جذابیت های قبرستان تخت فولاد اصفهان

تخت فولاد یکی از قبرستان های قدیمی اصفهان است.قدمت این قبرستان برای قرن چهارم هجری است.این گورستان با مساحت ۷۵ کیلومتر در حاشیه جنوبی زاینده رود قرار دارد در ادامه همراه با نیک صالحی شوید تا درباره قبرستان تخت فولاد بیشتر آشنا شوید.

قبرستان تخت فولاد

برخی گورستان های تاریخی تبدیل به جاذبه های گردشگری در دنیای معاصر شده‌اند. از گورستان ‏بختیاری هفشجان تا گورستان خالدنبی که رازهای ناگفته و پنهان هر ملتی را از میزان ارج و قرب مردگان ‏تا مذهب و خانواده و اعتقادات یک ملت را بازنمایی می‌کنند. گورستان‌های تاریخی که برای صدها سال ‏محل دفن مردگان بوده‌اند این خاصیت مضاعف را هم دارند که به بازدیدکننده‌ها امکان مقایسه‌ای زنده را ‏می‌دهند. تخت فولاد ۷۵ هکتاری، به احتمال زیاد مدفن یوشع نبی بوده است و بسیاری از دانشمندان و ‏فضلا نیز در این گورستان آرمیده‌اند.

وجه تسمیه تخت فولاد به مزار بابا رکن الدین

وجه نامگذاری تخت فولاد به مزار بابا رکن الدین، وجود مدفن این عارف و صوفی سده هشتم در غرب این گورستان است

عرفا و عالمان دفن شده در تخت فولاد اصفهان

خاک تخت فولاد به یمن عالمانی که در آن دفن شده اند خاکی مقدس به شمار می آید و انسان ها در طول تاریخ به برکات آن بی توجه نبوده اند. از جمله عارفان و علمایی که در این مکان دفن شده اند می توان به بابارکن الدین، آقا جمال الدین خوانساری، بهاءالدین محمد اصفهانی معروف به فاضل هندی، محمد حسین عنقا ملقب به ملک الشعراء، حاج میرزا آقا امامی مینیاتوریست و بسیاری از افراد برجسته دیگر که هرکدام اهمیتی زیاد به این گورستان بخشیده اند.

از سال ۱۳۶۳ شمسی خاک سپاری عمومی متوفیان در این گورستان متوقف شد و پس از بازسازی در سال ۱۳۷۵ شمسی به ثبت ملی رسید. پژوهشگران شیعه، تخت فولاد را به لحاظ قداست و تعداد مشاهیر و بزرگان مدفون در آن «وادی السلام ثانی» می‌نامند. این مزارستان علاوه بر اینکه آرامگاه بیش از هزاران نفر از مشاهیر ایران زمین است به عنوان یک سایت موزه گردشگری شامل زیباترین آثار از سنگ آرامگاه‌ها با نقوش بی‌نظیر انسانی، جانوری، گیاهی، مشاغل و غیره است. همچنین بناهای بی‌نظیری در آن وجود دارد که از نظر تاریخی، معماری، زیباشناسی و هنری این مکان را در زمره مهم‌ترین گورستان‌های جهان جای داده است.

تخریب تخت فولاد

روند تخریب تخت فولاد از دوران پهلوی اول و با واگذاری بخش‌هایی از آن به مردم عادی برای ساخت مسکن آغاز شد. در اسناد و عکس‌های تاریخی تخت‌فولاد هیچ مدرکی دال بر وجود منازل مسکونی در محدوده این مجموعه مشاهده نشده است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز که مدیریت این مجموعه بر عهده شهرداری اصفهان بوده، تلاشی برای بازپس‌گیری مناطقی که اکنون به صورت مسکونی و تجاری در این بنای مقدس وجود ندارد، انجام نگرفته است.

گورستان تخت فولاد طی دهه‌های اخیر به علت توسعه شهری و سایر دلایل به لحاظ فیزیکی دچار آسیب شد. از حدود ۱۳۳۵ تا ۱۳۵۰ شمسی بخش‌های بیشتری از شهر به سوی منطقه تخت فولاد توسعه یافت.در حدود بیش از دو دهه پیش در کمال تعجب همه کارشناسان میراث فرهنگی، طرح احداث مصلی اصفهان در این مجموعه کلید خورد و بر مبنای آن بیش از یک‌سوم آثار تاریخی آن از بین رفت. مصلایی که هنوز هم مراحل ساخت آن تمام نشده است. همچنین انجام طرح‌های بدون برنامه‌ریزی و کارشناسی باعث شده تا روند تخریب این مجموعه تا به امروز لحظه‌ای متوقف نشود. این تخریب هم شامل مقبره‌های قدیمی و هم شامل سنگ‌های قبور برای دوران معاصر است. به‌جز مسئولان، مردم عادی و گردشگران نیز در این تخریب نقش عمده‌ای داشتند.

آرامگاه افراد معروف

– در قطعه یادمان های تخت فولاد به یاد بزرگانی که نامشان با نام اصفهان پیوند
خورده ولی در تخت فولاد مدفون نیست ، لوح یادبود نصب شده است.

– قدیمی ترین مسجد و بنای متبرک در تخت فولاد، مسجد لسان الارض است.

شیخ بهایی عارف و اندیشمند بزرگ شیعه، چله خانه تکیه بابا رکن الدین را در عصر صفوی
بنا نهاد که محل عبادت عارف و اندیشمند بزرگ شیعه بود.

– به علت کثرت مشاهیر و علمای مدفون در تکیه خوانساری آن را تکیه چهل مومن می خوانند.

– علامه ملا اسماعیل خواجویی متوفای سال ۱۱۷۳ هجری قمری، صاحب بیشترین
تألیف در بین علمای مدفون است.

– آیت الله شیخ احمد بید آبادی برادر آیت الله شاه آبادی از علما و مجتهدانی است
که قبل از سن بلوغ به درجه اجتهاد نائل شد و در تکیه بروجروی مدفون است.

– بانو مجتهده امین اولین زنی که در جهان تشیع به مقام اجتهاد رسید مدفون در تخت فولاد است.

– آیت الله سید ابوالحسن شمس آبادی اولین شهید دفن شده در گلستان شهدا که
در فروردین سال ۱۳۵۵ توسط منحرفان از دین به شهادت رسید . همچنین آیت الله اشرفی
اصفهانی چهارمین شهید محراب در تخت فولاد دفن است.

– تخت فولاد مزار بیش از صد شاعر و ادب صاحب دیوان از جمله طبیب اصفهان و گلزار اصفهانی است.

– کاروانسرای ملک یکی از ارزشمندترین بناهای معماری عصر صفوی در تخت فولاد است
که تا قبل از دوران قاجار به کاروانسرای صفوی داشت.

علاءالدین تراول-ویکی فقه-قطارهای فدک-ایسنا-خبرگزاری صداوسیما