صلوات خاصه امام رضا (ع) یکی از زیباترین و شورانگیزترین ذکرهای مستحب است. این صلوات را می توان از راه دور یا نزدیک نثار روح مطهر امام هشتم کرد.
متن صلوات خاصه امام رضا به همراه ترجمه فارسی ، این زیارتی است که ابن قولَویه از بعضی ائمه(علیهم‌السلام) روایت کرده است که فرمودند: چون به نزد قبر امام رضا(علیه‌السلام) بروی بگو:
صلوات خاصه امام رضا (ع)
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ عَلِیِّ بْنِ مُوسَىٰ الرِّضَا الْمُرْتَضَىٰ الْإِمامِ التَّقِیِّ النَّقِیِّ وَحُجَّتِکَ عَلَىٰ مَنْ فَوْقَ الْأَرْضِ وَمَنْ تَحْتَ الثَّرَىٰ الصِّدِیقِ الشَّهِیدِ صَلاهً کَثِیرَهً تامَّهً زاکِیَهً مُتَواصِلَهً مُتَواتِرَهً مُتَرادِفَهً کَأَفْضَلِ مَا صَلَّیْتَ عَلَىٰ أَحَدٍ مِنْ أَوْلِیَائِکَ.
ترجمه و متن فارسی صلوات خاصه امام رضا (ع)
خدایا درود فرست بر علی بن موسی الرّضا، امام پسندیده با تقوا بی‌عیب و حجّتت بر هر که روی زمین و هر که زیر زمین است، آن راستگوی شهید، درودی بسیار و کامل و پاک و به هم پیوسته و پیاپی و در پی هم مانند برترین درودی که بر یکی از اولیایت فرستادی.
متن فارسی و عربی صلوات خاصه امام رضا (ع)
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى عَلِیِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا الْمُرْتَضَى الْإِمَامِ التَّقِیِّ النَّقِیِ
بارالها درود و رحمت فرست بر على بن موسى الرضا پسندیده پیشواى پارسا و منزه
وَ حُجَّتِکَ عَلَى مَنْ فَوْقَ الْأَرْضِ وَ مَنْ تَحْتَ الثَّرَى الصِّدِّیقِ الشَّهِیدِ
و حجت تو بر هر که روى زمین است و هر که زیر خاک بسیار راستگو و شهید
صَلاَهً کَثِیرَهً تَامَّهً زَاکِیَهً مُتَوَاصِلَهً مُتَوَاتِرَهً مُتَرَادِفَهً کَأَفْضَلِ مَا صَلَّیْتَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ أَوْلِیَائِکَ
درود و رحمتى فراوان و کامل و با برکت و متصل و پیوست و پیاپى و دنبال هم همچون بهترین رحمتى که بر یکى از اولیائت فرستادى.
معانی کلمات صلوات خاصه امام رضا (ع)
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى عَلِیِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا الْمُرْتَضَى الْإِمَامِ التَّقِیِّ النَّقِیِ وَ حُجَّتِکَ عَلَى مَنْ فَوْقَ الْأَرْضِ وَ مَنْ تَحْتَ الثَّرَى الصِّدِّیقِ الشَّهِیدِصَلاَهً کَثِیرَهً تَامَّهً زَاکِیَهً مُتَوَاصِلَهً مُتَوَاتِرَهً مُتَرَادِفَهً کَأَفْضَلِ مَا صَلَّیْتَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ أَوْلِیَائِکَ
اللَّهُمَّ: ادیبان عرب معتقدند کلمه «اللَّهُمَّ» در اصل معادل عبارت «یا الله» است که در آن تغییراتی ایجاد شده است[۱]. و ترجمه آن به صورت «پروردگارا» یا «ای پروردگار» می باشد. در زبان عربی این عبارت در زمانی استفاده می شود که انسان خداوند را برای درخواستی خطاب قرار می دهد.
صَلِّ: در شکل فعل امر است از ریشه «صلو» و در معنا عبارتی است دعایی به معنای درخواست لطف و توجه برای کسی. که با نزول رحمت خداوند برای آن شخص محقق می شود. زائر با بیان این عبارت «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى عَلِیِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا» از خداوند برای امام علی بن موسی الرضا از خداوند طلب لطف و رحمت می نماید.
الرِّضَا: لقب وجود مبارک امام هشتم حضرت علی بن موسی علیه السلام است. این کلمه مصدر از ریشه «رضو» می باشد که به معنای رضایت و موافقت قلبی با جریان امور است.[۲] «الرِّضَا» وصف بنده ای است که به آنچه خداوند عالم به حکمت خود جاری نماید راضی و خشنود باشد.[۳]
الْمُرْتَضَى: اسم مفعول است از باب افتعال و از ماده «رضو» به معنای چیزی که مورد پسند و رضا قرار گیرد. این وصف در مقام بندگی خدا بر کسی اطلاق می شود که مورد رضای خداوند باشد.
