از نماز های واجی یومیه نمز صبح است که به خواندن این نماز بسیار اهمیت داده شده است .احادیث بسیاری بر خواندن نماز صبح اول وقت هم امده است .راههای جلوگیری از قضا شدن نماز صبح را دراین بخش ببینید.
همیشه در روایات شنیده ایم که نماز را باید اول وقت باید خواند .نماز صبح بسیار مهم است که در سر وقت خودش خواند .در این مجموعه روش هایی را برای شما به نمایش گذاشته ایم از قضاشدن نماز صبح جلوگیری شود و به راحتی بتوانید نماز را اول وقت بخوانید . عوامل سلب توفیق نماز صبح وجود دارد . برای جلوگیری از قضا نشدن نماز صبح مطالب ما را در نیک صالحی ببینید.
جلوگیری از قضا نشدن نماز صبح
نماز در حقیقت فرصتی است تا انسان با خدای خویش صحبت کند، و اینتوفیقی است که از جانب حضرت دوست، نصیب بندگانش می شود تا بتوانند در طول شبانه روز دقایقی را بامعبود خویش به مناجات بپردازند؛ (طه، ۱۴) لذا درخواست پیامبران و اولیای الهی همواره از خداوند متعال این بود کهپروردگاراما را توفیق ده تا در زمره نمازگزاران باشیم.قرآن کریم از زبان حضرت ابراهیم خلیل (علیه السلام) چنین نقل می کند: «رَبِّ اجْعَلْنی مقیمَ الصَّلاهِ وَ مِنْ ذرِّیَّتی رَبَّنا وَ تَقَبَّلْ دعاءِ»؛ (ابراهیم، ۴۰) پروردگارا، مرا برپا کننده نمازقرار ده، و از فرزندانم (نیز چنین فرما)، پروردگارا دعاى مرا بپذیر.
این مسئله آن قدر برای ابراهیم (علیه السلام) اهمیت دارد که بعد از درخواست از خدا، دوباره می فرماید این درخواست مرا اجابت کن.در جایی دیگر خداوند از ویژگی منافقان را تنبلی در نماز می داند: إِنَّ الْمنَافِقِینَ یخَادِعونَ اللَّهَ وَهوَ خَادِعهمْ وَإِذَاقَاموا إِلَى الصَّلاَهِ قَاموا کسَالَى یرَاءونَ النَّاسَ وَلاَ یَذْکرونَ اللَّهَ إِلاَّ قَلِیلاً (نساء:۱۴۲)-همانا منافقان، خدا را فریب می دهند درحالی که خداوند، آنان را فریب می دهد.و هنگامی که برای نماز بر می خیزند با سستی و تنبلی، و برای نشان دادن مردم، نماز می خوانند.و خدا را فقط اندکی یاد می کنند.
دعا و ذکر جهت قضا نشدن نمازها
در این میان توجه به نماز صبح در آیات و روایات نیز مشاهده می شود؛ چنانچه قرآن کریم می فرماید:«أَقِمِ الصّلاهَ لِدلوکِ الشّمْسِ إِلى غَسَقِ اللّیْلِ وَ قرْآنَ الْفَجْرِ إِنّ قرْآنَ الْفَجْرِ کانَ مَشْهودًا»؛ ( اسراء، ۷۸ )نمازرا از زوال خورشید، تا نهایت تاریکی شب، (نیمه شب) بر پادار و همچنین قرآن فجر ( نماز صبح )را؛ چرا که قرآن فجر، مورد مشاهده (فرشتگان شب و روز) است.طبق روایاتی در ذیل آیه شریفه وارد شده است، مقصود از «قرآن الفجر» نماز صبح است و این روایات رادانشمندان شیعه و اهل تسنن نقل کرده اند.
