در جامعه ایرانی سن ازدواج بالا رفته، اما در حال حاضر توجه به بالا رفتن سن ازدواج دختران بسیار بیشتر از افزایش سن ازدواج پسران است. در حالی که در جامعه ایرانی پسران برای ازدواج باید پا پیش بگذارند.
ازدواج یک پدیده ای بسیار مهم و حائض اهمییت است در جوامع امروز در کشورمان سیر نزولی ازدواج
در جوانان تحصیلکرده و دختران رو به افزایش است این عامل نیاز به بحث روانشناختی و جامعه شناختی دارد
اما آنچه مسلم است دختران امروزی به فکر استقلال کامل در شرایط ازدواج هستند و ترس از عوامل بازدارنده باعث
می شود که آنها از این تصمیم باز بدارند در این مطلب از نیک صالحی دلایل ازدواج دیر جوانان را مورد بررسی قرار خواهیم داد
دلایل ازدواج دیر جوانان
نوشتار حاضر با ارائه یافتههای یک تحقیق در سطح ملی، به این موضوع میپردازد که چرا دختران ایرانی ازدواج خودشان
را به تاخیر میاندازند.این تحقیق با مقایسه برخی متغیرهای اساسی در بین ۱۲۹۱ نفر از دو گروه دختران متاهل (۶۵۳نفر)
و دختران مجرد (۶۳۸نفر) ۲۵تا۴۴ ساله پنج استان تهران، مازندران، لرستان، دلایل ازدواج دیر جوانان خراسان رضوی و کردستان، به نتایجی دست یافته است
که شناخت آن در چرایی موضوع و دست یافتن به دادههای بهتر برای تحلیل موضوع به روشن شدن ابعاد ماجرا
کمک می کند.
افزایش تحصیلات دختران ایرانی باعث استقلال فکری و آزادی هرچه بیشتر آنها از اطرافیان به خصوص والدین شده
و در نتیجه کسب چنین آزادی و به عبارتی حرکت از ازدواج ترتیب داده شده به ازدواج خودانتخابی، ازدواج را
براساس معیارهای شخصی تعریف کرده و آن را به تاخیر میاندازد.براساس این تحقیق میانگین تحصیلات دختران مجرد برابر با ۷۱/۱۴
سال و دختران متاهل برابر با ۹۵/۱۲ سال است.
تحلیل اقتصادی و شیءگرایانه دختران از ازدواج، سهم زیادی در افزایش سن
ازدواج آنان داشته است.دلایل ازدواج دیر جوانان دختران مجرد با این اعتقاد که هزینههای ازدواج، بیش از فایدههای آن است، بر این باورند که
ازدواج موجب میشود تا آنها از برخی فرصتهای دیگر خود (بهخصوص پیشرفت در تحصیل، کار و شغل) جا بمانند و
هزینه این فرصتها بیش از آن هزینهای است که فرد باید با ازدواج نکردن از دست بدهد.۳۹ درصد از دختران
مجرد و ۲۱درصد از دختران متاهل چنین اعتقادی داشتند.
معیارهای دیر ازدواج کردن برخی از افراد چیست
افزون بر این، این نگرش به افزایش هزینههای فرصت در میان دخترانی
که تحصیلات بالاتری دارند، بیشتر وجود دارد.دخترانی که از تحصیلات بالاتری برخوردارند، ارزش فرصتهای از دست رفته برای آنها بالاتر
است.ساختار نابهنجار و آشفته اقتصادی و اجتماعی (مانند طلاق) دلایل ازدواج دیر جوانان جامعه نیز موجب کاهش قطعیتهای اقتصادی
و اجتماعی، افزایش آنومی اقتصادی
و اجتماعی، افزایش ناامیدی اجتماعی، تغییر معیارها، خواستهها و انتظارات خانوادهها و دختران و پیامدهای دیگری شده که به نوبه
خود در فشردهسازی دایره همسرگزینی و تاخیر ازدواج جوانان موثر بودهاند.
شدت تاثیر شرایط بد اقتصادی و زمانبندی ازدواج جوانان زمانی
بیشتر است که در چنین شرایطی، هنجارهای فرهنگی در ارتباط با هزینههای ازدواج و استاندارد زندگی تغییر نکرده و با
آن هماهنگ نشده است.برخورداری دختر ایرانی از آزادیهای اقتصادی و اجتماعی موجب شده تا آنان به واهمه از این گمانه
برسند که با ازدواج کردن، دیگر این آزادیها را نخواهند داشت.طبق نتایج این تحقیق، این ترس از دست دادن آزادی
در نتیجه ازدواج، در بین ۳۷٫۷ درصد از دختران مجرد و ۳۰٫۹ درصد از دختران متاهل دیده شده است.ضمن آنکه
این گرایش در بین دختران شاغل و با تحصیلات بالاتر بیشتر بوده است.
