آیا اشک بر مصائب امام حسین می تواند حق الناس را پاک کند؟

حق الناس یکی از حقوق واجب است که اگر ادا نشود تا آخر عمر بر گردن شخص می ماند و با هیچ کار خیری برطرف نمی گردد و در قیامت نیز مورد بازخواست قرار می گیرد. اما مسئله ای که مطرح است می گویند گریه بر امام حسین (ع) تمام گناهان را از بین می برد. در نیک صالحی می خواهیم بررسی کنیم که آیا گریه بر امام حسین حق الناس را نیز از بین می برد؟

فضیلت گریه بر امام حسین

یکی از زیبایی ها و برجستگی های مهم آموزه های اسلامی، توجه و اهتمام خاص به موضوع حق الناس است.
فرهنگ اسلامی برای افراد، حقوق مشخصی را تعیین کرده، که هیچ کس نمی تواند بدون جهت متعرض آن حقوق شود.
در اهمیت و جایگاه این حقوق همین بس که حتی کودکان غیر بالغ نیز در قبال این حقوق مسئول بوده،
از این رو اگر باعث تضییع و از بین رفتن آن شوند ضامن جبران آن حقوق به شمار می آیند.

دامنه حق مردم بسیار گسترده است به طوری که جان، مال، و آبروی افراد را در بر می گیرد و
هر چیزی که این موارد را در معرض تهدید و خطر قرار دهد موجب ضمان خواهد بود

جایگاه و اهمیت حق الناس در فرهنگ اسلامی

توجه به حق الناس از چند جهت دارای اهمیت است، اول آنکه، حق الناس از جمله حقوق اسلامی است که
علاوه بر حق افراد، حق الهی نیز در آن نهفته است؛ چرا که خدای متعال در آیات خود به رعایت
آن سفارش نموده است، به همین جهت حق خداوند بر بندگان است که در رعایت آن اهتمام خاص داشته باشند
و از طرفی حق اختصاصی افراد است که دیگران نباید متعرض آنها شوند.

در مذمت و نکوهش تضییع حق مردم، همین بس که می تواند توفیق همراهی با امام معصوم(علیه السلام) را نیز
از انسان سلب کند، کما اینکه در متون و منابع روایی از امام حسین(علیه السلام) این چنین نقل شده است:
«عَن مُوسَی بنِ عُمِیر الأنصاری، عَن أبیه قَال: أَمَرَنِی حُسِین بن عَلی فَقال: نَاَد فِی النَّاس اَن لا یُقاتِلنَ مَعِی
رَجُل عَلیه دَینُ فَاِنَّه لَیسَ مِن رَجُل یَموت وَ عَلیه دَین لا یَدع لَه وفاء الّا دَخَل النّار.
فَقَام الیه رَجُل فَقَال: اِنَّ اِمرَأَتی تَکَفَّلتُ عنَّی.

فَقَال: وَ مَا کَفاله اِمرأه وَ هَل تَقضی امرأه موسی بن عمیر الأنصاری، از پدرش این چنین نقل می کند
که امام حسین(علیه السلام) این چنین بیان فرمودند: کسی که بدهکار است همراه من پیکار نکند؛ چرا که هیچ بدهکاری
نیست که بمیرد و قرض خود را ادا نکرده باشد مگر آن که وارد آتش می شود.
مردی برخاست و گفت: همسرم عهده دار آن شده است.

رابطه حق الناس و گریه بر امام حسین

فرمود: عهده داری زن چیست؟ آیا زن ادا می کند؟» در ادامه به بعضی از این حقوق اشاره می کنیم.

از جمله مصادیق بارز حق الناس ایجاد ضرر جانی و بدنی به دیگران است، بر اساس آموزه های اسلامی
هیچ کس حق ندارد جان مسلمان، و یا ضرر و لطمه ای از قبیل ضرب و جرح به دیگری وارد
کند؛ چرا که مصداق روشن ظلم و ستم به دیگران به حساب می آید.
هر چند که ظلم شامل موارد قبلی نیز می شود

مصادیق حق الناس در آیات و روایات

۱-در آبرو مردم خدشه وارد نکن: یکی از مواردی بسیار
مهمی که آموزه های اسلامی برای آن ارزش فراوانی قائل شده و به هیچ کس اجازه لگد مال کردن آن
را نداده اند، از بین بردن آبرو دیگران است.

جایگاه و موقعیت دینی و اجتماعی دیگران یا به عبارتی از بین بردن آبروی مردم یکی از موارد مهم حق
الناس است، که متأسفانه در جامعه دینی امروزی بسیاری از افراد آلوده به آن می باشند.

۲-مال مردم را ضایع نکن: از جمله مصادیق بارز حق الناس از بین بردم مال و دارایی افراد است.
بعضی افراد با یک برداشت اشتباه این چنین تصور می کنند که خدشه و ضرری های کوچک مشکلی ندارد، و
با این تصور باطل مجوز تخریب و ضرر مالی به دیگران را برای خود صادر می کنند.
این در حالی است که این موارد نیز در زمره ی حقوق مردم قرار دارد که کسی نباید به آن
دست درازی کند.

