
بیتا فرهی متولد سال ۱۳۳۷ بود و در سن ۶۵ سالگی ظهر امروز ۴ آذر ماه از دنیا رفت و پاییز غم انگیز سینما با درگذشت وی ادامه دار شد و یک روز بعد از چهلم خالق هامون وی نیز که با این فیلم در نقش مهشید به اوج شهرت رسیده بود فوت کرد.
بازیگر فیلم ماندگار هامون در سال ۱۳۳۷دیده به جهان گشور و امروز بعد از مدت ها بیماری به دلیل عارضه ریه و قلبی که در بیمارستان دی بستری بود امروز ۴ آذر ماه ۱۴۰۲ از دنیا رفت. در ادامه ضمن تسلیت درگذشت بیتا فرهی به جامعه هنری و دوست داران این بانوی هنرمند مروری داریم بر آثار وی که در ادامه در نیک صالحی مشاهده می کنید.
درگذشت بیتا فرهی
واقعیت این است که بیتا فرهی خیلی اتفاقی وارد دنیای بازیگری شد. شاید اگر آن روز به مهمانی داییاش نمیرفت، شغل دیگری انتخاب میکرد.
اما قسمت این بود که او به خانه داییاش برود و توسط ناصر چشمآذر به داریوش مهرجویی که دنبال بازیگری برای «مهشید» فیلم «هامون» معرفی بشود و این شد که بیتا فرهی شد یکی از «هامون» یها و حالا در قابی در کنار داریوش مهرجویی، خسرو شکیبایی، عزتالله انتظامی، جلال مقدم، فتحعلی اویسی و … ماندگار شده است.
شاید تقدیر این بود که او همزمان با چهلمین روز درگذشت مهرجویی از دنیا برود تا «هامون» همچنان معناهای دیگری برای ما داشته باشد و نکته قابل تامل تر اینکه آخرین فیلمش در سینما، «لامینور» بود که آخرین ساخته داریوش مهرجویی هم شد.
فرهی از آن بازیگرانی نبود که دنبال دیده شدن باشد. در پی این نبود که خیلی در مجامع هنری حضور پررنگی داشته باشد. تمایل چندانی هم به گفتگوهای مطبوعاتی نداشت.
با این حال حدود ۹ سال پیش در یکی از روزهای اسفند که هوا حال و هوای بهاری داشت، به واسطه دوستی مشترک، در خانه زیبایش پذیرای خبرنگاران ایسنا شد و در این گفتگو فرصتی دست داد تا هم درباره حضور حرفهایش در سینما صحبت کنیم و هم حرفهای خودمانیتری مانند اندوهی که بعد از درگذشت مادر حس کرده بود و شور و شوقی که با آمدن نوهاش چشیده بود، داشته باشیم.
حالا که در این پاییز بیرحم، یکی دیگر از هنرمندان کشورمان را از دست دادهایم، بخشهایی از آن گفتگو را مرور میکنیم.
آثار برتر بازیگر فیلم هامون
فرهی در آن گفتگو از ورود اتفاقیاش به سینما گفت که با «هامون» رقم خورد و او نیز همچون بسیاری از ما دچار «هامون» شد و سالی چند بار به تماشای آن مینشست.
خانه اش را با گلدانهایی زیبا زینت داده بود و جای جای خانه تابلوهایی زیباتر رخنمایی میکردند و دری که خود یک اثر هنری بود و فرهی اشعار عطار و مولانا را با خط خوش خویش بر آن نوشته بود و نقاشیهای دوستش نیز زیبایی این در را دو چندان کرده بود.
اتفاقی به نام «هامون»
بدیهیترین اتفاق این بود که از «هامون» آغاز کنیم و بیتا فرهی با به یاد آوردن اولین و درخشانترین تجربهاش در سینما گفته بود : «بعد از فیلم «هامون» که برای من و سینمای ایران یک اتفاق بود، آقای مهرجویی بلافاصله پیشنهاد همکاری در فیلم «بانو» را داد.
بعد از دو کار شاخص برایم سخت بود هرکاری را بپذیرم پیشنهاد بسیاری میآمد، اما سعی میکردم دست به عصا و حساب شده عمل کنم. عدهای معتقدند در فیلم «هامون» خود «مهشید» جلوی دوربین رفته است و کاری با بازیگر صورت نگرفته است. هرچند با من هیچ تمرینی نشد، اما نقش برایم جا افتاده بود و انگار شخصیت را میشناختم.»
