منزلت قانون در کلام پیامبر (ص)

منزلت قانون در کلام پیامبر (ص)

منزلت قانون در کلام پیامبر ، جایگاه ومنزلت اجرای قوانین برای رسول اکرم(ص) را در این گزارش بخوانید.
رسول گرامی، که خود نقش ابلاغ و اجرای قوانین حیات‏بخش اسلام را به عهده داشت، جایگاه و منزلت بالایی برای
آن قایل بود.
آن حضرت اجرای قوانین جزایی و کیفری اسلام (حدود) را بر متجاوزان به حریم قانون، بهتر از عبادت شصت سال
و نیز برتر از بارش چهل شب باران بر زمین می‏‌دانست: «حدٌّ یقامُ فی‏الارضِ أزکی مِن عبادهِ ستینَ سنهٍ» «إقامهُ
حدٍّ مِن حدودِ اللّهِ خیرٌ مِن مطرٍ اربعینَ لیلهٍ فی بلادِ اللّه» آن حضرت از شفاعت کردن در برداشتن حدود
الهی (قوانین جزایی و کیفری اسلام) به شدت نهی می‏کرد و این کار را موجب عذاب و عقاب
خداوند در جهان آخرت می‏دانست: «انّه نهی عَن الشفاعه فی الحدودِ و قالَ: مَن شَفَّعَ فی حدِّ مِن حدودِ اللّه
لِیبطله و سَعی فی ابطالِ حدودهِ عذبّهُ اللّهُ تَعالی یومَ القیامه» رسول گرامی افراط و تفریط در اجرای قانون را
برنمی‏‌تافت.

منزلت قانون در کلام پیامبر

از آن حضرت روایت شده است که فرمودند: روز قیامت حاکمی را می‌‏آورند که هنگام اجرای حدود الهی، یک تازیانه
کمتر از حد معین شده زده است.
در مقام بازخواست، می‏گوید: خدایا به خاطر رحمت بر بنده تو این کار را کردم.
به او جواب داده می‏شود که آیا تو نسبت به بندگان من مهربان‏تر از من هستی؟ سپس امر می‏کند وی
را به آتش بیفکنند.
شخص دیگری را می‏آورند که یک تازیانه زیادتر زده است و در مقام بازخواست می‏گوید: خدایا، به خاطر بازداشتن از
معاصی تو چنین کردم.
دستور داده می‏شود وی را نیز به آتش بیفکنند.
و نیز از آن حضرت روایت شده است که فرمودند: «اتَقی الناسِ مَن قالَ الحقَ فیما له و علیه»؛ پرهیزگارترین
مردم کسی است که حق را بگوید، چه به نفع وی باشد و چه به ضرر وی.

جایگاه قانون در سیره نبوی

بی‌‏تردید، یکی از مهم‏ترین عوامل موفقیت پیامبر در گسترش فرهنگ و تمدن اسلامی قانون‏پذیری ایشان، و از محوری‏ترین اصول
در سیره ایشان نیز تعبّد به قوانین الهی بود.
پاس‏داری از حریم قانون و مجازات متجاوزان به حریم قانون با رعایت عدل و انصاف و حق محوری جایگاه مهمی
در دین اسلام دارد.
رسول گرامی نیز توجه و عنایت خاصی نسبت به این امر داشتند.

منزلت قانون در کلام پیامبر

قانون جایگاه بسیار بالایی در سیره آن حضرت داشت، به گونه‏ای که در برابر هر نوع بدرفتاری که به شخص
ایشان می‏شد، نهایت گذشت و اغماض را به خرج می‏دادند، اما در مورد کسانی که به حریم قانون تجاوز می‏کردند،
مطلقا گذشت و اغماض نمی‏کردند و نسبت به مجازات قانون‏شکنان و اجرای قانون در مورد آنان لحظه‏ای درنگ نمی‏کردند و
بدون مسامحه، اما با رعایت عدل و انصاف قانون الهی را اجرا می‏کردند؛ چرا که قانون حافظ امنیت و کیان
جامعه است و نمی‏توان آن را بازیچه این و آن قرار داد و جامعه را فدای فرد نمود.