۳-ضرر جانی و بدنی به دیگران: از جمله مصادیق بارز
حق الناس ایجاد ضرر جانی و بدنی به دیگران است، بر اساس آموزه های اسلامی هیچ کس حق ندارد جان
مسلمان، و یا ضرر و لطمه ای از قبیل ضرب و جرح به دیگری وارد کند؛ چرا که مصداق روشن
ظلم و ستم به دیگران به حساب می آید.

پاک شدن حق الناس با گریه بر امام حسین

سوال: آیا گریه بر امام حسین علیه السلام و برپایی مجالس عزا حق الناس را
پاک می کند؟

همان طور که در مقدمه بحث نیز بیان شد، حق الناس مربوط به حقوق اختصاصی افراد
است، که بر اساس آموزه های اسلامی نه تنها صاحب حق، بلکه خدا نیز راضی به تضییع آن حقوق نیست.
برای جبران این چنین حقوقی می بایست یا رضایت صاحب حق را به جا آورد و یا اینکه جبران مافات
برای او نمود، به همین جهت گریه بر امام حسین(علیه السلام) هر چند دارای ثواب بی شماری است، ولی موجب
جبران حق الناس نمی شود.
کما اینکه بنا به آموزه های روایی حتی شهید شد در راه خدا نیز موجب جبران آن نمی شود.
در روایتی از منابع روایی شده بشّار أسلمی نقل می کند: امام باقر (علیه السّلام) فرمود: اوّلین قطره خون شهید
که روی زمین می چکد کفّاره گناهان اوست مگر بدهی که به مردم دارد، و آن را جز أداء به
صاحبش کفّاره ای نیست.»

بد نیست فضیلت گریه بر امام حسین (ع) را از نگاه معصومین بدانید

اجر و مزد گریه برای امام حسین علیه السلام و یاران باوفایش بسیار عظیم و بزرگ است و خداوند خود ضامن آن است. در ادامه به برخی از احادیث ائمه اطهار درباره فضیلت گریه بر مصیبت عظمای کربلا و اشک بر امام حسین (ع) اشاره می کنیم:

امام صادق علیه السلام به یکى از گریه ‏کنان امام حسین علیه السلام فرمودند: رَحِم َ‏اللَّهُ دَمْعَتَک…خداوند این اشک هایت را رحمت نماید.

امام صادق علیه السلام فرمودند:  گریه کننده جدَّم از جاى خود برنمى‏ خیزد، مگر اینکه مانند روزى که از مادر متولد شده از گناهان پاک است.

حضرت زهرا علیها السلام فرمودند:  هرگاه گریه کنندگان بر حسینم داخل بهشت شوند، من هم داخل بهشت می‌شوم.

حضرت صادق علیه السلام فرمودند:  خدا حیا مى‏ کند گریه کننده بر حسین ابن على علیه السلام را عذاب نماید.

حضرت صادق علیه السلام فرمودند:  امام حسین علیه السلام دائماً به زوّار و گریه کنندگان و اقامه کنندگان عزایش نظر رحمت دارد.

امام صادق علیه السلام فرمودند: براى هر چیزى ثوابى معین است؛ جز اشکى که براى ما ریخته مى ‏شود که ثواب آن با خداست.

فضیلت گریه بر امام حسین (ع)

امام صادق علیه السلام فرمودند: جدِّ ما حسین علیه السلام هنگامى که به گریه کنندگان خود نگاه مى‏ کند٬ براى آنان استغفار مى‏ کند و از جدّ و پدر و مادر و برادر خویش مى‏ خواهد که آنها هم براى گریه کنندگان و اقامه کنندگان عزاى او استغفار کنند.

امام صادق علیه السلام فرمودند:  حضرت امام حسین علیه السلام با حالى حزین و اندوه کشته شدند و سزاوار است، بر خدا که هیچ حزین و اندوهگینى به زیارت آن جناب نرود؛ مگر آنکه حق تعالى وى را مسرور و شادمان به اهلش برگرداند.

امام صادق علیه السلام فرمودند: هر کسى هنگام یاد ما اشک از چشمانش جارى شود، خدا آتش را بر صورت او حرام مى‏ کند.

امام باقر علیه السلام بعد از آموختن زیارت عاشورا به علقمه فرمودند: هر کس این زیارت را بخواند (از دور یا نزدیک) و بر حسین علیه السلام ناله کند و امر کند اهل خود را که بدون تقیه بر حسین علیه السلام گریه کنند، من ضامن او مى‏ شوم نزد خدا که ثواب هزار حج، هزار عمره و هزار غزوه براى او بنویسند.

تبیان و باشگاه خبرنگاران