خدا را چگونه بخوانیم، آهسته یا بلند؟

همانطور که میدانید دعا یعنی امید داشتن است . دعا کردن رابطه قلبی شما با خداست. خدا از رگ گردن به انسان نزدیک تر است . پس سزاوار نیست دعا با صدای بلند خواند. با پایین اوردنه صدا در هنگام دعا تواضع خود را نشان داده ایم . دعا کردن اثر های زیادی در زندگی فرد میگذارد و و انسان لذت ارتباط با خداوند را درک می کند.  مطالب ما را در نیک صالحی ببینید.

دعا با صدای بلند

واژه «عبادت» در اصل به نظر بسیارى از واژه شناسان به معناى «خضوع» است و طبرى در تفسیر «جامع البیان»مى‌گوید: اصل عبودیت که به نظر او شامل عبادت نیز مى‌شود، نزد همه عرب به معناى ذلت و خاکسارى است.ابوعلی سینا معتقد است: «العباده هی غایه الخضوع و التذلّل؛ عبادت نهایت خصوع و فروتنی است » و شهید مطهریدر تعریف عبادت آورده است: پرستش آن حالتی است که در آن، انسان یک توجهی می‌کند که از ناحیه باطن خودش به آن حقیقتی که او را آفریده‌است و خودش را در قبضه قدرت او می‌بیند، خودش را به اونیازمند و محتاج می‌بیند.

در واقع سیری است که انسان از خلق به سوی خالق می‌کند.این امر اساساً قطع نظر از فایده و اثری که داشته باشد، خودش یکی از نیازهای روحی بشر است.آگاهی عمیق و بصیرت و اندیشه در دین، رمز ارزشمندی کارها و عبادات است و بدون آن عمل، فاقد ارزش لازم است لذا یکی از مواردی که می‌تواند ما را در انجام عبادت، راغب کند پی‌بردن به حکمت عبادات است.آیت‌الله جوادی آملی از جمله کسانی است که به طور مفصل درباره حکمت و فلسفه اعمال عبادی دین مبین اسلامسخن گفته است.آنچه در ادامه می‌خوانید به موضوع «دعا و حکمت‌های آن» می‌پردازد که برگرفته از بیانات این عالم فرزانه است.

تعلم از خدا

دعا نیز دارای احکام، آداب و اسراری است .احکام دعا عبارت از آن است که انسان چه چیزی از خدا بخواهد.موظف است که حرام از خدا طلب نکند، چیزی که آسیب به غیر می‌رساند از خدا نخواهد و .آداب دعا آن است که دعا را آهسته مطرح کند، صدای بلند را برخلاف تأب بداند.قرآن هم در خصوص ادب ذکر، یا دعا، چنین فرموده است:‌ «وَاذْکُر رَّبَّکَ فِی نَفْسِکَ تَضَرُّعاً وَخِیفَهً وَدُونَ الْجَهْرِ مِنَالْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَالآصَالِ وَلاَ تَکُن مِّنَ الْغَافِلِینَ»؛ همواره به یاد خدا باش، یاد خدا را در دل و ناماو را بر لب آرام و ‌آهسته، در هر بامداد و شامگاه جاری کن – این جمله کنایه از استمراراست – به یاد خدا باشید و نه از غفلت‌کنندگان .

بلند و آهسته خواندن قرآن

باز درباره بعضی از خصوصیات دعا می‌فرماید: « ادْعُواْ رَبَّکُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْیَهً إِنَّهُ لاَ یُحِبُّ الْمُعْتَدِینَ »‌ بعضی مفسران می‌گویند:«خفیه» خواندن به صورت آ‌هسته و آرام و در پنهانی است و چنانچه کسی هنگام دعا فریاد کشید معتدی استو از حد دعا تجاوز کرده؛ زیرا خداوند موجود دوری نیست.

دعا کردن

قرب الهی

آیات قرآن در زمینه نزدیک بودن خدا به ما به چهار دسته تقسیم می‌شود: دسته‌ای از آیات، دلالت بر اصلقرب می‌کند که خدای سبحان به ما نزدیک است، مانند آیه « فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَهَ الدَّاعِ ».دسته دیگر، آیاتی که دلالت می‌کند بر اینکه، خدای سبحان با اقرب بودنی نسبی، به انسان از دیگران نزدیکتر استمثل « وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنکُمْ وَلَکِن لَّا تُبْصِرُونَ ».دسته سوم، آیاتی که دلالت دارد خدای سبحان به انسان، از رگ حیات او نیز نزدیکتر است.همانند «وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ وَنَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ ۖ وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ».

ذکر قلبی با تضرع

دسته چهارم، آیاتی است که می‌گوید خدای سبحان به انسان از خود انسان هم نزدیکتر است از قبیل « یَاأَیُّهَاالَّذِینَ آمَنُوا اسْتَجِیبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاکُمْ لِمَا یُحْیِیکُمْ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ».بحث درباره سه دسته اول، چندان مشکل نیست.اما دسته چهارم به آسانی حل نمی‌شود؛ که چگونه خدای سبحان به انسان، از خود انسان نزدیکتر است؟ از اینرو برخی تفسیرها این مطلب را به پیروی از ظاهر برخی نصوص به همان «حیلوله قدرت»‌ معنی می‌کنند و می‌گویند:منظور از «یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ » آن است که گاهی انسان تصمیم بر انجام کاری می‌گیرد، بعد خدااو را پشیمان می‌کند و نمی‌گذارد که او این تصمیم را ادامه دهد و یا آن را عملی سازد.

این معنایی تقریباً متوسط است؛ ولی اگر ما دلیل عقلی که مطابق با آیه بود داشتیم و ادله نقلی دیگرهم آن را تأیید کرد، داعی نیست که از ظاهر آیه که می‌گوید: خدا بین انسان و خودش فاصله می‌اندازد،دست برداریم.چون انسان که موجود صمدی و درون‌پر نیست؛ بلکه او مانند سایر موجودات امکانی اجوف است، چنانکه مرحوم کلینی (ره)این مطلب را ضمن روایتی نقل کرده است، حال که انسان اجوف و میان تهی است، پس بین انسان وخود انسان، احاطه هستی حق فاصله است.بنابراین، خدا به همه کس نزدیک است و آن کس که از خدا چیزی مسئلت می‌کند باید بداند که خدادور نیست.

فارس