ازدواج دیر هنگام برخی از جوانان در کدام خانواده ها بیشتر است
نتایج نشان داد که هرچه تعداد اعضای خانواده
و نیز تعداد دختران مجرد در خانواده کمتر باشد، ازدواج دیرتر صورت میگیرد.تعداد اعضای خانواده در بین دختران مجرد از
یکطرف و تعداد اعضای دختر مجرد در خانواده این دختران، کمتر از تعداد مشابه هر دوی آنها در خانواده دختران
متاهل بوده است.تحقیق نشان داد دخترانی که از طبقه اقتصادی و اجتماعی خانوادگی بالاتری برخوردارند، دیرتر ازدواج میکنند.۱۴درصد از دختران
مجرد و ۹٫۶ درصد از دختران متاهل از طبقه بالای اقتصادی و اجتماعی بودند.
برخورداری این دختران از تحصیلات بیشتر، استقلال
و آزادی بیشتر، اعمال فشار و نظارت کمتر، خانواده هستهای و… ازدواج آنان را بیشتر به تاخیر میاندازد تا دخترانی
که از طبقات پایین جامعه هستند.- بیاعتمادی به پسران نیز عامل دیگری است که باعث شده تا دختران ایرانی کمتر
تن به ازدواج دهند.۸۶٫۳درصد از دختران مجرد و ۸۷ درصد از دختران متاهل اعتقاد داشتند که این روزها اعتماد کردن
به یکپسر برای ازدواج کار دشواری است
بیشتر بدانید دلایل دیر ازدواج کردن برخی از افراد
یکی از ویژگی های سنتی ازدواج ایرانی، اقدام پسران یا خانواده آنها برای انتخاب زوج است.
بنابراین بالا رفتن سن ازدواج پسران ارتباط مستقیمی دلایل ازدواج دیر جوانان با کاهش میزان ازدواج ها در جامعه و در نتیجه بالا رفتن سن ازدواج دختران دارد.
بر اساس گزارشی که معاونت مطالعات و تحقیقات سازمان ملی جوانان منتشر کرده است،
کل جمعیت هرگز ازدواج نکرده ۱۰ سال به بالا در ایران ۲۳ میلیون نفر است که از این تعداد
حدود ۱۳ میلیون نفر را مردان و ۱۰ میلیون دلایل ازدواج دیر جوانان را زنان تشکیل می دهند. جمعیت مجردان قطعی
نیز که بین ۳۰ تا ۶۵ سال را شامل می شود بر اساس سرشماری سال ۸۵، یک میلیون و ۲۲۰ هزار نفر است.
در آخرین آمار اما مدیر کل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت سازمان ثبت احوال با
تحلیل و تشریح آماری ازدواج های موفق در سنین پایین گفته: براساس آمارهای بدست آمده
موفق ترین ازدواجها در سنین ۲۰ تا ۲۴ رخ داده و با بالا رفتن سن ازدواج زوجین، تعداد طلاق
در مردان از ۵٫۶ به ۳۲ درصد و در زنان از ۶ به ۲۲٫۵ درصد افزایش یافته است.
علی اکبر محزون با بیان این مطلب افزود: آمارها و شاخصهای متعدد،دلایل ازدواج دیر جوانان
از موفقتر بودن ازدواجهای صورت گرفته در سنین ۲۰ تا ۲۴ سالگی حکایت دارند.
وی گفت: با توجه به اینکه بیشترین ازدواجها یعنی حدود ۸۵ درصد ازدواجها برای مردان در سنین
۲۰ تا ۳۴ سالگی و برای زنان در سنین ۱۵ تا ۲۹ سالگی ثبت شده، به همین دلیل آمارهای این
گروههای سنی مورد تجزیه و تحلیل ویژه قرار گرفتند و از مهمترین شاخصهای مورد بررسی
در این تجزیه و تحلیل، شاخص «نسبت تعداد طلاق به ازای هر ۱۰۰ ازدواجِ ثبت شده»،
«درصد طلاقهای ثبت شده در یک سال اول زندگی» و «درصد طلاقهای ثبت شده دلایل ازدواج دیر جوانان
در پنج سال اول زندگی» در گروههای سنی مختلف است.
مدیر کل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت سازمان ثبت احوال تاکید کرد: شاخص نسبت
طلاق به ازدواج در گروههای سنی مختلف نشان میدهد با بالا رفتن سن ازدواج زوجین،
تعداد طلاق به ازای هر ۱۰۰ ازدواج در مردان از ۵٫۶ به ۳۲ درصد و در خانمها از ۶ به ۲۲٫۵ درصد افزایش یافته است.
فان شاد / پارسینه