در بیانی رسول خدا صلی الله و علیه وآله می فرمایند: کسی که نماز صبح نخواند قرآن از او بیزاراست.هرکه نماز ظهر بجا نیاورد پیامبران الهی از او بیزارند.، هرکه نماز عصر را ترک کند فرشتگان از او بیزاراست.هر که نماز مغرب نخواند دین از او بیزار است و هر که نماز عشارا ترک کند خدای جهان ازاو بیزار است.(اسرار الصلوه/ص۳۴)حضرت مهدی (علیه السّلام) به یکی از مشتاقان دیدارش که به زیارت آن حضرت موفق شده بود دوبارهفرمود: از رحمت خدا دور است کسی که نماز صبح را چندان تاخیر بیندازد تا ستاره ها ناپدید شوند ونماز مغرب را به حدی تاخیر بیندازد تا ستاره ها ظاهر شوند.(حق الیقین/ص۳۰۲)
حال در این میان این سؤال پیش می آید که برای اینکه صبح برای نماز بتوانیم راحت بلندشویم و این فریضه به بهترین شکل انجام شود چه کنیم؟خواندن نماز صبح در اول وقت آن شاید از
نمازهای دیگر مشکل تر باشد؛ چرا که کندن از رختخواب گرم و لذت خواب در ابتدای راه سخت است ولینماز گزار می تواند با کمی تمرین و ممارست از منافع سحر و صبح بهره مند گردد و از فیض نماز اول وقت (بالاخص نماز صبح ) بی نصیب نماند.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: هیچ بنده ای نیست که به اوقات نماز و مواضع خورشید اهتمامورزد مگر اینکه آسودگی در هنگام مردن و از بین رفتن غم و اندوه ها و نجات از آتش را
برایش ضمانت کنم.(میزان الحکمه / ج ۷ / ص ۳۱۲۹)یکی از راه هایی که می توان با توجه کردن به آناز خواب صبح دل بکنیم و توجه ویژه به نماز بالاخص نماز صبح پیدا کنیم این است که کمی فکر
کنیم و در مورد نعمت های خداوند بیاندیشیم…
یکی از نعمت هایی که به ما ارزانی شده است خواب است …اگر چیزی به نام خواب وجود نداشت، چه اتفاقی می افتاد!! خواب و استراحت یکی دیگر از نعمت های خداوندیاست که ما از آن غافل هستم.امیدواریم خداوند توفیق شکر گذاری نعمت هایش را به ما عنایت بفرماید.چنانچه قرآن کریم در مورد شب و استراحت در آن می فرماید:” وَ جَعَلْنَا نَوْمَکم سبَاتًا وَ جَعَلْنَا الَّیلَ لِبَاسًا؛
و خواب شما را مایه آرامشتان قرار دادیم ، و شب را پوششى (براى شما) “.(نبأ، ۱۰)
قضا شدن نماز صبح
اگر انسان واقعانسبت به الطاف و نعمت های خداوند توجه داشته باشد و بداند که کسی که قرار است به هنگام نمازبا وی صحبت کند همانی است که ما را از نیستی به دنیا آورده و تمامی نعمت های خود رانیز بر ما ارزانی داشته تا به نهایت کمال و درجات بالای بهشتی دست پیدا کند.او همانی است که اختیار کمی و زیادی روزی ما را دارد؛ همانی است که مرگ و زندگی ما در
ید قدرت اوست و…با این حال آیا نسبت به نماز با بی حالی برخورد خواهیم کرد و یا آنکه سر از پا نشناختهو با تمام وجود به اقامه نماز عاشقانه خواهیم پرداخت؟
سؤالی که بی پاسخ می ماندمن از شما سوال میکنم آیا در مواقعی که قرار است صبح زود از خواب بلند شویم نیز نمی توانیم از خواب بلند شویم؟مانند مواقعی که برای رفتن به کوه و گردش با دوستان خود صبح زود برنامه ریزی کرده ایم! یا مثلاامتحان داریم! آیا تاکنون فکر کرده اید چرا وقتی با دوستمان قرار داریم فوراً بیدار می شویم و چه بسابدون کوک کردن ساعت و از مدت ها قبل از ساعت قرار خود به خود بیدار می شویم و هیچچیزی مانع بیدار شدن ما نمی شود اما هنگامی که می خواهیم نماز بخوانیم و با خدا صحبت کنیم وقرار ملاقات با خدا داریم اینطور نیستیم و هر کاری می کنیم بیدار نمی شویم و اگر بیدار شویم دوباره می خوابیم؟
می دانید مشکل ما چیست؟ مشکل این است که ما به قراری که با دوستمان داریم بیشتر معرفتداریم و بیشتر ایمان داریم و رابطه با دوستان را بیشتر دوست داریم تا نسبت به خداوند.از رابطه با دوست لذت می بریم اما از رابطه با خدا لذت نمی بریم.وقتی یاد دوست را در ذهن خود کوک می کنیم بدون ساعت بیدار می شویم ولی وقتی یاد خدا رادر خود کوک می کنیم نمی توانیم بیدار شویم.
این یک مشکل فنی ایمانی است.تمام کسانی که صبح بیدار می شوند و کسانی که حتی قبل از صبح بیدار می شوند و نماز شبمی خوانند اینها با ساعت بیدار نمی شوند.ساعت کمک می کند ولی ساعت به انسان انگیزه نمی دهد.دستگاه انگیزشی انسان را فقط و فقط خدا تحریک می کند.تا معرفت و محبت خدا در دل انسان کوک نشود انسان نمی تواند بیدار شود.ما اگر می خواهیم صبح بیدار شویم اول باید عشق خدا را در خودمان کوک کنیم و بعد البته رعایت مواردی هم می تواند کمک کار باشد.
راهکارها و دستور العمل هایی در ضمن روایات از سوی پیامبر (صلی الله و علیه وآله) و ائمه (علیهم السلام)به ما رسیده است که آنها نیز بهترین راهکار برای به موقع بیدار شدن جهت اقامه نماز صبح خواهند بود.امام صادق (علیه السلام) از پیامبر گرامی اسلام (صلی الله و علیه وآله) نقل می کند: «هر کس که بخواهدشب برای عبادت برخیزد؛ چون در بستر خود خوابید بگوید: (بسم اللَّه) بار خدایا مرا از مکرِ خود آسوده مدار،یاد خودت را از خاطرم مبر و مرا در گروه غافلان قرار مده، من در فلان ساعت برخیزم.محققاً خدای متعال برای او فرشته اى می گمارد که او را همان ساعت بیدار کند.[کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح غفارى، على اکبر، آخوندى، محمد، ج ۲، ص ۵۴۰]
تبیان