توجیه کردن گناهان ۱- گاهی وسوسۀ مستقیم شیطان است؛ که گناه را آن چنان شیرین برای انسان جلوه می دهد، که او را به انجام دادن گناهانی نظیر غیبت، تهمت، شایعه پراکنی، چشم چرانی، دزدی و آزار و اذیت دیگران، و… وادار می سازد. ۲- گاهی وسوسۀ خنّاس است؛ یعنی شیطان، انسان را به انجام […]
توجیه کردن گناهان
۱- گاهی وسوسۀ مستقیم شیطان است؛ که گناه را آن چنان شیرین برای انسان جلوه می دهد، که او را
به انجام دادن گناهانی نظیر غیبت، تهمت، شایعه پراکنی، چشم چرانی، دزدی و آزار و اذیت دیگران، و… وادار می
سازد.
۲- گاهی وسوسۀ خنّاس است؛ یعنی شیطان، انسان را به انجام معصیتی امر می کند، ولی در عین حال،
توجیه خود را ضمیمۀ آن گناه نیز می کند.
که تکاتی در این زمینه قابل تامل است:
الف: خطر بیشتر
خطر این قسم دوم از وسوسه، به دلیل وجود توجیه، بسیار
بیشتر از قسم اول است.
زیرا انسان توجیه گر، خود را گناه کار نمی بیند که به فکر توبه بیفتد و تصمیم به جبران گناهان
خویش بگیرد.
و لذا چنان در سراشیبی سقوط، قرار می گیرد تا به هلاکت برسد.
ب: گناه را به نیت ثواب انجام دادن
گاهی اوقات، خطر توجیه گناه، تا حدی است که باعث می گردد انسان، آن عمل، را حتی به نیت
ثواب و قرب به خدا، هم انجام دهد.
قرآن کریم این گونه افراد را ورشکسته ترین افراد می داند:
«قُلْ هَلْ نُنَبِّئُکُمْ بِالْأَخْسَرینَ أَعْمالاً، الَّذینَ ضَلَّ سَعْیُهُمْ
فِی الْحَیاهِ الدُّنْیا وَ هُمْ یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ یُحْسِنُونَ صُنْعاً»،[کهف ۱۰۴-۱۰۳]؛ «بگو: آیا شما را از زیان کارترین مردم آگاه گردانم؟
آنان کسانى اند که کوشششان در زندگى دنیا به هدر رفته و خود مى پندارند که کار خوب انجام مى
دهند.»
در جریان کربلا، افراد بی بصیرتی که در رکاب یزید شمشیر زدند، کسانی بودند که با توجیه خروج
حسین بن علی علیه السلام بر خلیفه وقت، در مقابل امام صف کشیدند.
و آن جنایت عظیم را با قصد قربت، رقم زدند.
امام باقر علیه السلام مى فرماید:«سى هزار نفر در کربلا جمع شده بودند براى کشتن پسر پیغمبر «وَ کُلٌ یَتَقَرَّبونَ
الَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِدَمِهِ» و همه آن ها به قصد قربت آمده بودند؛ به حسین بن على شمشیر
مى زدند براى این که به بهشت بروند.»[۱]
ج: راحت انجام دادن گناه
توجیه گناه که یک بیماری و بلای عمومی است، باعث می
گردد، انسان به راحتى و بدون هیچ ترس اخروی، مرتکب معصیت شود که متاسفانه در جامعه شاهد چنین توجیهاتی هستیم.
مثلا برخی از افراد، گناهانی مانند رشوه را با توجیه هدیه، تهمت را با عنوان همه می گویند، شرکت
در مجلس حرام را، با توجیه یک شب که هزار شب نمی شود، ربا را با عنوان، همه می خورند،
گوش دادن به موسیقی حرام را با عنوان آرامش اعصاب و رقص را به بهانه این که یک نوع ورزش
است، و … را به راحتی و بدون هیچ دغدغه ای انجام می دهند.
امام صادق علیه السلام در رابطه با توجیه گناه می فرمایند: «بِمِثْلِ هَذَا التَّأْوِیلِ الْقَبِیحِ الْمُسْتَنْکَرِ یَضِلُّونَ وَ یُضِلُّون»،[۲]؛
« به مانند این گونه توجیه های زشت و ناپسند، مردم را گمراه می کنند و خود گمراه می شوند.»
د: ریخته شدن قبح گناه با توجه به این که رفتارهای فردی و اجتماعی انسان، تابع ارزش ها و
نظام ارزشی اوست، توجیه گناه مفسده دیگری نیز در پی دارد.
و آن اینست که باعث می گردد قبح گناه، به دلیل عادی شدن آن در جامعه، ریخته شود.
و نتیجه چنین حالتی، عمومی شدن و شیوع گناه در جامعه، و تغییر سبک زندگی در جامعه می باشد.
ه: شیوع گناه یکی از آفات توجیه گناه، شیوع معصیت است.
و در صورتی که گناه در جامعه ای بسیار شایع گردد خداوند بر مردمان آن ملت عذاب نازل می کند
و این عذاب می تواند جنبه های مختلفی هم چون؛ از بین رفتن برکت، شیوع بیماری، قحطی و … داشته
باشد.
«إِنَّ الَّذینَ یُحِبُّونَ أَنْ تَشیعَ الْفاحِشَهُ فِی الَّذینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَلیمٌ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَهِ وَ اللَّهُ یَعْلَمُ
وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُون»،[نور،۱۹]؛ «آنان که دوست مى دارند که در میان اهل ایمان کار منکرى اشاعه و شهرت یابد
آن ها را در دنیا و آخرت عذابى دردناک خواهد بود.
و خدا (فتنه گرى و دروغشان را) مى داند و شما نمى دانید»
بنابراین باید از کمین این خطری
که هر انسانی را تهدید می کند بر حذر بود.
که با وجود توجیه گناه، انسان هیچ گاه در صدد اصلاح خویش بر نمی آید.
ایران ناز
