زنان با وارد شدن به دهه ۴۰ زندگی شان بهتر است تست تراکم استخوان بدهند تا از سلامت استخوان هایشان مطمئن شوند
پوکی استخوان یک بیماری خاموش است که به نسبت یک بیماری شایع محسوب می شود. امروز در نیک صالحی میخواهیم درباره سن پوکی استخوان در زنان صحبت کنیم و ببینیم که این بیماری در زنان به طور معمول از چه سنی شروع می شود و چه عواملی باعث ایجاد پوکی استخوان میشود. با ما همراه باشید
سن پوکی استخوان در زنان و مردان
بر اساس تخمین بنیاد بین المللی استئوپروز در حال حاضر ۲۲۰ میلیون نفر از زنان سراسر دنیا از پوکی استخوان
رنج می‌برند و به طور کلی تخمین زده میشود که ۵۳ درصد زنان یائسه، در یکی از نواحی لگن،
کمر یا انتهای ساعد دچار پوکی استخوان هستند.
بر اساس مطالعات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ۴۷ درصد زنان و ۴۴ درصد مردان بالای ۵۰ سال در ایران دچار کمبود تراکم استخوان بوده و ۴.۶ افراد ۲۰ تا ۷۰ سال در ایران به پوکی استخوان در ستون فقرات مبتلا بوده و همچنین از هر ۴ زن ایرانی بالای ۵۰ سال، یک نفر به پوکی استخوان مبتلاست. این در حالی است که آمارهای جهانی، فاصله معنی داری با آمار کشور ما دارد. در سرتاسر دنیا از هر ۳ زن، یک زن و از هر ۵ مرد یک مرد بالای ۵۰ سال دچار پوکی استخوان هستند.
پوکی استخوان از بیماری های شایع است، روند این بیماری از ۳۵ سالگی آغاز می شود. حدود نیمی از زنان مسن تر از ۴۵ سال و۹۰ درصد زنان مسن تر از ۷۵ سال، به پوکی استخوان مبتلا می شوند، در ایران نیز۵۰ درصد زنان ۴۰ ساله و ۹۰ درصد زنان ۷۵ ساله، مبتلا به این بیماری هستند. به طور تقریبی، از هر سه زن، یک نفر و از هر ۱۲مرد یک نفر، به پوکی استخوان مبتلا می شوند و این امر در سال، منجر به ده ها هزار شکستگـی ناتـوان کننده در مبتلایان می شود. با وجود این، متاسفانه تعداد اندکی از مبتلایان پوکی استخوان مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرند.
دقیق ترین سن پوکی استخوان در زنانبرخی از پزشکان بر این باورند که پوکی استخوان به دلایل مختلف در افراد ایجاد می شود از جمله
این عوامل افزایش سن فرد است که احتمال بروز پوکی استخوان را در افراد افزایش می دهد.
سن پوکی استخوان در زنان و مردان
در واقع بعد از ۳۰ سالگی به ازای هر ۱۰ سال بتدریج علائم کاهش توده استخوانی افزایش می یابد. جنس، یائسگی، سابقه فامیلی، وزن و اندازه استخوان، بیماری ها، مصرف داروها، عدم تحرک، سیگار کشیدن و کمبود کلسیم و ویتامین در مواد غذایی از دیگر دلایل ابتلا به پوکی استخوان است.
به باور آنان، پوکی استخوان به طور ثانویه در افرادی که اختلالات هورمونی و متابولیسمی مانند بیمـاری هـای مزمـن کبـد و کلیـه، دیابـت نـوع یک و اختلال رشد و هورمون های جنسی دارند بیشتر دیده می شود و همچنین از عوارض مصرف طولانی مدت داروهای حاوی کورتون نیز بروز پوکی استخوان است.
بسیاری از زنان با پوکی استخوان وارد دهه چهارم زندگی می شوند
مینا فربد متخصص ستون فقرات نیز در این زمینه می گوید: مصرف کم لبنیات سبب شده تا ۹۰ درصد خانواده های ایرانی، کمتر از حد استاندارد کلسیم دریافت کنند واین موضوع ناخوشایندی است که ریشه در کمبود کلسیم دارد و باعث شده سن پوکی استخوان در زنان ایرانی به ۳۵ سال کاهش یابد و بسیاری از زنان با پوکی استخوان وارد دهه چهارم زندگی شان می شوند.
