دعاهای چه کسانی قابلیت استجابت ندارد؟ و چرا دعاهایمان مستجاب نمی‌شود؟

چرا دعاهای ما مستجاب نمی‌شود؟

در روایتی از پیامبر اکرم(ص) چنین نقل شده است: «دعاى چند دسته از امّتم پذیرفته نمی‌شود:

۱-مردى که براى پدر و مادرش بد بخواهد؛

۲-مردى که براى ناکامیابىِ طلبکارى دعا کند که مالى نزد او نهاده و نه از او رسید گرفته و نه
شاهد گرفته؛

۳-مردى که به زیان همسرش دعا کند، حال آن‌که خداوند خلاصى آن همسر را در دست او قرار داده؛

۴-مردى که در خانه‌اش می‌نشیند و می‌گوید: پروردگارم! مرا روزى بخش؛ و خود بیرون نمی‌رود و روزى نمی‌جوید؛ پس خداوند
به وى فرماید: بنده‌ام! آیا راه روزى جُستن و تکاپو در زمین با اعضاى سالم را براى تو نگشوده‌ام تا
میان من و خودت، براى روزى جستن به فرمان من عذر پذیرفته باشى و سربار خانواده خود نشوى؛ پس اگر
می‌خواستم روزی‌ات می‌دادم و اگر می‌خواستم بر تو تنگ می‌گرفتم، در حالى که نزد من عذر پذیرفته نبودى.

۵-مردى که خداوند به او مال بسیار عطا فرموده باشد و او همه را انفاق کند و سپس به دعا
روى آورده، بگوید: پروردگارم! مرا روزى ده! پس خداوند به وى فرماید: آیا روزى فراخى به تو نداده بودم؛ پس
چرا چنان که فرمانت دادم، در مصرف آن میانه‌روى نکردى؛ چرا اسراف ورزیدى، حال آن‌که تو را از اسراف بازداشته
بودم؟

۶-مردى که براى بریدنِ پیوند خویشاوندى دعا کند».[۱]

همچنین فردی نزد امیر مؤمنان علی(ع) از عدم استجابت دعایش شکایت کرد
و گفت: با این‌که خداوند فرموده: «دعا کنید من اجابت می‌کنم»،[۲] چرا ما دعا می‌کنیم و به اجابت نمی‌رسد؟ امام(ع)
در پاسخ فرمود: «براى این‌که دل‌هاى شما به هشت [چیز]، خیانت کرده است:

۱-شما خدا را شناختید؛ ولى حقّ او را آن‌گونه که برایتان واجب کرد، ادا نکردید.
پس شناختتان فایده‌اى به شما نبخشید.

۲-شما به پیامبر او ایمان آوردید؛ ولى بر خلاف سنّت او رفتار کردید و شریعتش را می‌راندید.
پس نتیجه ایمانتان کجاست؟

۳-شما کتاب او را که بر شما فرو فرستاده است، خواندید؛ امّا به آن عمل نکردید و گفتید: شنیدیم و
فرمان بردیم.
سپس مخالفت کردید.
۴-گفتید از آتش می‌ترسید، در حالى که هر زمان، با گناهانتان، بدن‌هایتان را به سوى آتش می‌برید.
پس ترستان کجاست؟

۵-گفتید خواهان بهشت هستید، در حالى که در هر زمان، کارى می‌کنید که شما را از آن دور می‌گرداند.
پس بهشت‌خواهى شما کجاست؟

۶-نعمت خدا را خوردید؛ ولى سپاس نگزاردید.

۷-خدا شما را به دشمنى با شیطان فرا خواند و فرمود: “شیطان، دشمن شماست.
پس شما نیز او را دشمن دارید”؛[۳] امّا شما بى هیچ سخنى، با خدا دشمنى نمودید و بى هیچ مخالفتى،
با شیطان دوستى کردید.

۸-عیب‌هاى مردم را پیش چشم خود قرار داده‌اید و عیب‌هاى خود را پشت سرتان نهاده‌اید، و کسانى را سرزنش می‌کنید
که خودتان به سرزنش، سزاوارتر از آنهایید».[۴]

این حدیث تصریح می‌کند که؛ وعده خداوند به اجابت دعا یک وعده مشروط
است نه مطلق، مشروط به آن‌که ما به وعده‌ها و پیمان‌های خود عمل کنیم.
عمل به دستورات هشتگانه فوق که در حقیقت شرایط استجابت دعا است برای تربیت انسان و به کار گرفتن نیروهای
او در یک مسیر سازنده و ثمر بخش کافی است.
[۱].
کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق: غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج ۵، ص ۶۷، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ
چهارم، ۱۴۰۷ق.[۲].
«ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُم»؛ غافر، ۶۰٫[۳].
«إِنَّ الشَّیْطانَ لَکُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوّاً»؛ فاطر، ۶٫[۴].
دیلمی، حسن بن محمد، اعلام الدین فی صفات المؤمنین، ص ۲۶۹ – ۲۷۰، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، ۱۴۰۸ق.

اسلام کوئست