
این اقدام نانوای اصفهانی، نمونهای از خلاقیت و نوآوری در صنعت نان سنتی است. در حالی که بسیاری از نانواییها به سمت صنعتی شدن پیش میروند، این نانوا با حفظ اصالت پخت سنتی، محصولی متمایز و جذاب ارائه داده است. این نان علاوه بر اینکه میتواند نیاز تعداد بیشتری از افراد را برطرف کند، به دلیل ظاهر منحصر به فردش، توجه مشتریان و حتی گردشگران را به خود جلب میکند.
یک نانوای اصفهانی با خلاقیت بینظیر خود، نوعی نان بربری شش چانه پخت میکند که به دلیل ابعاد بسیار بزرگش، به بلندی قامت انسان میرسد و به “نان بربری بلند قامت” نیز شهرت یافته است. این ابتکار در یک نانوایی سنتی اصفهان صورت میگیرد و مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. خلاقیت منحصر بهفرد نانوا اصفهانی در پخت نان بربری شش چانه در دل نانوایی سنتی را در نیک صالحی ببینید.
نانوایی سنتی
این نان بربری خاص، با ترکیب شش چانه خمیر که معمولاً برای پخت نان بربری معمولی استفاده میشود، تهیه میگردد. فرآیند پخت آن به دلیل ابعاد بزرگ و نیاز به دقت بالا، نیازمند مهارت و تجربه فراوان نانوا است. این نان، بافت و طعم دلپذیر نان بربری سنتی را حفظ میکند، اما حجم و طول آن به حدی است که هنگام خارج شدن از تنور، طول آن به اندازه قد یک انسان بالغ میرسد. این ویژگی منحصر به فرد، آن را از سایر نانهای بربری متمایز میکند.
نان بربری
نان بربری یکی از محبوبترین و شناختهشدهترین انواع نان سنتی در ایران است. این نان، به خصوص برای صبحانه، طرفداران زیادی دارد و معمولاً با پنیر، کره، مربا و خامه سرو میشود.
ویژگیهای نان بربری
شکل و اندازه: نان بربری به شکل بیضی بلند و پهن است که معمولاً حدود ۷۰ تا ۸۰ سانتیمتر طول و ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر عرض دارد. سطح آن با نوارهای موازی (به نام “رومال” یا “انگشتزنی”) مشخص میشود که به آن ظاهری متمایز میبخشد و به پخت یکنواختتر آن نیز کمک میکند.
بافت: این نان دارای پوسته نسبتاً ترد و مغز نرم و کمی جویدنی است. این تضاد در بافت، یکی از دلایل محبوبیت آن است.
طعم: طعم نان بربری ملایم و کمی شور است که آن را برای همراهی با انواع مواد غذایی مناسب میسازد.
پوشش سطح (رومال): قبل از پخت، سطح نان بربری را با مخلوطی از آرد، آب، و کمی شکر (که گاهی اوقات کنجد یا سیاهدانه هم به آن اضافه میشود) میپوشانند. این کار باعث میشود که سطح نان طلایی و کمی براق شود و طعم و بافت خاصی پیدا کند.
مواد اولیه اصلی
مواد اولیه اصلی نان بربری شامل:
آرد گندم: معمولاً از آرد گندم کامل یا نیمهکامل استفاده میشود.
آب: برای تهیه خمیر.
نمک: برای طعمدهی.
مایه خمیر (یا خمیر ترش): برای ور آمدن خمیر و ایجاد بافت پوک.
شکر (اختیاری): در رومال یا مقدار کمی در خمیر برای فعال شدن مایه خمیر.
کنجد یا سیاهدانه (اختیاری): برای رومال و تزئین.
فرآیند پخت سنتی
پخت نان بربری به صورت سنتی در تنورهای گلی یا آجری (که به آن “تافدون” نیز میگویند) انجام میشود. مراحل کلی پخت به شرح زیر است:
تهیه خمیر: آرد، آب، نمک و مایه خمیر با هم مخلوط شده و ورز داده میشوند تا خمیری یکدست و کشسان به دست آید.
استراحت و ور آمدن خمیر: خمیر به مدت کافی در جای گرم استراحت داده میشود تا حجم آن دو برابر شود.
چانه گرفتن و پهن کردن: خمیر به چانههای مناسب تقسیم شده و هر چانه به شکل بیضی بلند پهن میشود.
انگشتزنی (رومال زدن): با نوک انگشتان یا وسیلهای مخصوص، شیارهایی موازی روی سطح نان ایجاد میشود. سپس رومال روی آن مالیده میشود.
پخت در تنور: نان به دقت به دیواره تنور داغ چسبانده میشود و در مدت زمان کوتاهی (معمولاً چند دقیقه) میپزد. حرارت بالا باعث میشود نان به سرعت پف کرده و پوسته آن طلایی و ترد شود.
تاریخچه و اهمیت
نان بربری ریشهای قدیمی در آشپزی ایرانی دارد و نام آن احتمالاً از قوم “بربر” (یا “بربرهای شمال آفریقا”) گرفته شده است که گفته میشود این شیوه پخت نان را به ایران آوردهاند. امروزه، نان بربری نه تنها در ایران، بلکه در برخی کشورهای همسایه نیز محبوبیت دارد و به عنوان نمادی از فرهنگ غذایی ایرانی شناخته میشود.
نان بربری فراتر از یک ماده غذایی، بخشی از فرهنگ و سنتهای ایرانی است و خاطرات بسیاری را برای ایرانیان تداعی میکند. آیا مایلید در مورد تفاوتهای نان بربری با سایر نانهای سنتی ایرانی اطلاعات بیشتری کسب کنید؟ نان بربری یکی از محبوبترین و پرطرفدارترین نانهای سنتی ایرانی است که به خاطر بافت خاص، عطر دلپذیر و طعم بینظیرش شناخته میشود.