درگذشت بیتا فرهی بازیگر پیشکسوت
خسرو شکیبایی بهترین همبازی بود
او که در اولین تجربه سینماییاش با خسرو شکیبایی همبازی بوده است، شکیبایی را بهترین همبازی دانسته بود: «بسیاری زیاد از او کمک میگرفتم. همراه بسیار خوب و بهترین همبازی بود. هرگز نمیتوانم یاریهایش را در فیلم «هامون» فراموش کنم. بعد از آن هم در چهار فیلم دیگر هم بازی شدیم.»
همانطور که «هامون» برای بسیاری از تماشاگران سینما هنوز تمام نشده و هر از گاهی آنها را وا میدارد تا بار دیگر با سرگشتگیهای حمید هامون همراه شوند، برای بیتا فرهی هم تمام نشده و در زندگیاش جاری و ساری بود، آنچنانکه میگفت: «ممکن است در سال، چند بار هامون را ببینم. وقتی از نظر کاری دلتنگ میشوم و کمبود پیدا میکنم، آن را میبینم.»
انتظار ۷ ساله بانو
بعد از «هامون»، مهرجویی بلافاصله دست به کار ساخت «بانو» شد. او در جایی گفته بود که فیلمنامه این کار را بر اساس شخصیت بیتا فرهی نوشت. شاید شخصیت بانو را به فرهی نزدیک دیده و با شناختی که از او داشت، این نقش را به فرهی پیشنهاد کرد و این چنین بود که فرهی، شکیبایی و انتظامی بار دیگر همبازی شدند. «بانو» ساخته شد اما ۷ سال منتظر ماند تا روی پرده نقرهای جان بگیرد.
بیتا فرهی درباره این انتظار دشوار چنین گفته بود: «بعد از توقیف «بانو» بسیار ناراحت و افسرده شدم. فیلم ۷ سال توقیف بود. وقتی که اکران شد، دم سینما عصر جدید جمعیت زیادی برای تماشای فیلم آمدند.«بانو» را با مردم دیدم که تجربه خیلی خوبی بود. برای مردم احترام زیادی قائلم و بسیار دوستشان دارم.»
فیلم های بازیگر پیشکسوت سینما
از کیمیا تا اعتراض
بعد از «بانو»، به واسطه دوستی نزدیکش با پروانه پرتو، در«کیمیا» کار احمدرضا درویش بازی کرد و دوباره با شکیبایی همبازی شد تا اینکه تماشاگران او را با چادری گلگلی و شکل و شمایلی متفاوت در «اعتراض» مسعود کیمیایی دیدند؛ این تجربه هم برای او دلانگیز شد: «همیشه این فیلم را دوست دارم چون نقشم خیلی متفاوت بود. دوست ندارم نقش کلیشهای بازی کنم و همیشه زنی متمول و ثروتمند باشم و رُل «اعتراض» خیلی متفاوت بود.»
«خون بازی» را هم دوست میداشت و آن را تجربهای درجه یک میدانست: «خون بازی را بسیار دوست میدارم. از رخشان بنی اعتماد بسیار آموختم و امیدوارم بازهم شانس همکاری با او را داشته باشم.»
همکاری با بهمن فرمان آرا در دو فیلم «خانهای روی آب » و «خاک آشنا» نیز دو تجربه دوستداشتنی دیگر برای او بود و اعتقاد داشت که فرمان آرا یکی از متشخصترین کارگردانهای ایران است که برایش احترام بسیار قائل بود و از همکاری با او خوشحال بود.»
بیتا فرهی از اول گزیده کار بود و در گذر سالها گزیده کارتر هم شد. می دانست که باید سنجیدهتر عمل کند. بلندی و کوتاهی نقش هم برایش اهمیت نداشت و معتقد بود که بازیگر کسی است که بتواند حتی به نقش های کوتاه اعتبار و هویت بدهد و این گونه بود که نقش کوتاه خود را در فیلم «دوران عاشقی» علیرضا رییسیان دوست می داشت.
ایسنا