حقوق پدران معنوی به گردن ما!!

شاید شما هم نام پدران معنوی را شنیده و مطالبی در مورد آن ها خوانده باشید اما بد نیست بدانید پدران معنوی ما بر گردن ما حق دارند در ادامه همراه با نیک صالحی شوید تا درباره اینکه پدر معنوی ما چه کسانی هستند و چه حقی بر گردن ما دارند بیشتر بخوانید

پدران معنوی

” پدر معنوی ” به چه معناست؟ چه کسی پدر معنوی است و آیا بر گردن ما حقی دارد؟

پدر معنوی در فرهنگ اسلام به کسی که نقش موثری در تعلیم و پرورش ابعاد روحی، شخصیتی و انسانی ما
دارد، توجه زیادی شده است، پیامبر اسلام ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمودند: من و علی ـ علیه
السلام ـ پدران معنوی این امت هستیم و حق ما بر این امت از حق پدر تنی آنان بزرگتر است.(۱)

چون اگر به دستورات حیات بخش ما عمل شود ثمره آن بهشت و رضوان خدا خواهد بود و اگر نافرمانی
شود جهنم و غضب خدا نتیجه آن خواهد بود.
و نیز پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: اگر امت من ناسپاسی کنند و حق زحمات رسالت من و
اهل بیت مرا رعایت نکنند، مورد لعنت و عاق ما که پدران معنوی شماییم قرار می‌‌گیرند.

پدر معنوی انسان نقش بسیار زیادی در زندگی واقعی انسان (آخرت) دارد، چرا که به فرموده قرآن زندگی تنها به
این لذت جسمانی و حیوانی، پوشاک، فرزند، شهرت و مال و…
) محدود نمی‌شود .

نصیحت امام علی (ع) به فرزندش

امام علی علیه السلام ، فرزندش امام حسن علیه السلام را صدا زد و فرمود: یا ابا محمد! بالای
منبر برو و خدای را زیاد ستایش کن و از جدّت رسول خدا صلی الله علیه و آله به بهترین
وجه یاد کن و آن گاه بگو: «لَعَنَ اللهُ وَلداً عَقَّ أبَوَیْهِ لَعَنَ اللهُ وَلَداً عَقَّ أبَوَیْهِ لَعَنَ اللهُ وَلَداً
عَقَّ أبَوَیْهِ، لَعَنَ اللهُ عَبْداً أبَقَ عَنْ مَوَالِیهِ لَعَنَ اللهُ غَنَماً ضَلَّتْ عَنِ الرَّاعِی؛ از رحمت خدا دور باد فرزندی
که عاقّ پدر و مادر خود شود.
از رحمت خدا دور باد فرزندی که عاق پدر و مادر خود شود.
از رحمت خدا دور باد فرزندی که عاق پدر و مادر خود شود.
از رحمت خدا دور باد بنده ای که از مولا و سروران خود فرار کند.
از رحمت خدا دور باد گوسفندی که از چوپان خود [دور و] گمراه شود.»

پدران معنوی چه کسانی هستند

اهل بیت علیهم السلام به
عنوان پدران مردم معرفی شده اند که حقّ حیات بر گردن شیعیان و پیروان خود دارند.
بزرگان و علمای دینی همواره در حفظ احترام پدران امت پیشرو بوده اند.
در احوال مرحوم «مقدّس اردبیلی» می گویند: ایشان سال های متمادی [بیش از ۱۵ سال] که در نجف بود، به
احترام حضرت امیرالمومنین علیه السلام پایشان را دراز نکردند؛ بلکه نشسته یا به حال سجده می خوابیدند

امام حسن علیه
السلام بالای منبر رفت و دستور پدر را اطاعت کرد.

پدران امت

مومنان گرد او جمع شدند و عرض کردند: یابن امیرالمومنین! و یابن بنت رسول الله! کلامت را توضیح بده! حضرت
علیه السلام فرمود: جواب را از پدرم امیرمومنان علیه السلام بگیرید! مردم نزد حضرت علیه السلام آمدند و پرسیدند: منظور
از کلماتی که فرزندت حسن علیه السلام گفت، چیست؟ حضرت علیه السلام فرمود: روزی با رسول خدا صلی الله علیه
و آله نماز خواندم، آن گاه حضرت دست راست خود را بر شانه ام زد و مرا به سینه چسبانید
و فرمود: «یَا عَلِیُّ! فَقُلْتُ: لَبَّیْکَ یَا رَسُولَ الله! قالَ: اَنَا وَ اَنْتَ اَبَوا هَذِهِ الْاُمَّه، فَلَعَنَ اللهُ مَنْ عَقَّنَا،
قُل: آمِینَ! قُلْتُ: آمِینَ.

قالَ: اَنَا وَ اَنْتَ مَوْلَیَا هَذِهِ الْاُمَّهِ، فَلَعَنَ اللهُ مَنْ اَبَقَ عَنَّا، قُلْ: آمِینَ! قُلْت: آمِینَ.
ثُمَّ قَالَ: اَنَا وَ اَنْتَ رَاعِیا هَذِهِ الْاُمَّهِ، فَلَعَنَ اللهُ مَنْ ضَلَّ عَنَّا، قُلْ: آمِینَ! قُلْتُ: آمِینَ؛ای علی! گفتم: لبیک
ای رسول خدا! فرمود: من و تو پدران این امت هستیم، پس خدا لعنت کند کسی که عاقّ ما
شود! بگو: آمین! گفتم: آمین.

