قلعه حاج وکیل در شهر اراک واقع‌شده و مربوط به دوره قاجار است. قلعه حاج وکیل با نام عمارت کلاه فرنگی نیز شناخته می‌شود و ساختمان فعلی بخش کوچکی از کل مجموعه اولیه است. مساحت این بنا ۹۰۰ متر می شود که دارای قسمت هایی مثل شبستان، حیاط، ایوان و بالا خانه است.
قلعه حاج وکیل اراک یکی از بناهای تاریخی دوره قاجار و جاهای دیدنی اراک است. این قلعه دارای حیاط، ایوان، شبستان، قسمت همکف و بالاخانه است. این بنا به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. موزه صنایع دستی و هنرهای سنتی در سال ۱۳۹۸ در این مکان دایر شده است. با ما در نیک صالحی همراه باشید.
قلعه حاج وکیل اراک
قلعه حاج وکیل مربوط به اواخر دوره قاجار است که در شهر اراک و در تاریخ ۲۶ آبان ۱۳۷۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۷۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تاریخچه قلعه حاج وکیل
قلعه حاج وکیل اراک در اواخر دوره قاجاریه ساخته شده است. که بنای آن متعلق به شرکت تجاری انگلیسی به نام زیگلر بود و بعد از فروپاشی آن قسمتی از بنا توسط حاج محمد حسین میثمی وکیل خریداری شد و از آن زمان به بعد به قلعه حاج وکیل مشهورشد. در زمان حکومت قاجاریان اراک یکی از مراکز مهم فرش به شمار می رفت و عده ای از شرکت های خارجی امتیاز تجارت فرش را در زمان حکومت ناصرالدین شاه به دست آوردند.
قلعه حاج وکیلکارخانه های زیادی برای تجارت فرش در اراک وجود داشت که برای در اختیار داشتن تمامی مراحل تولید فرش مجموعه هایی را در این شهر احداث کردند. این اثر تاریخی را در ۲۶ آبان سال ۱۳۷۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسانده اند.
این بنا در اصل یک شرکت تجاری انگلیسی (سویسی الاصل) به نام زیگلر بود که پس از انحلال، قسمتی از آن توسط یکی از متمولین شهر اراک به نام حاج محمد حسین میثمی وکیل خریداری شد و از آن پس به نام قلعه حاج وکیل شهرت یافت
علت ساخت بنا
با توجه به اینکه شهر اراک در دوره قاجار یکی از مراکز مهم فرش ایران بود بسیاری از کمپانی‌های خارجی امتیاز تجارت فرش را در زمان ناصرالدین شاه بدست آوردند. گفته شده که در اراک، ۱۴ کمپانی تجارت فرش وجود داشت که برای در انحصار داشتن همه مراحل تولید فرش، شروع به ساخت مجموعه‌هایی در قسمت وسیعی از شرق شهر کردند. این مجموعه‌ها شامل کارگاه‌های رنگرزی، بافت فرش و محل مسکونی خارجی‌ها بود
معماری بنا
ساختمان فعلی بخش کوچکی از کل مجموعه اولیه است و قسمت وسیعی از آن با ساختمان‌های مسکونی محصور شده‌است. ساختمان آن شامل حیاط، ایوان، شبستان، قسمت همکف و بالاخانه است که در مساحت حدود ۹۰۰ متر مربع و در محوطه‌ای به مساحت ۳۸۰۰ متر مربع قرار دارد. بخش شمالی بنا برونگرا و بخش جنوبی آن نیمه درونگرا است. بخش‌هایی از خارج بنا و ستون‌ها به وسیلهٔ کاشی‌های لعابدار تزئیناتی وجود دارد و در داخل بنا تزئینات خاصی نیست
عمارت کلاه فرنگیموزه
ساختمان قلعه وکیل در سال ۱۳۷۰ به مالکیت میراث فرهنگی استان مرکزی در آمد و در تیر ۹۸ به موزه صنایع دستی و هنرهای سنتی استان مرکزی تبدیل شد.
شرایط بازدید
قلعه حاج وکیل که امروزه به عنوان موزه مورد استفاده قرار می گیرد یکی از بناهای تاریخی اراک به شمار می رود. بدون شک شما هم هنگام سفر به اراک از موزه های آن دیدن خواهید نمود، برای بازدید از این موزه حدود ۱ ساعت از وقت خود را باید به آن اختصاص دهید و برای وارد شدن به موزه هم به بلیط ورودی نیاز دارید در نهایت از گیشه هایی که در آنجا وجود دارند با پرداخت هزینه ای بلیط ورودی خود را اخذ خواهید کرد.
نقشه و معرفی بخش های مختلف
مساحت این بنا ۹۰۰ متر می شود که دارای قسمت هایی مثل شبستان، حیاط، ایوان و بالا خانه است. بنای ساختمان از دو طبقه ساخته شده است که قسمت جنوبی آن درون گرا و قسمت شمالی آن برون گرا است. فضاهای بیرونی این بنا را به وسیله کاشی های لعابدار تزئین نموده اند.
اما درون خانه هیچ گونه تزئیناتی را شامل نمی شود. بدنه بنا را با آجر ساخته اند و ستون هایی آجری در بیرون از بنا قرار دارند که از ویژگی های ساختمان به شمار می رود و اینکه با توجه به استحکامی که دارد بعد از گذشت سال ها هنوزهم پا برجا است.
معماری موزه حاج وکیل اراک
ساختمان فعلی قلعه حاج وکیل که قسمت کوچکی از کل مجموعه اولیه را شامل می‌شود، در حال حاضر شامل حیاط، ایوان، شبستان، قسمت همکف و بالاخانه است و در مساحت حدود ۹۰۰ مترمربع و در محوطه‌ای به مساحت ۳۸۰۰ مترمربع قرار دارد. بخش شمالی ساختمان برونگرا و بخش جنوبی آن نیمه درونگرا است. برخی از بخش‌های خارجی ساختمان و ستون‌ها با استفاده از کاشی‌های لعابدار تزئیناتی زیبایی بیشتری به ساختمان بخشیده‌اند؛ اما در داخل ساختمان، تزئینات خاصی وجود ندارد. لازم به ذکر است که قلعه حاج وکیل در حال حاضر به‌عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری شهر اراک شناخته می‌شود و با توجه به اهمیت تاریخی و فرهنگی آن، در حال حاضر تحت حفاظت سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری است.
قلعه حاج وکیل (ساختمان کلاه فرنگی)ویژگی موزه حاج وکیل اراک
ساختمان قلعه حاج وکیل در سال ۱۳۷۰ به مالکیت سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان مرکزی درآمد. پس‌ازآن، این سازمان به‌منظور حفظ و نگهداری این آثار تاریخی به ساختمان اقدام کرد. در تیرماه ۹۸، ساختمان قلعه حاج وکیل به‌عنوان بخشی از موزه صنایع‌دستی و هنرهای سنتی استان مرکزی به ثبت رسید و در حال حاضر به‌عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری شهر اراک شناخته می‌شود. در این موزه، علاوه بر قلعه حاج وکیل، قطعات متعددی از صنایع‌دستی و هنرهای سنتی استان مرکزی نیز به نمایش گذاشته‌شده‌اند.
ویکی پدیا، مستر بلیط، علاالدین،
