آیا بازگشت به زندگی پس از مرگ مغزی امکان‌پذیر است؟

شنیدن خبر مرگ مغزی شدن عزیزان، شاید ناخوشایندترین خبری باشد که ممکن است هر فردی در طول زندگی‌اش با آن
مواجه شود.
بیمار مرگ مغزی، صحبت نمی‌کند، نمی‌بیند، به هیچ یک از تحریکات خارجی پاسخی نمی‌دهد و بدون استفاده از دستگاه تنفس
مصنوعی قادر به تنفس نخواهد بود.

در مرگ مغزی، خون‌رسانی به مغز متوقف شده، اکسیژن‌رسانی به آن انجام نمی‌گیرد.
مغز تمام کارکرد خود را از دست می‌دهد و دچار تخریب غیر قابل برگشت می‌شود.
اگرچه پس از مرگ مغزی اعضای دیگر از جمله قلب، کبد و کلیه‌ها هنوز دارای عملکرد هستند، بتدریج طی چند
روز آینده از کار خواهند افتاد.
پزشکان واحد فراهم‌آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در راستای آگاهی‌دهی به ایرانیان نوع دوست، به برخی پرسش‌های
مطرح درخصوص مرگ مغزی پاسخ می‌دهند.

– علت شایع مرگ مغزی چیست؟

تصادفات رانندگی، وارد آمدن ضربه شدید به سر، سقوط از ارتفاع، غرق شدن
در آب، مسمومیت‌ها، خونریزی‌های داخلی مغز و همچنین سکته مغزی از جمله علل شایع مرگ مغزی هستند.

– مرگ مغزی چگونه رخ می‌دهد؟

هر گونه آسیب شدید به مغز می‌تواند منجر به تورم بافتی شود.
از آنجایی که مغز در یک فضای بسته (استخوان جمجمه) قرار دارد و جایی برای این افزایش حجم وجود ندارد،
بر بخش‌های پایین‌تر مغز (ساقه مغز) فشار آورده، مانع جریان گردش خون به قسمت‌های بالایی می‌شود و بیش از پیش
مانع اکسیژن‌رسانی خواهد شد.
این فرآیند ممکن است چند دقیقه یا چند روز به درازا بکشد.
قلب به کمک دستگاه تنفس مصنوعی به فعالیت خود ادامه داده، به اعضای دیگر اکسیژن می‌رساند، در حالی که بافت
مغز و ساقه مغز که وظیفه کنترل تنفس و ضربان قلب را بر عهده دارند از این ماده حیاتی (اکسیژن)
محروم مانده، دچار مرگ می‌شوند.

– چرا در مرگ مغزی، بیمار تا مدتی دارای ضربان قلب و تنفس است؟

قلب تا زمانی که دارای
اکسیژن‌رسانی باشد، به ضربان خود ادامه می‌دهد.
در بیمار مرگ مغزی، دستگاه تنفس مصنوعی ( ونتیلاتور ) اکسیژن لازم را برای ضربان قلب فراهم خواهد کرد و
به محض جدا کردن دستگاه از بیمار قلب هم از کار خواهد افتاد.

– آیا کما همان مرگ مغزی است؟

کما در واقع یک نوع اختلال در کارکرد مغز است که شخص
دچار کاهش شدید سطح هوشیاری می‌شود و به هیچ یک از تحریکات پیرامونش، پاسخ نمی‌دهد.
در کما شانس بهبودی برای برخی بیماران وجود دارد، در صورتی که در مرگ مغزی بهبودی بیمار غیرممکن و مرگ وی ظرف چند روز حتمی است.

– زندگی نباتی چیست و چه تفاوتی با مرگ مغزی دارد؟

زندگی نباتی، با مرگ مغزی کاملا متفاوت است.
این وضعیت تقریبا همیشه در پی کما رخ می‌دهد.
با اینکه شخص بیدار به نظر می‌رسد ( چشمانش باز است) و دارای یک سری حرکات غیرارادی اعضای خویش است،
هیچ عملکرد ذهنی و شناختی ندارد.
این‌ها در واقع بیمارانی هستند که به دنبال آسیب شدید مغزی، برای سال‌های متمادی زنده می‌مانند و به نظر هوشیارند،
بدون اینکه بتوانند با محیط اطراف خود ارتباطی برقرار کنند.

– آیا از ظاهر فرد بیمار می‌توان فهمید که او دچار مرگ مغزی شده است؟

خیر، فردی که دچار مرگ
مغزی شده، مانند کسی است که در خوابی عمیقی فرو رفته است.
ریه‌هایش به کمک دستگاه تنفس مصنوعی ( ونتیلاتور ) از هوا پر می‌شوند، قلبش به سبب اکسیژن‌رسانی دارای ضربان است
و حتی پوست او گرم و به رنگ صورتی است.

– آیا بیمار به دنبال مرگ مغزی درد را احساس می‌کند؟

خیر.
پس از وقوع مرگ مغزی، در انسان هیچ‌گونه احساس درد و اندوهی وجود نخواهد داشت.

– آیا مواردی از مرگ مغزی بوده است که بهبود یافته باشند؟

خیر، امکان بهبودی و بازگشت بیمار مرگ مغزی
به هیچ عنوان وجود ندارد.
مواردی که شنیده‌اید فرد دچار مرگ مغزی شده و سپس بهبود یافته است، در واقع مرگ مغزی نبوده است.
این بیماران در کمای عمیق بوده ولی نزدیکان آنها و یا حتی گاهی برخی از پزشکان و پرستارانی که درباره
تفاوت مرگ مغزی و کما اطلاعات کافی ندارند چنین برداشت نادرستی کرده‌اند.

ایسنا