سوره های پرفضلیت برای اموات

قرآن خواندن برای اموات

پس از مرگ انسان، بر اطرافیان و دیگر مؤمنان اعمالی واجب است؛ مانند غسل، کفن، نماز و دفن و واجباتی
که از میت قضاء شده بود که باید هرچه زودتر انجام پذیرد.
اما انجام برخی اعمال برای اموات مستحب می باشد، که از جمله آنها صدقه دادن، دعا کردن و خواندن
قرآن است.

در خصوص اثبات استحباب قرائت قرآن برای اموات دو نوع دلیل می توان بیان کرد: نوع اول روایاتی که به
صورت کلی بیان می کند به یاد اموات و گذشتگان باشید و آنها از کارهای نیک شما بهره می برند؛
و روشن است که قرائت قرآن یکی از کارهای نیک و پسندیده است.
در این مورد روایاتی وجود دارد که به بعضی اشاره می شود:

۱.
از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) نقل شده است: «مردگانتان را که در قبرها آرمیده اند از یاد نبرید.
مردگان شما امید احسان شما را دارند.
مردگان شما زندانی هستند و به کارهای نیک شما رغبت دارند.
آنها خود، قدرت انجام کاری را ندارند، شما صدقه و دعائی به آنها هدیه کنید.»[۱]

۲.
حضرت امام صادق(علیه السلام ) می فرمایند: «مرده به خاطر طلب رحمت و آمرزشی که برای او می شود شادمان
می گردد، همان گونه که زنده بوسیله هدیه ای که به او می دهند، خوشحال می گردد.»[۲]

دسته دوم روایاتی
است که آثار قرائت قرآن برای اموات را بیان می کند؛ مانند این روایت: حضرت امام رضا(علیه السلام) فرمودند: «هر
کس قبر مؤمنی را زیارت کند و در کنار آن هفت مرتبه إنّا انزلناه بخواند، خداوند او را با صاحب
قبر می آمرزد.[۳]»

می‎توان گفت: سوره‎های؛ فاتحه، یس، صافات، تبارک، احزاب، آیه الکرسی، هفت مرتبه اناانزلناه…
را می توان خواند و ثوابش را به اهل قبور اهداء کرد

اهل قبور نیازمند به استغفار و طلب رحمت
و اهداء ثواب هستند.
در همین زمینه امام جعفر صادق ـ علیه السّلام ـ می‎فرماید: «ثوابی که پس ازمرگ به انسان می‎رسد سه چیز
است؛ ۱.
صدقه جاریه…
۲.
راه و رسم صحیحی که شخص در حال حیات بدان عمل می‎کرد و به گونه‎ای بوده که الگو برای دیگران
می‎شد ۳.
فرزندی شایسته که برای او طلب مغفرت کند، و موجبات آمرزش پدر را فرهم سازد.»[۴] در جای دیگر می‎فرماید: «همان
گونه که زندگان با هدایا، شاد می‎شوند اهل قبور و برزخیان نیز با ترحم و استغفار که نسبت به آنان
می‎شود؛ شاد می‎گردند.»[۵]

بنابر این اهداء ثواب و طلب مغفرت برای اهل قبور نافع است و از طریق اهل بیت
ـ علیهم السّلام ـ توصیه شده است

کارهایی که برای میت نافع است

خواندن سوره‎هایی از قرآن در حالت احتضار مانند سوره‎های؛ یس، صافات، احزاب، آیه
الکرسی، آیه ۵۴ سوره اعراف، و سه آیه آخر سوره بقره در روایات توصیه شده است.[۶]

همچنین در شب اول
قبر؛ مستحب است دو رکعت نماز وحشت خوانده شود که در رکعت اول بعد از سوره حمد، یک مرتبه آیه
الکرسی و در رکعت دوم، بعد از سوره «حمد»، ۱۰ مرتبه سوره «انا انزلنا» خوانده شود.

امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمودند: سوره «تبارک» بالای سر قبر میت خوانده شود تا موجب رفع عذاب قبر
از او گردد.[۷]

مرحوم نوری در مستدرک الوسائل باب اموات، از سید بن طاوس در مصباح الزائد نقل کرده و
فرمود: طریق زیارت میت این است که رو به قبله و دست بر قبر نهاده و بگو: «اللّهم ارحم غربته
وصل وَحْدَته…
ثمَّ اقر “أنا انزلناه فی لیله القدر” سبع مرّات» پروردگارا! بر غربت او ترحم نما و تنهایی او را به
مقام جمع خودت ارتباط بده و موجبات انس را بر وحشت او قرار بده و ترس او را تبدیل به
ایمنی گردان و از رحمت خود برای او رحمتی بفرست که از رحمت غیر تو بی‎نیاز گردد و او را
به کسی که او دوست داشت و در تحت ولایت او (ائمه اطهار ـ علیهم السّلام ـ ) بود؛ ملحق
گردان! و سپس سوره مبارکه «انا انزلناه» راهفت مرتبه بخوان.[۸]