منزلت قانون در کلام پیامبر

به مواردی ‏از اقدامات‏ آن ‏حضرت در این ‏زمینه، که نشان‏دهنده جایگاه رفیع قانون در سیره آن حضرت است،
اشاره می‏شود: تساوی انسان‏ها در برابر قانون به قدری حایز اهمیت است که قرآن کریم اطاعت و تسلیم در برابر
قانون را از شرایط تحقق ایمان و صدق ادعای مدعیان آن برشمرده است: «فَلاَ وَ رَبِّکَ لاَ یؤْمِنُونَ حَتَّی یحَکِّمُوکَ
فِیما شَجَرَ بَینَهُمْ ثُمَّ لاَ یجِدُواْ فِی أَنفُسِهِمْ حَرَجا مِّمَّا قَضَیتَ وَیسَلِّمُواْ تَسْلِیما» (نساء: ۶۵)، به پروردگارت سوگند که آن‏ها
مؤمن نخواهند بود، مگر اینکه در اختلافات خود، تو را به داوری بطلبند و سپس از داوری تو، در دل
خود احساس ناراحتی نکنند و کاملاً تسلیم باشند.

منزلت قانون در کلام پیامبر

قرآن کسانی را که از قانون در صورتی که مطابق خواست آن‏ها باشد اطاعت می‏کنند و اگر برخلاف خواست
و مصلحتشان باشد اعراض می‏نمایند، به شدت مذمت می‏کند: «وَإِذَا دُعُوا إِلَی اللَّهِ وَ رَسُولِهِ لِیحْکُمَ بَینَهُمْ إِذَا فَرِیقٌ مِّنْهُم
مُّعْرِضُونَ وَ إِن یکُن لَّهُمُ الْحَقُّ یأْتُوا إِلَیهِ مُذْعِنِینَ» (نور: ۴۸و۴۹) آن‏گاه که به سوی خدا و پیامبر خوانده شوند
تا میان آنان داوری کند، ناگاه گروهی از آنان رویگردان می‏شوند، و اگر حق با آنان باشد سر سپرده به
سویش می‏آیند.

رعایت عدالت در اجرای قانون

در نظام حقوقی اسلام، عدالت پایه و اساس را تشکیل می‏دهد و همه قوانین و مقرّرات، به ویژه
قوانین کیفری، در جهت تحقق عدالت تشریع شده‏اند.
از این‏رو، در اجرای قانون، به ویژه قوانین کیفری، رعایت عدالت جایگاه ویژه‏ای دارد.
در قرآن کریم و روایات و سیره عملی رسول گرامی نیز برپایی عدالت از جایگاه و منزلت بالایی برخوردار است.

خداوند در قرآن کریم پیامبر را مأمور به برپایی عدل و استقامت در این راه معرفی نموده است:

«فَلِذلِکَ فَادْعُ وَاسْتَقِمْ کَمَا أُمِرْتَ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءهُمْ وَقُلْ آمَنتُ بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ مِن کِتَابٍ وَأُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَینَکُم.» (شوری: ۱۵)
در آیه‏ای دیگر، خطاب به مؤمنان، آنان را فرمان می‏دهد که گواهان به عدل باشند و حتی در برخورد با
دشمنان جانب عدل را رعایت نمایند: «یا أَیهَاالَّذِینَ آمَنُواْ کُونُواْ قَوَّامِینَ لِلّهِ شُهَدَاء بِالْقِسْطِ وَلاَ یجْرِمَنَّکُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَی أَلاَّ
تَعْدِلُواْ اعْدِلُواْ هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَی وَاتَّقُواْ اللّهَ إِنَّ اللّهَ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ» (مائده: ۸)

منزلت قانون در کلام پیامبر

رسول گرامی نیز در طول دوران
رسالتشان اجرای عدالت را سرلوحه برنامه‏های خود قرار داده بودند؛ چنان‏که حضرت علی(ع) در توصیف سیره آن حضرت می‏فرماید: «سیرتهُ
القصدُ وَ سُنّتهُ الرُشد وَ کلامهُ الفَصلُ و حُکمه العدلُ»؛ راه و رسم او معتدل، روشش صحیح و متین، سخنانش
روشنگر حق از باطل، و حکمش عادلانه بود.
در دین اسلام، اجرای عدالت در جامعه، به شدت مورد تأکید قرار گرفته است.
از این‏رو، اسلام همه افراد جامعه را در برابر قانون برابر می‏داند و هیچ‏گونه تبعیضی را در اجرای
قانون بر افراد روا نمی‏شمارد و هرگونه تبعیض در اجرای قانون را به هر دلیل و عنوانی که باشد، موجب
سقوط و هلاکت جامعه می‏داند.
باشگاه خبرنگاران جوان