منزلت قانون در کلام پیامبر ، جایگاه ومنزلت اجرای قوانین برای رسول اکرم(ص) را در این گزارش بخوانید.
منزلت قانون در کلام پیامبر (ص)
منزلت قانون در کلام پیامبر ، جایگاه ومنزلت اجرای قوانین برای رسول اکرم(ص) را در این گزارش بخوانید.
رسول گرامی، که خود نقش ابلاغ و اجرای قوانین حیاتبخش اسلام را به عهده داشت، جایگاه و منزلت بالایی برای
آن قایل بود.
آن حضرت اجرای قوانین جزایی و کیفری اسلام (حدود) را بر متجاوزان به حریم قانون، بهتر از عبادت شصت سال
و نیز برتر از بارش چهل شب باران بر زمین میدانست: «حدٌّ یقامُ فیالارضِ أزکی مِن عبادهِ ستینَ سنهٍ» «إقامهُ
حدٍّ مِن حدودِ اللّهِ خیرٌ مِن مطرٍ اربعینَ لیلهٍ فی بلادِ اللّه» آن حضرت از شفاعت کردن در برداشتن حدود
الهی (قوانین جزایی و کیفری اسلام) به شدت نهی میکرد و این کار را موجب عذاب و عقاب
خداوند در جهان آخرت میدانست: «انّه نهی عَن الشفاعه فی الحدودِ و قالَ: مَن شَفَّعَ فی حدِّ مِن حدودِ اللّه
لِیبطله و سَعی فی ابطالِ حدودهِ عذبّهُ اللّهُ تَعالی یومَ القیامه» رسول گرامی افراط و تفریط در اجرای قانون را
برنمیتافت.
منزلت قانون در کلام پیامبر
از آن حضرت روایت شده است که فرمودند: روز قیامت حاکمی را میآورند که هنگام اجرای حدود الهی، یک تازیانه
کمتر از حد معین شده زده است.
در مقام بازخواست، میگوید: خدایا به خاطر رحمت بر بنده تو این کار را کردم.
به او جواب داده میشود که آیا تو نسبت به بندگان من مهربانتر از من هستی؟ سپس امر میکند وی
را به آتش بیفکنند.
شخص دیگری را میآورند که یک تازیانه زیادتر زده است و در مقام بازخواست میگوید: خدایا، به خاطر بازداشتن از
معاصی تو چنین کردم.
دستور داده میشود وی را نیز به آتش بیفکنند.
و نیز از آن حضرت روایت شده است که فرمودند: «اتَقی الناسِ مَن قالَ الحقَ فیما له و علیه»؛ پرهیزگارترین
مردم کسی است که حق را بگوید، چه به نفع وی باشد و چه به ضرر وی.
جایگاه قانون در سیره نبوی
بیتردید، یکی از مهمترین عوامل موفقیت پیامبر در گسترش فرهنگ و تمدن اسلامی قانونپذیری ایشان، و از محوریترین اصول
در سیره ایشان نیز تعبّد به قوانین الهی بود.
پاسداری از حریم قانون و مجازات متجاوزان به حریم قانون با رعایت عدل و انصاف و حق محوری جایگاه مهمی
در دین اسلام دارد.
رسول گرامی نیز توجه و عنایت خاصی نسبت به این امر داشتند.
منزلت قانون در کلام پیامبر
قانون جایگاه بسیار بالایی در سیره آن حضرت داشت، به گونهای که در برابر هر نوع بدرفتاری که به شخص
ایشان میشد، نهایت گذشت و اغماض را به خرج میدادند، اما در مورد کسانی که به حریم قانون تجاوز میکردند،
مطلقا گذشت و اغماض نمیکردند و نسبت به مجازات قانونشکنان و اجرای قانون در مورد آنان لحظهای درنگ نمیکردند و
بدون مسامحه، اما با رعایت عدل و انصاف قانون الهی را اجرا میکردند؛ چرا که قانون حافظ امنیت و کیان
جامعه است و نمیتوان آن را بازیچه این و آن قرار داد و جامعه را فدای فرد نمود.
