زمان بین الطلوعین , به چه زمانی بین الطلوعین گفته می شود؟

زمان بین الطلوعین

زمان بین الطلوعین , «طلوع فجر صادق»، ابتدای وقت نماز صبح و «طلوع آفتاب» انتهای وقت آن استو زمان واقع
در بین این دو طلوع را «بین الطلوعین» می‌نامند.
قرآن کریم با عبارت «وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْس‏»[۱] تسبیح خدا در این زمان را توصیه کرده و
روایات فراوانی نیز در زمینه عبادت در «بین الطلوعین» وجود دارد که در برخی از آنها اذکار و عبادات ویژه‌ای هم پیشنهاد شده است:

۱- پیامبر اکرم(ص) :

«هر کس از طلوع صبح تا طلوع آفتاب در مصلّاى خویش بنشیند و به
تعقیب نماز مشغول باشد، خداوند او را از آتش دوزخ محفوظ دارد».[۲] ۲- رسول خدا(ص) : هر کس
هنگام صبح، هفت بار این آیات را بخواند، در آن روز از بلاها محفوظ باشد: «فَاللهُ خَیْرٌ حافِظاً وَ هُوَ
ارْحَمُ الرَّاحِمینَ،[۳] انَّ وَلِیِّى‏ اللهُ الَّذى‏ نَزَّلَ الْکِتابَ وَ هُوَ یَتَوَلَّى الصَّالِحینَ، [۴] فَانْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِى‏ اللهُ لا الهَ
الَّا هُوَ، عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظیم[۵]»[۶]‏ پس [در هر حال] خداوند بهترین حافظ و مهربان‌ترین مهربانان است،
ولىّ و سرپرست من‏ خدایى است که این کتاب را نازل کرده و او همه صالحان را سرپرستى می‌کند، پس
اگر آنها [از حق] روى بگردانند [نگران مباش] بگو: خداوند مرا کفایت می‌کند، هیچ معبودى جز او نیست بر او
توکّل کردم و او صاحب عرش بزرگ است.
زمان بین الطلوعین ۳- هر کسی صبح کند و چهار نعمت خدا را یاد نکند، می‌ترسم که این نعمت‌هاى خدا
از او زایل گردد؛ آن چهار نعمت و سپاس بر آن، چنین است: «الْحَمْدُ للهِ الَّذى‏ عَرَّفنى‏ نَفْسَهُ، وَ لَمْ
یَتْرُکْنى‏ عَمْیانَ الْقَلْبِ، الْحَمْدُ للهِ الَّذى‏ جَعَلَنى‏ مِنْ امَّهِ مُحَمَّدٍ صَلَّى ‏اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ، الْحَمْدُ للهِ الَّذى‏ جَعَل‏ رِزْقى‏
فى‏ یَدَیْهِ وَ لَمْ یَجْعَلْ رِزْقى‏ فى‏ ایْدی ‏النَّاسِ، الْحَمْدُ للهِ الَّذى‏ سَتَر ذُنُوبى‏ وَ عُیُوبى‏، وَ لَمْ یَفْضَحْنى‏ بَیْنَ
النَّاس»؛[۷] ‏ سپاس مخصوص خداوندى است که خود را به من شناساند، و مرا کوردل به حال خود رها نکرد،
سپاس مخصوص‏ خداوندى است که مرا از پیروان محمّد -که درود خدا بر او و خاندان پاکش باد- قرار داد.
سپاس مخصوص خداوندى است که روزیم را در اختیار خویش قرار داد و آن‌را به دست مردم نسپرد.
سپاس مخصوص خداوندى است که‏ گناهان و عیب‌هایم را پوشاند و در میان مردم رسوایم نساخت.
زمان بین الطلوعین

زمان بین الطلوعین

۴- امیر مؤمنان على (ع) :

«هر کس هرکدام از سوره‌هاى توحید و قدر و آیه الکرسى را یازده بار پیش
از طلوع آفتاب بخواند از خسارت‌هاى مالى محفوظ می‌ماند».[۸]

۵- امیرمؤمنان علی(ع) :

«ذکر خدا، بعد از نماز صبح تا طلوع آفتاب،
حتّى از مسافرت تجارتى نیز، در جلب روزى مؤثّرتر است».[۹] ۶- امام باقر(ع) : «خواب صبح، شوم و نامیمون است؛
روزى را دور می‌سازد، رنگ صورت را زرد و متغیّر می‌کند.
خداوند متعال، روزى را بین ‏الطّلوعین تقسیم می‌کند، از خواب در این زمان بپرهیزید.
و بدانید که منّ و سلوى‏ (دو غذاى لذیذى که براى بنی‌اسرائیل نازل می‌شد) در این ساعت بر بنی‌اسرائیل فرود
می‌آمد».[۱۰] ۷- امام باقر(ع) : «هر کس بعد از نماز صبح هفتاد مرتبه استغفار کند، خداوند او را بیامرزد».[۱۱] ۸-
امام باقر(ع) : «هر کس سوره “قدر” را پس از طلوع فجر هفت بار بخواند.
هفتاد صف از فرشتگان بر او درود می‌فرستند و هفتاد مرتبه براى او طلب رحمت می‌کنند».[۱۲] و در پایان، هر
آنچه به عنوان تعقیبات نماز صبح در روایات ذکر شده را می‌توان از اعمال بین الطلوعین دانست.

پینوشت ها:

[۱] طه، ۱۳۰ و ق، ۳۹٫
[۲] طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص ۳۰۵، قم، شریف رضی، چاپ چهارم، ۱۴۱۲ق.
[۳] یوسف، ۸۴٫
[۴] اعراف، ۱۹۶٫
[۵] توبه، ۱۲۹٫
[۶] مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ‏۸۳، ص ۲۹۸، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
[۷] همان، ص ۲۸۲٫
[۸] شیخ صدوق، الخصال، ج ‏۲، ص ۶۲۲، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۲ش.
[۹] طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص ۳۰۵٫
[۱۰] طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، ج ‏۲، ص ۱۳۹، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
[۱۱] شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الأعمال، ص ۱۶۵، قم، شریف رضی، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق.
[۱۲] مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ‏۸۳، ص ۱۶۱٫