سپس فرمود: من و تو مولا و سرور این امت هستیم، پس خدا لعنت کند کسی که از ما بگریزد!
بگو: آمین! گفتم: آمین.

جبرئیل و پدران امت

آن گاه فرمود: من و تو [سرپرست و] راهنمای این امّت هستیم، پس خدا لعنت کند کسی که از ما
گمراه شود! بگو: آمین! گفتم: آمین.»امیرمومنان علیه السلام در ادامه فرمود: شنیدم کس دیگری نیز با ما آمین می گوید.
از رسول خدا صلی الله علیه و آله پرسیدم: صدای کیست؟ فرمود: جبرئیل.»(۳) به هر حال، اهل بیت علیهم السلام
به عنوان پدران مردم معرفی شده اند که حقّ حیات بر گردن شیعیان و پیروان خود دارند.بزرگان و علمای دینی
همواره در حفظ احترام پدران امت پیشرو بوده اند.

در احوال مرحوم «مقدّس اردبیلی» می گویند: ایشان سال های متمادی [بیش از ۱۵ سال] که در نجف بود، به
احترام حضرت امیرالمومنین علیه السلام پایشان را دراز نکردند؛ بلکه نشسته یا به حال سجده می خوابیدند.

چه کسی پدر معنوی است

تنها
کسی پدر معنوی انسان است که بتواند انسان را به رشد و کمال حقیقی برساند و استعدهای والای فطری او
را پرورش دهد به همین دلیل است که روایات ما در مورد علم (که حیات حقیقی به آن است) عالم
وارسته که به علم خود عمل می‌کند و دلسوزانه هدایتگری می‌کند،

سفارش و توجه زیادی شده است، البته هر معلم
و استادی حقی به گردن انسان دارد ولی کسی که حیات واقعی انسان (بهشت و قرب خدا) را تضمین می‌کند
حق والاتری دارد، چرا که او انسان را به کمال ابدی نزدیک ‌تر می‌کند

امامان

آیا هر معلم و استادی پدر معنوی است؟

تنها کسی پدر معنوی انسان است که بتواند انسان را به رشد و کمال حقیقی برساند و
استعدهای والای فطری او را پرورش دهد به همین دلیل است که روایات ما در مورد علم (که حیات حقیقی
به آن است)(۴) عالم وارسته که به علم خود عمل می‌کند و دلسوزانه هدایتگری می‌کند،

سفارش و توجه زیادی شده
است، البته هر معلم و استادی حقی به گردن انسان دارد ولی کسی که حیات واقعی انسان (بهشت و قرب
خدا) را تضمین می‌کند حق والاتری دارد، چرا که او انسان را به کمال ابدی نزدیک ‌تر می‌کند و راه
هدایت را به انسان نشان می‌دهد و خطرهای مسیر زندگی حقیقی (غفلت و گناه) را به او گوش‌زد می‌کنند در
واقع قداست آنها به خاطر قداست دینداری آنهاست.

چه خوب است پدران بتوانند خود نقش پدر معنوی را نیز برای فرزندان خود ایفا کنند و اگر خود
بضاعت معنوی ندارند، ‌دست فرزندانشان را در دست پدران معنوی (ائمه معصومین،‌ پیامبران الهی، قرآن، احادیث اهل بیت، و شیوه
زندگی آنها و اصحاب خاص و عالمان ربانی و کتاب‌های دینی و مذهبی آنان) قرار دهند تا به رشد و
کمال فرزندان خود کمک کنند.

بد نیست درباره پدران معنوی بیشتر بدانید

در روایاتی که از ائمه اهل بیت‌ علیهم‌السلام به ما رسیده، ‌این تفسیر تأیید شده است؛ از جمله:

← روایتی از امام باقر

در روایتی از امام باقر علیه‌السلام می‌خوانیم:

«من احبّنا فهو مناّ اهل‌ البیت قلت جعلت فداک: منکم؟ قال و الله، ‌اما سمعت قول ابراهیم من تبعنی فانه منّی»؛ «هرکس ما را دوست دارد (و به سیره ما عمل کند) از ماست، گفتم: فدایت شوم. به‌راستی از شماست؟ فرمود: به‌ خدا سوگند از ماست، ‌آیا گفتار ابراهیم را نشنیده‌ای که می‌گوید: هرکس از من ‌پی‌روی کند، او از من است». [۸]

← روایتی از پیامبر

و در حدیث دیگری از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله می‌خوانیم:

«انا و علی ابوا هذه الامه انا و علی مولیا هذه الامه»؛ [۹]
«من و علی پدران این امت هستیم من و علی سرپرستان این امت هستیم».

← روایتی دیگر از امام باقر

و در مورد ائمه حدیثی از امام محمدباقر علیه‌السلام توسط جابر نقل شده از قول خداوند: «وَ والِدٍ وَ ما وَلَدَ»؛ [۱۰]
یعنی قسم به پدر و فرزندان او. قال یعنی «علیاً و ما ولد من الائمه علیهم‌السلام» [۱۱]
که منظور حضرت علی است و ائمه که از او متولد می‌شوند.

با توجه به احادیث ذکر شده نشان می‌دهد که مکتب و پیوند برنامه‌ها سبب ورود به خانواده از نظر معنوی می‌شود.

تبیان – ویکی پرسش