الامام: در لغت به معنای پیشوا می باشد یعنی کسی که به او اقتدا می شود چه حق باشد و چه باطل. [۴] و در اصطلاح به ۱۲ پیشوای معصوم بعد از پیامبر(ص) امام می گویند که حضرت علی بن موسی(ع) هشتمین ایشان است.
التَّقِیِّ: از ریشه «وقی» وصف کسی واقع می شود که دارای صفت «تقوا» باشد. [۵]
النَّقِیِ: از ریشه «نقو» به معنای پاکیزه و طاهر است[۶]
حُجَّه: در لغت حجّت دلیلى است که مقصود را روشن میکند.[۷] با آمدن دلیل قاطع بر مقصود دیگر جای هیچ سخن و بهانه ای باقی نمی ماند. شیعیان به پیامبر(ص) و ائمه معصومین علیهم السلام “حُجَّه” می گویند به این دلیل که گفتار و عمل ایشان مورد تأیید خداوند است و معیار عمل مسلمین قرار می گیرد و دیگر بعد از آن جای سخنی باقی نمی ماند.
الثَّرَى: به معنای خاکی است که پس از خشک شدن خیس و نرم شده باشد. [۸]
الصِّدِّیقِ: صیغه مبالغه است از ریشه «صدق» و معنای آن زیادی و فراوانی صفت «صدق» است. این وصف به کسی اطلاق می شود که عملش تصدیق کننده و تأیید کننده کلامش است.[۹]
الشَّهِیدِ: از ریشه «شهد » به معنای گواه و شاهد است[۱۰]
کَثِیرَهً: از ریشه «کثر» به تعداد زیاد از هر چیز گفته می شود. [۱۱]
تَامَّهً: از ریشه «تمم» به چیزی کفته می شود که به نهایت خودش(در کمال یا مقدار) رسیده به حدّى که دیگر نیازى به ضمیمه کردن چیز دیگرى بر آن نباشد. [۱۲]
زَاکِیَهً: از ریشه “زکو” می باشد. این ریشه در دو معنا استعمال می شود یکی پاکیزگی و طهارت و دیگری رشد و نمو[۱۳] در این عبارت با توجه به کلمات «کثیره» و «تامه» که پیش از آن بیان شده معنای دوم محتمل تر است. یعنی صلوات رشد یابنده.
مُتَوَاصِلَهً: از ریشه «وصل» است و این ریشه در معنای اتصال دو شیء به یکدیگر به کار می رود.[۱۴]
مُتَوَاتِرَهً: تواتر به معنای تتابع و پشت سر هم قرار گرفتن است [۱۵]
مُتَرَادِفَهً: ترادف از ریشه «ردف» به معنای پشت سر هم واقع شدن است[۱۶]
أَفْضَلِ: از ریشه «فضل» به معنای زیادتر از مقدار لازم و مقرر می باشد[۱۷] که موجب برتری نسبت به سایرین می شود. «أَفْضَلِ» در ساختار اسم تفضیل به معنای “برترین” و “بهترین” می باشد.
پی نوشت ها:
۱- واژه «اللهمّ» منادای مفرد معرفه است یای حرف ندائی که از اولش حذف شده، در آخر آن یک میم مشدّده آمد که آن را تبدیل به «اللهمّ» نموده است
۲- هو موافقه المیل بما یجری علیه و یواجهه، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۴، ص: ۱۵۲
۳- رِضَا العبد عن اللّه: أن لا یکره ما یجری به قضاؤه، مفردات الفاظ القرآن۳۵۶
۴- المؤتمّ به، إنسانا کأن یقتدى بقوله أو فعله، أو کتابا، أو غیر ذلک محقّا کان أو مبطلا؛مفردات الفاظ القرآن، ۸۷.
۵- مُتَّقِی و تَقِی: هر دو بمعنى تقوى کار و پرهیزکار است. قاموس قران، ج۷، ص: ۲۳۷
۶- نَقِیٌ أَی نظیف لسان العرب ج۱۵ ۳۳۸
۷- و الْحُجَّهُ: الدلاله المبیّنه لِلْمَحَجَّه مفردات الفاظ القرآن، ص: ۲۱۹
۸- فرهنگ ابجدی عربی فارسی متن ۲۷۹
۹- الصِّدِّیقُ فعیل للمبالغه فی الصدق و یکون الذی یصدق قوله بالعمل مجمع البحرین، ج۵، ص: ۱۹۹
۱۰- قاموس قران، ج۴، ص: ۷۶
۱۱- قاموس قران، ج۶، ص: ۹۱
۱۲- و تَمَامُ الشیء: انتهاؤه إلى حدّ لا یحتاج إلى شیء خارج عنه
۱۳- کتاب العین، ج۵، ص: ۳۹۴
۱۴- به وصلت الشیء بغیره وصلا فاتّصل به
۱۵- لسان العرب، ج۵، ص: ۲۷۵
۱۶- صلاه مُتَرَادِفَهٌ أی متتابعه مجمع البحرین، ج۵، ص: ۶۳
۱۷- هو الزیاده على ما هو اللازم المقرّر التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۹، ص: ۱۰۶
