گردیده تبدیل به لارو می گردد که لاروها مسیر خود را به سمت
روده بزرگ طی نموده در این محل بالغ شده سیکل زندگی کرمک تکرار می گردد .
زمان لازم برای تکمیلسیر تکامل تخم ماده چهار الی هفت هفته است .
عمل تخم ریزی در اطراف مقعد با خارش شدید ناحیه همراه بوده که اکثراً در اثر خاراندن ناحیه مقعد تخمها
به انگشتان فرد چسبیده یا در زیرناخن ها قرار می گیرد که با قرار گرفتن تخمها در دهان ، تخمهای
حاوی لارو مجدداً وارد دستگاه گوارش گردیده و عفونت ادامه پیدا می کند .
آلودگی به انگل معمولاً در بین افراد خانواده های پر جمعیت ، مراکز شبانه روزی ، محل نگهداری اطفال ،
آسایشگاههای بیماران روانی بسیار شایع بوده است که سرایت عفونت معمولاً از راه مقعد به دهان در اثر خاراندن مقعد
و یا از طریق وسایل آلوده و البسه آلوده و فضای اتاق ها و توالتها می باشد دیده شده است
که در فضای سکونت افراد آلوده تعداد زیادی تخم اکسیور موجود است .
علائم بالینی : تخم گذاری انگل در اطراف مقعد باعث خارش شدید ناحیه نشمین می شود که در کودکان با
خاراندن مداوم ناحیه مقعد همراه است که ممکن است ایجاد زخم یا خونریزی در ناحیه بنماید خارش معمولاً در شب
خیلی شدید تر بوده ایجاد بی خوابی و بی قراری در کودک می نماید .
( حالات عصبانیت در کودک ) تشخیص بهترین راه تشخیص عفونت چسباندن نوار چسب شفاف در ناحیه نشمین گاه و
مشاهده تخم انگل در زیر میکروسکوپ و یا مشاهده کرم بالغ در مدفوع است .
راههای سرایت تخم کرم از طریق مدفوع افراد آلوده دفع شده و همراه غذا ، دستها ، آب ، میوه
و سبزیجات آلوده از راه دهان وارد بدن انسان می شوند .
مراقبت و پیشگیری ۱٫درمان بیماران و اعضاء خانواده طبق دارونامه ۲٫آموزش به مردم در مورد دفع صحیح زباله و مدفوع
و عدم استفاده از کودهای انسانی تازه در مزارع ۳٫شستشوی مکرر ناحیه باسن کودک مبتلا به خصوص صبح زود که
طفل از خواب بیدار می شود .
۴٫ضدعفونی کردن توالتهای آلوده ۵٫آموزش به مردم در مورد اهمیت شستشوی دستها با آب و صابون بعد از اجابت مزاج
و قبل از تهیه و مصرف غذا ۶٫عوض کردن لباس زیر و ملحفه کودک مبتلا و شستشوی آن با آب
جوش و خشک کردن در آفتاب ۷٫آموزش به اطرافیان بیمار در مورد ضدعفونی نمودن وسایل و اشیاء بیمار و استفاده
نکردن از آنها ۸٫در صورتی که آب آشامیدنی محل تصفیه نیست آنرا کلرینه نمایید .
به مردم‌اموزش دهید که در مسافرتها یا در محلهایی که آب آشامیدنی تصفیه و یا کلرینه ندارند آنرا بجوشانند و
سپس مصرف نمایند .
۹٫نظارت دقیق بر کار غذا فروشیها و نظارت بر تهیه و توزیع مواد غذایی ۱۰٫پیگیری بیماران شناخته شده تحت درمان
۱۱٫آموزش به مردم در مورد کوتاه کردن ناخنها مدت عمر انگل حدود سه هفته که در همین مدت هر شب
حدود ۱۰ هزار تخم می ریزد و هر کدام سیر تکاملی را طی نموده و بالغ می شوند بنابراین باید
برای تمام خانواده درمان دسته جمعی انجام داد و درمان را یک هفته بعد تکرار نمود .
پیشنهادات ویژه
