بعضی از ائمه جماعات، در قرائت نماز، هنگام خواندن سوره قدر بر کلمه «سلام» وقف میکنند.لطفاً پاسخ فرمایید: آیا در این مورد در منابع دینی مطلبی وارد شده است؟دانشمندان علوم قرآنی، مبانی و ملاکهای مختلفی برای وقف و ابتدا در قرائت قرآن ارائه کردهاند.مهمترین این ملاکها عبارتاند از: ۱٫اتمام نَفَس: طبق این نظریه، در هر […]
بعضی از ائمه جماعات، در قرائت نماز، هنگام خواندن سوره قدر بر کلمه «سلام» وقف میکنند.
لطفاً پاسخ فرمایید: آیا در این مورد در منابع دینی مطلبی وارد شده است؟دانشمندان علوم قرآنی، مبانی و ملاکهای مختلفی
برای وقف و ابتدا در قرائت قرآن ارائه کردهاند.
مهمترین این ملاکها عبارتاند از:
۱٫
اتمام نَفَس: طبق این نظریه، در هر جایی از جمله که نَفَس قاری به اتمام رسید، او میتواند بدون هیچ
مشکلی در آن موضع وقف کند و پس از نفسگیری، آنرا ادامه دهد.
۲٫
وقف بر انتهای آیات: یکی از مهمترین مبانی، وقف بر انتهای آیه و شروع از ابتدای آیه بعد است.
۳٫
مفهوم بودن کلام: این معیار از صدر اسلام مورد توجه قاریان قرآن بوده است.
طبق این مبنا، قاری قرآن در جایی باید وقف کند که هم عبارت قبل از وقف دارای معنای صحیح و
کاملی باشد و هم عبارت پس از وقف دارای معنای قابل فهمی باشد؛ هرچند که بین این دو جمله ارتباط
لفظی برقرار باشد.
۴٫
اتمام لفظ و معنا: این معیار که توسط علمای علم نحو و زبانشناسان پایهریزی شده، بر مبنای ارتباط لفظی و
معنوی عبارات قرآن، تدوین شده است.
طبق این ملاک، اقسام مختلفی از انواع وقف و ابتدا تعیین و مشخص شده است و برای هر کدام احکام
خاص به خود ارائه گردیده[۱] و برای هر کدام از آنها، علاماتی تعیین کردهاند.[۲] یکی از این انواع، وقف قبیح
نام دارد.
وقف کردن در جایی که هنوز جمله کامل نشده و معنای آن واضح نشده است، از موارد وقف قبیح به
شمار میرود که یکی از مصادیق آن، وقف بر مبتدا است.[۳]
به عنوان نمونه در آیه ۵ سوره قدر، کلمه
«سلام» نقش مبتدا دارد و طبق این قواعد، وقف کردن بر آن قبیح است.از جهتی دیگر؛ وقفهایی به پیامبر اسلام(ص)
و جبرئیل نسبت داده شده است که از آن به «وقف سنت» یا «وقف نبی» یاد میشود.
یکی از موارد وقف سنت، وقف بر آیه «…
من کل امر»[۴] است.[۵]البته در برخی از کتابها، وقف بر «سلام» به عنوان «وقف نبی» یاد شده است.[۶]در یکی از
قرائتها، واژه «أمر» به صورت «امرئ» خوانده شده است که در این حالت، بر کلمه «سلام» وقف میشود.[۷]گفتنی است؛ برای
صحت قرائت نماز، رعایت این قواعد وقف و ابتدا ضرورت ندارد و عدم رعایت آن، خللی در صحت نماز ایجاد
نمیکند.[۸] [۱].
سادات فاطمى، سید جواد، پژوهشى در وقف و ابتداء، ص ۴۷-۶۰، مشهد، به نشر، چاپ اول، ۱۳۸۲ش.[۲].
ر.
ک: معنای علامتهای وقف و ابتدا در آیات قرآن – ۷۲۷۶۲[۳].
حصری محمود، عیدی خسروشاهی، محمد، معالم الاهتداء الی معرفه الوقف و الابتداء، ص ۸۱، تهران، اسوه، چاپ سوم، ۱۳۷۵ش.[۴].
قدر، ۵٫[۵].
حفیان، احمد محمود، التجدید فی الاتقان و التجوید، ص ۱۲۹، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۲۴ق؛ معالم الاهتداء إلى معرفه
الوقف و الابتداء، ص ۳۶٫[۶].
بیگلری، حسن، سر البیان فی علم القرآن، ص ۲۴۵، کتابخانه سنایی، چاپ پنجم.[۷].
ابناری، محمد بن قاسم، ایضاح الوقف و الابتداء، محیی الدین عبدالرحمن رمضان، ج ۲، ص ۹۸۱، دمشق، مطبوعات مجمع علوم
العربیه، ۱۳۹۰ش.[۸].
خامنهای ، سید علی، اجوبه الاستفتائات، ج ۱، ص ۷۹، بیروت، الدارالاسلامیه، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.
اسلام کوئست