
یکی از جاهای دیدنی همدان گنبد علویان است. این گنبد بنای به جای مانده از دوره سلجوقی در همدان می باشد. این بنا از شاهکارهای معماری و گچبری بعد از اسلام به شمار می رود. با ما همراه باشید.
گنبد علویان همدان را بیشتر بشناسید. نکته قابل توجه در این است که در عین نداشتن گنبد، به گنبد تاریخی علویان مشهور است. این بنا در فهرست آثار ملی به ثبت رسیدهاست. گنبد علویان یکی از آثار باستانی همدان به شمار می رود. با ما همراه باشید.
گنبد علویان همدان
گنبد علویان در چهار باغ علویان در نزدیکی میدان امامزاده عبدالله شهر همدان قرار دارد. این اثر یکی از شاهکارهای معماری و گچبری بعد از اسلام در همدان است، و طی شماره ۹۴ در تاریخ ۱۵/۱۰/۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیدهاست.
اثری زیبا و پرنقش و نگار از دوران سلجوقی
گنبد علویان همدان در اواخر دوره سلجوقیان و در قرن ۶ هجری ساخته شد. همانطور که گفتم در آن زمان خاندان علویان از این مکان برای برگزار مراسمات مذهبی استفاده میکردند. در قرنهای بعدی گنبد علویان برای حکومتهای بعد مورد استفاده قرار میگیرد و یک سرداب به زیر زمین آن اضافه کردند. در این قسمت از ساختمان مقبرههای خاندان علویان دیده میشود.
چرا گنبد علویان گنبدی شکل نیست؟
با دیدن این اثر احتمالاً توجهتان به سقف مسطح ساختمان جلب بشود و از خودتان بپرسید چرا با وجود نام «گنبد علویان»، هیچ گنبدی روی این بنا وجود ندارد؟ جواب این است که سقف این اثر تاریخی در گذشته گنبدی شکل بوده است؛ ولی بهمرورزمان فرسوده شد و درنهایت گنبد آن از بین رفت و امروزه این بنا هیچ گنبدی ندارد. این گنبد تاریخی عصر سلجوقی امروزه مانند سقف صافی دارد و به شکل مکعب مربع است؛ بااینحال ساده، باصلابت و اصیل به نظر میرسد.
از یادمانهای متعلق به اواخر دوره سلجوقیان
ازجمله اصلیترین بخشهای گنبد علویان میتوان به محراب آن اشاره کرد که محل نشستن واعظ بوده است. در پایین آن نیز چندین پله وجود دارد که به سرداب راه دارد. سرداب ۶ اتاقک دارد که در همه آنها طاق جناغی وجود دارد. همچنین دو قبر در آنجا قرار گرفته که با آجرهای فیروزهایرنگ تزئین شدهاند. در نزدیکی سقف نیز چندین پنجره قرار دارد که نور را به داخل هدایت میکنند.
معماری گنبد علویان
در ساخت گنبد علویان از آجرهای سفالی استفاده کردهاند. این بنا ۱۱ متر ارتفاع دارد و به شکل مکعب چهارضلعی درست شده است. در هر گوشه از این سازه میتوان ستونهایی استوانهای شکل را دید که بیش از ۹ متر ارتفاع و ۱ متر قطر دارند. در بخش شمالی گنبد علویان همدان نیز میتوان طاقی باشکوه دید که ۱۰ متر ارتفاع دارد.
در این طاق قاب مستطیل شکلی قرار دارد که بیش از ۵ متر ارتفاع دارد. دربارهی تزئینات این اثر نیز باید گفت آجرکاریهای زیبای آن بعد از گذشت سالها همچنان هنرنمایی میکند؛ برای مثال در محراب جنوب غربی گنبد گچبریهای هنرمندانهای دیده میشود که توجه هر بازدیدکنندهای را به خود جلب میکند. همچنین در نزدیکی این اثر فضای سبز وجود دارد که آرامش خاصی به این اثر تاریخی داده و به زیبایی آن افزوده است.
ویکی پدیا، علی بابا، سفرمارکت،