منزلت قانون در کلام پیامبر
به مواردی از اقدامات آن حضرت در این زمینه، که نشاندهنده جایگاه رفیع قانون در سیره آن حضرت است،
اشاره میشود: تساوی انسانها در برابر قانون به قدری حایز اهمیت است که قرآن کریم اطاعت و تسلیم در برابر
قانون را از شرایط تحقق ایمان و صدق ادعای مدعیان آن برشمرده است: «فَلاَ وَ رَبِّکَ لاَ یؤْمِنُونَ حَتَّی یحَکِّمُوکَ
فِیما شَجَرَ بَینَهُمْ ثُمَّ لاَ یجِدُواْ فِی أَنفُسِهِمْ حَرَجا مِّمَّا قَضَیتَ وَیسَلِّمُواْ تَسْلِیما» (نساء: ۶۵)، به پروردگارت سوگند که آنها
مؤمن نخواهند بود، مگر اینکه در اختلافات خود، تو را به داوری بطلبند و سپس از داوری تو، در دل
خود احساس ناراحتی نکنند و کاملاً تسلیم باشند.
منزلت قانون در کلام پیامبر
قرآن کسانی را که از قانون در صورتی که مطابق خواست آنها باشد اطاعت میکنند و اگر برخلاف خواست
و مصلحتشان باشد اعراض مینمایند، به شدت مذمت میکند: «وَإِذَا دُعُوا إِلَی اللَّهِ وَ رَسُولِهِ لِیحْکُمَ بَینَهُمْ إِذَا فَرِیقٌ مِّنْهُم
مُّعْرِضُونَ وَ إِن یکُن لَّهُمُ الْحَقُّ یأْتُوا إِلَیهِ مُذْعِنِینَ» (نور: ۴۸و۴۹) آنگاه که به سوی خدا و پیامبر خوانده شوند
تا میان آنان داوری کند، ناگاه گروهی از آنان رویگردان میشوند، و اگر حق با آنان باشد سر سپرده به
سویش میآیند.
رعایت عدالت در اجرای قانون
در نظام حقوقی اسلام، عدالت پایه و اساس را تشکیل میدهد و همه قوانین و مقرّرات، به ویژه
قوانین کیفری، در جهت تحقق عدالت تشریع شدهاند.
از اینرو، در اجرای قانون، به ویژه قوانین کیفری، رعایت عدالت جایگاه ویژهای دارد.
در قرآن کریم و روایات و سیره عملی رسول گرامی نیز برپایی عدالت از جایگاه و منزلت بالایی برخوردار است.
خداوند در قرآن کریم پیامبر را مأمور به برپایی عدل و استقامت در این راه معرفی نموده است:
«فَلِذلِکَ فَادْعُ وَاسْتَقِمْ کَمَا أُمِرْتَ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءهُمْ وَقُلْ آمَنتُ بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ مِن کِتَابٍ وَأُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَینَکُم.» (شوری: ۱۵)
در آیهای دیگر، خطاب به مؤمنان، آنان را فرمان میدهد که گواهان به عدل باشند و حتی در برخورد با
دشمنان جانب عدل را رعایت نمایند: «یا أَیهَاالَّذِینَ آمَنُواْ کُونُواْ قَوَّامِینَ لِلّهِ شُهَدَاء بِالْقِسْطِ وَلاَ یجْرِمَنَّکُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَی أَلاَّ
تَعْدِلُواْ اعْدِلُواْ هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَی وَاتَّقُواْ اللّهَ إِنَّ اللّهَ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ» (مائده: ۸)
منزلت قانون در کلام پیامبر
رسول گرامی نیز در طول دوران
رسالتشان اجرای عدالت را سرلوحه برنامههای خود قرار داده بودند؛ چنانکه حضرت علی(ع) در توصیف سیره آن حضرت میفرماید: «سیرتهُ
القصدُ وَ سُنّتهُ الرُشد وَ کلامهُ الفَصلُ و حُکمه العدلُ»؛ راه و رسم او معتدل، روشش صحیح و متین، سخنانش
روشنگر حق از باطل، و حکمش عادلانه بود.
در دین اسلام، اجرای عدالت در جامعه، به شدت مورد تأکید قرار گرفته است.
از اینرو، اسلام همه افراد جامعه را در برابر قانون برابر میداند و هیچگونه تبعیضی را در اجرای
قانون بر افراد روا نمیشمارد و هرگونه تبعیض در اجرای قانون را به هر دلیل و عنوانی که باشد، موجب
سقوط و هلاکت جامعه میداند.
باشگاه خبرنگاران جوان