طریقه محاسبه ثواب در جهان آخرت چگونه است؟

همانطور که میدانید اعمال نیک اثار گناه را دفع میکند. نکته ی مهم این است که فقط استغفار جبران گناه را نمی کند بلکه با انجام ثواب و کارهای نیک میتوانید جایگاه خود را در جهان اخرت بهتر کنید.
ثواب یعنی پاداش کار خوب و پسندیده در جهان آخرت است . هر انسانی حسابرس اعمال خودش است .هر کس تقوا داشته باشد و کار های نیک انجام دهد بهشت جاویدان شایسته ی اوست . توبه به زمان مشخصی محدود نشده تا هروقت انسان عزم به بازگشت و ترک گناه کرد، با انجام بهترین کارها میشود جبران خیلی از گناهان را کرد. طریقه محاسبه ثواب را در نیک صالحی ببینید.
طریقه محاسبه ثواب
در مورد طریقه محاسبه ثواب در جهان آخرت باید متذکر شویم که:
اولاً: وزن[۱] (مقدار) ثواب اعمال در روز قیامت تطبیق براعمال است ، به این معنا که هر شخصی پاداش نیکش به مقدار حقی است که عمل او مشتمل بر آن است، در نتیجه اگر اعمال شخصی به هیچ مقداری ازحق مشتمل نباشد از عملش جز هلاکت و عقاب بهره و ثمرهای عایدش نمیشود.
ثانیاً: برای هر انسانی میزانهای متعددی است که هر کدام از عملهایش با یکی از آنها سنجیده میشود ، ومیزان هر عملی همان مقدار حقی است که عمل مشتمل بر آن است، مثلاً حق در نمازش، نماز واقعی وجامع همه اجزاء و شرایط است، و حق در زکاتش، زکات جامع شرایط است، خلاصه، حق در نماز، غیر حقدر روزه و زکات و حج و امثال آن است.(ترجمه تفسیر المیزان، ج ۸، ص ۱۰ الی ۱۵، با تلخیص).
آن چه که از روایات هم برداشت میشود، محاسبه ثواب در جهان آخرت بستگی به عواملی دارد:
۱٫کیفیت عمل:
یک وقت عمل خیر از شخصی صادر میشود که از نظر ایمان، شناخت، آگاهی و اخلاص در سطح بالایی قرار دارد، بدون شک چنین عملی از ارزش بسیار والایی برخوردار است.و گاه از شخصی که از نظر علم و آگاهی و اخلاص در سطح پایین تری قرار دارد، عملی سرمیزند، طبیعی است که چنین عملی از ارزش و ثواب پایینتری برخوردار میباشد.از حضرت رسول ـ صلّی الله علیه و آله ـ نقل میکنند: هنگامی که حج گذار با رحل و توشه پاکیزه از خانه بیرون رود و پا در رکاب نهد، پس اللهم لبیک سر دهد، منادی از آسمان ندا دهدکه لبیک، سعدیک، زاد و توشه تو حلال و مرکبت نیز حلال و حجت مقبول است، و وزر و وبالی بر تو نیست.