در نتیجه می‎توان گفت: سوره‎های؛ فاتحه، یس، صافات، تبارک، احزاب،
آیه الکرسی، هفت مرتبه اناانزلناه…
را می توان خواند و ثوابش را به اهل قبور اهداء کرد

خواندن قرآن برای اموات دیگران و دریافت پول

افرادی که به سفارش دیگران ختم قرآن برای
اموات می کنند و از این بابت پول دریافت می کنند، آیا این عمل شرعاً صحیح است؟ آیا صرف قرائت
قرآن و به این صورت که هر دو روز یک ختم قرآن بکنند اشکالی ندارد؟

دریافت پول و مزد بابت
خواندن قرآن اشکالی ندارد[۹] و به تلاوت و قرائت قرآن در روایات فراوان سفارش شده است.

تلاوت قرآن غیر از این که برای قاری بسیار ارزش و ثواب دارد برای پدر و مادر و معلم او
نیز مؤثر است.
پیامبر(صلی الله علیه و آله ) فرمود: “هرگاه معلم به دانش آموز بسم الله الرحمن الرحیم بیآموزد خداوند برای او
و پدر و مادر و معلمش برائت از آتش جهنم را امضا می کند.”[۱۰]

امام صادق(علیه السلام ) فرمود: “پیامبر(صلی
الله علیه و آله) در وصیتش به امام علی(علیه السلام ) فرمود: “بر تو باد به تلاوت کردن قرآن در
هر حالی.”[۱۱]

تلاوت کردن زیاد و ختم قرآن به صورت پی در پی مطلوب است.
امام سجاد(علیه السلام ) فرمود: “شروع به قرآن و ختم آن و شروع دوباره و ختم آن و ….
از افضل اعمال است”.[۱۲]

امام حسین(علیه السلام) فرمود: “ختم قرآن در یک شب باعث صلوات و درود ملائکه و ختم
آن در روز باعث صلوات و درود ملائکه حافظ انسان می باشد.
نیز دعای او مستحاب است و برای او بهتر است از این که بین زمین تا آسمان مال داشته باشد.”[۱۳]

اهدای ثواب قرائت قرآن به پیامبر و ائمه و به مؤمنان (چه زنده و چه مرده) مستحب است:علی بن مغیره
می گوید:به امام کاظم گفتم:پدرم در یک ماه رمضان گاهی تا چهل ختم قرآن داشت .
نیز مانند او عمل کرده ام.
و وقتی که عید فطر می شود ثواب آن ها را به پیامبر و امامان اهدا می کنم.
حضرت فرمود:در روز قیامت تو با آنان خواهی بود

کثرت تلاوت قرآن مطلوب است ولی عجله کردن در تلاوت و
با سرعت زیاد خواند کراهت دارد.
بهتر است قرآن را با ترتیل بخوانیم.[۱۴] این همه ثواب برای تلاوت قرآن و برای قاری قرآن در صورتی است
که به قرآن و به حلال و حرام آن معتقد باشد و قرآن را وسیله کسب رزق و و آبروی
خود قرار ندهد.

امام صادق(علیه السلام ) فرمود:”قاریان قرآن بر سه دسته اند:‌

۱- قاری که با تلاوت قرآن بر مردم فخر فروشی می کند.
او اهل آتش است.

۲- قاری که قرآن را خوب می خواند ولی به آن عمل نمی کند و حدود قرآن را ضایع می
گرداند.
او نیز اهل آتش است.

۳- قاری که به حلال و حرام قرآن عمل می کند و به آن ایمان دارد.
خداوند او را ازفتنه های گمراه کننده نجات می دهد و اهل بهشت خواهد بود و در روز قیامت از
دیگران شفاعت خواهد کرد.”[۱۵]

امام صادق(علیه السلام) از پدران گرامیش نقل می کند: “من قرء القرآن یأکل به الناس جاء
یوم القیامه و وجهه عظم لا لحم فیه؛[۱۶] هر کس قرآن بخواند و با آن بخواهد سر مردم کلاه بگذارد
(مال مردم را بخورد) در روز قیامت وارد محشر می شود در حالی که هیچ گوشتی بر صورت ندارد.”

اهدای
ثواب قرائت قرآن به پیامبر و ائمه و به مؤمنان(چه زنده و چه مرده) مستحب است: علی بن مغیره می
گوید: به امام کاظم گفتم: پدرم در یک ماه رمضان گاهی تا چهل ختم قرآن داشت.
نیز مانند او عمل کرده ام.
و وقتی که عید فطر می شود ثواب آنها را به پیامبر و امامان اهدا می کنم.
حضرت فرمود: در روز قیامت تو با آنان خواهی بود.[۱۷]

اندیشه قم