متن و تفسیر دعای تحویل سال

متن دعای تحویل سال :یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ یَا مُدَبِّرَ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ یَا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَ الْأَحْوَالِ
حَوِّلْ حَالَنَا إِلَی أَحْسَنِ الْحَالِ ترجمه و معنی فارسی دعای تحویل سال :ای تغییر دهنده دلها و دیده‏ ها *
ای مدبر شب و روز * ای گرداننده سال و حالت ها * بگردان حال ما را به نیکوترین حال
تفسیر دعای تحویل سال نو :

«یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ»

قلب و بصیرت قلبی، از مؤلفه‌های مهم معنوی در مسیر کمال انسان است
که در قرآن کریم و روایات ناب اسلامی تأکید بسیاری بر آن شده است.
قلب سرچشمه تمامی جوشش‌های و خیزش‌های وجود آدمی است.
«یَا مُدَبِّرَ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ» انسان، به تصریح قرآنی «إنی جاعل فی الارض خلیفه»،‌ جانشین خدا بر روی زمین است
و این شایستگی را دارد که مرآت تمام‌نمای ربوبی و مجلای ظهور و بروز اسما و صفات الهی شود.
یکی از اسمای حق تعالی «مدبّر» است که پروردگار عالمیان به وسیله آن، به تدبیر روز و شب یا تدبیر
نظام زمین و آسمان و به طور کلی، نظام خلقت می‌پردازد.
انسان نیز باید خویشتن را متخلق به اخلاق الهی نماید و تدبیرگر روز و شب خویش باشد(dot)

«یَا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَ الْأَحْوَالِ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَی أَحْسَنِ الْحَالِ»

«حَول» در
دعای عید نوروز، به معنای «سال» است و «احوال» جمع حال، به معنای طبیعت و ضمیر یا تغییر و دگرگونی
وضعیت انسان است.
از این رو، خداوند تغییر دهنده سال و یا دگرگون کننده طبیعت مربوط به مخلوقات است و این صیرورت و
تحول در مسیر رشد و کمال موجودات، لازمه امر زندگی و حیات است.
در این دعای شریف از درگاه ربوبی می‌خواهیم که طبیعت وجود ما را به بهترین و نیکوترین طبیعت‌ها تبدیل کند
و این تغییر باطنی یا ظاهری وجودی ما را همسو با تغییر و دگرگونی طبیعت ظاهری، در مسیر شکوفایی و
بالندگی قرار دهد(dot) یا مقلب القلوب و الابصار، یا مدبر اللیل و النهار، یا محول الحول و الاحوال، حول حالنا
الی احسن الحال .
عید از عود گرفته شده و در لغت به معنای بازگشتن است .
دگرگونی سال جدید و بازگشت بهار نو و نوروز، عیدهایی چون عید فطر را تداعی می کند .
مسلمان روزه دار پس از یک ماه عبادت روزی را که غبار از فطرت توحیدی اش زدوده شده به فطرت
توحید بازگشته است، عید می گیرد .
البته مراتب این بازگشت در افراد گوناگون فرق می کند .
دعای تحویل سال هم با جملاتی کوتاه همین مسیر را پیش پای انسان می گشاید .
مقلب القلوب و الابصار پروردگار است که قلب ها را به سمت کمال دگرگون می سازد و چشم ها را
به سوی خود می دوزد .
قلب ها چون کرات دگرگون می شوند; ولی پس از دگرگونی، باید استواری یابند; زیرا در ادعیه وارد شده است:
«و ثبت قلوبنا علی دینک; قلب های ما را بر دین خود ثابت بدار .
» اگر قلوب دگرگون شدند و سپس بر دین الاهی استوار گردیدند، ابصار نیز چنین می شوند ; زیرا ابصار
فرمانبردار قلوبند.
شاید از این رو اول قلوب و سپس ابصار ذکر شده است .
«یا مدبر اللیل و نهار» لیل و نهار نماد ظلمت و نورند .
اگر او شب و روز را تدبیر می کند، ظلمت و نور را هم می آفریند .
پس فقط او می تواند چنان تدبیر کند که پرده ظلمت از روی دل کنار رود و نور معرفتش بر
آینه قلب بتابد .
در آیه دویست و پنجاه و هفتم سوره بقره می فرماید: «الله ولی الذین آمنوا یخرجهم من الظلمات الی النور
و …
; خداوند، ولی و سرپرست کسانی است که ایمان آورده اند; آن ها را از ظلمت ها به سوی نور
بیرون می برد .
» محول سال و حال او است.
قرین بودن تحویل سال با تحویل حال نکته ای در خور اهمیت است که کم تر به آن التفات می
شود .
آن قدر که تحویل سال و رسوم آن خود نمایی می کند، تحویل حال جلوه ای ندارد و در پشت
پرده غفلت هیچ انگاشته شده است; راستی چرا در این دعای پر معنا و تنبه بخش، به هنگام تحویل سال،
تحویل حال به احسن حال در خواست می شود؟ به نظر می رسد، برای آن است که ابتدا احسن الحال
را بفهمیم و سپس در راه تحقق آن گام نهیم؟ تفسیر این احسن الحال را باید در عمق آن دعا
یافت که، «اللهم غیر سوء حالنا بحسن حالک; خدایا، بدی حال ما را به خوبی حال خود تغییر ده .
» درباره ذات اقدس الاهی، احسن بودن حال بی معنا است; زیرا تفضیل حالی بر حال دیگر، فقدان و وجدان
و تبدیل و تبدل می طلبد و ذات اقدس الاهی از آن پیراسته است.
برتری حالی بر حال دیگر درباره ما انسان ها کاملا درست می نماید .
کمال ما انسان ها در همین است که سوء حال را به حسن حال و حسن حال را به احسن
حال تبدیل کنیم .
حسن حال الاهی به معنای وجود تمام کمالات به نحو اتم و اکمل در ذات اقدس الاهی است .
احسن الحال بودن برای ما یعنی رسیدن به تمام آن کمالات به قدر ظرفیت وجودی مان; زیرا ما حالی احسن
و برتر از آن نداریم .
تحویل حال به احسن الحال همان تغییر سوء حال انسان به حسن حال الاهی است; و این تغییر وقتی تحقق
می یابد که: ۱.
از پلیدی گناه رهایی یابیم، زیرا بدترین حال انسان و پست ترین مقام آدم هنگامی است که در باتلاق گناه
فرو می رود .
۲.
انجام واجبات را چون چراغی فرا راه خود قرار دهیم تا ما را به سوی حسن حال الاهی رهنمون شود
.
۳.
زنگار صفات پلید را از آینه دل بزداییم تا سوء حال ما به حسن حال نگار تبدیل شود .
از این رو، یکی از اعمال عید نوروز، روزه گرفتن است تا انسان خود را در راستای رسیدن به احسن
حال، یعنی وصول به حسن حال الاهی، قرار دهد و به اخلاق الله متخلق سازد .

خبرنو