و آن گاه که با زاد و توشه آلوده به حرام خارج گردد و پای در رکاب گذارد، و ندایلبیک، سر دهد، منادی از آسمان بانگ برآورد که لا لبیک و لا سعدیک زاد، و توشهات حرام و حجت مایه وزر و وبال است، نه مقبول حق.[۲]محمد بن حمران از امام صادق ـ علیه السّلام ـ روایت کردهکه فرمود: هر کس با اخلاص بگوید: (لا اله الا الله)، داخل بهشت خواهد شد.و اخلاص در کلمه توحید به این است که شهادت دادن به یگانگی پروردگار، او را از معاصی باز دارد.[۳]
۲٫ زمان عمل
زمان عمل از نظر ارزش دادن به عمل نیز مؤثر است، مثلاً اذکار و اورادی را شخص در شب وروز جمعه یا شب و روز عرفه و نماز اوّل وقت و امثال آن میخواند، با همان اذکار در دیگرشبها و ورزها و نماز غیر اول وقت، از نظر ثواب برابری ندارد، زیرا در روایات برای دعا و عباداتزمانهای یاد شده، ثواب های مضاعف ذکر شده است .امام صادق ـ علیه السّلام ـ میفرماید:برتری نماز در اوّل وقت، مانند برتری آخرت بر دنیاست.[۴]
۳٫ مکان عمل:
مکان عمل نیز به عبادت ارزش مضاعف میبخشد.حضرت رسول اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ میفرماید:ثواب نماز در مسجد من مانند ثواب هزار نماز در غیر این مسجد است، مگر مسجد الحرام، زیرا ثواب نمازدر مسجد الحرام معادل ثواب هزار نماز در مسجد من است.[۵]
۴٫ ولایت:
در روایات بسیار ـ در حد تواتر ـ نقل شده که هر کس ولایت اولیاء خدا و امامت ورهبری حضرت علی ـ علیه السّلام ـ و امامان بر حق را نپذیرد، عبادت او ـ هر چند با تمامشرایط و مستحبات باشد ـ قبول نمیگردد.امام صادق ـ علیه السّلام ـ به یکی از اصحابش به نام میسر فرمود: احترام کدام مکانی از همه بیشتراست؟ میسر: خدا و رسول و فرزندانش بهتر میدانند.
امام صادق ـ علیه السّلام ـ : ای میسر! بین حجر الاسود و مقام ابراهیم (در کنار کعبه) باغی ازباغهای بهشت است، و بین قبر رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ و مقبره باغی از باغهایبهشت است، سوگند به خدا اگر خداوند به بندهای از بندگانش هزار سال عمر بدهد و او در این دومکان مقدس، هزار سال خدا را عبادت کند، آنگاه مظلومانه در بسترش کشته شود، ولی خدا را بدون ولایت ما،قبول امامت ما، ملاقات نماید، بر خدا سزاوار امت که او را با صورت در آتش دوزخ واژگون سازد.[۶]
۵٫کمیت عمل:
هر چند میزان اعمال خیر بیشتر باشد اجر و ثواب بیشتری در قیامت برای او محاسبه میشود.امام صادق ـ علیه السّلام ـ میفرماید: هر کس دو بار به مکه معظمه مشرف شود و اعمال حج را
بجا آورد، تا زنده است در خیر و سعادت میباشد.[۷]
لفظ ثواب در قرآن
در چند آیه از آیات قرآن مجید لفظ ثواب ذکرشده است:«وَ ما کانَ لِنَفْسٍ أَنْ تَمُوتَ إِلاَّ بِإِذْنِ اللَّهِ کِتاباً مُؤَجَّلاً وَ مَنْ یُرِدْ ثَوابَ الدُّنْیا نُؤْتِهِ مِنْها وَمَنْ یُرِدْ ثَوابَ الْآخِرَهِ نُؤْتِهِ مِنْها وَ سَنَجْزِی الشَّاکِرِینَ»[۸]ترجمه: سعی و کوشش انسان هیچ گاه ضایع نمیشود، اگر هدفکسی تنها نتیجههای مادی و دنیوی باشد و همانند بعضی از رزمندگان احد تنها به خاطر غنیمت تلاش کند، بالاخره
بهرهای از آن بدست میآورد، امّا اگر هدف عالیتر بود و کوششها در مسیر حیات جاویدان و فضایل انسانی بهکار افتاد، باز به هدف خواهد رسید.بنابراین حالا که رسیدن به دنیا یا آخرت هر دو نیازمند به کوشش است، پس چرا انسان سرمایههای وجودیخود را در مسیر دوّم که یک مسیر عالی و پایدار است، به کار نیندازد؟
پرسمان