سلامتی استخوان ها ربطی به سن ندارد
وی با بیان اینکه توجه به‌سلامتی استخوان‌ها ارتباطی به سن ندارد، می گوید:در دوران کودکی، زمانی که ساختن بافت استخوانی فعالانه صورت می‌گیرد به کودکان خود بیاموزیم که به‌سلامتی استخوان‌های خود بیندیشند و رژیم غذایی مناسب و فعالیت‌های بدنی، به آنها کمک می‌کند تا استخوان‌های محکمی داشته باشند.
فربد ادامه می دهد: رژیم غذایی نامناسب و فعالیت بدنی ناکافی، در دوران کودکی و نوجوانی ، منجر به بروز ضعف بافت استخوانی در دوران بزرگسالی خواهد شد، از طرفی با پیروی از یک برنامه غذایی مناسب و حاوی کلسیم به مقدار کافی و فعالیت بدنی منظم در دوران کودکی و نوجوانی، می‌توان خطر بروز پوکی استخوان را در دوران بزرگسالی کاهش داد.
برای مقابله با پوکی استخوان هیچ گاه دیر نیست
وی تاکید می کند: برای مقابله با پوکی استخوان و پیامدهای ناشی از آن، هیچ‌گاه دیر نیست،
زمانی پوکی استخوان را بیماری درمان‌ناپذیر می‌دانستند، ولی امروزه با استفاده از روش‌های نوین پزشکی،
تشخیص زودهنگام، رژیم غذایی مناسب و فعالیت‌های بدنی گوناگون، نه‌تنها می‌توانند روند بیماری
را کاهش دهند، بلکه موجب تقویت بافت‌های استخوانی و ترمیم آنها نیز می‌شوند.
بد نیست بدانید چه عواملی ایجاد کننده پوکی استخوان هستند؟
– سن: با بالا رفتن سن، تراکم استخوان در هر دو جنس به تدریج کاهش می‌یابد؛
به طوری که از حدود ۴۰ سالگی نیم تا یک درصد در سال کاهش می‌یابد.
سن پوکی استخوان در زنان جامعه– جنس: پوکی استخوان در زنان به دلیل کم بودن توده استخوان و پدیده یائسگی شایع‌تر است.
زنان در هر سنی ۴ تا ۵ برابر مردان دچار شکستگی استخوان می‌شوند.
– یائسگی و کاهش هورمون‌های جنسی: هورمون‌های جنسی نقش مهمی در استحکام استخوان‌ها
دارند. بنابراین هر عاملی از جمله یائسگی که باعث کم شدن این هورمون‌ها شود پوکی استخوان را تسریع می‌کند.
– سابقه فامیلی: در صورت سابقه شکستگی در بستگان نزدیک (پدر، مادر، خواهر و برادر)،
احتمال ابتلا به شکستگی تا دو برابر افزایش می‌یابد.
– نژاد و عوامل ارثی: نژاد آسیایی و افرادی که پوست و موی روشن دارند بیشتر در معرض پوکی استخوان هستند.
– جثه بدنی: استخوان بندی ظریف و جثه کوچک‌تر موجب افزایش احتمال پوکی استخوان میشود.
– بیماری‌های همراه: برخی بیماری‌ها مانند بیماری‌های مزمن کبد و کلیه، دیابت نوع ۱، افزایش هورمون تیروئید و پاراتیروئید، اختلالات هورمون‌های جنسی، اسهال مزمن و اختلالات سوء جذب، بی‌اشت‌هایی عصبی، پیوند اعضا و برخی سرطان‌ها باعث افزایش احتمال ابتلا به پوکی استخوان می‌شوند.
– مصرف داروها: مصرف طولانی مدت داروهای حاوی کورتون، داروهای ضد صرع و دارو‌هایی که برای درمان بیماری‌های تیروئید مصرف می‌شوند؛ موجب بروز پوکی استخوان میشود. این دسته داروها حتما باید با تجویز پزشک و در صورت نیاز با مکمل‌های دارویی مانند کلسیم و ویتامین «د» مصرف شوند.
– مصرف دخانیات و الکل: مصرف دخانیات شامل سیگار، قلیان، پیپ و چپق موجب اختلال در جذب کلسیم و ساخت استخوان، یائسگی زودرس، کاهش وزن و تخریب هورمون‌های جنسی میشود که به تسریع پوکی استخوان می‌انجامد. مصرف الکل نیز با کم کردن فعالیت سلول‌های سازنده استخوان موجب پوکی استخوان میشود.
ایرنا و باشگاه خبرنگاران
