در این مطلب به موضوع حقوق زنان در قرآن پرداخته ایم.
یکی از مهمترین موضوعاتی که در قرآن به آن پرداخته شده است حقوق زنان است.زنان در اسلام دارای جایگاه ویژه ای هستند و در قرآن نیز در سوره های مختلف به این موضوع پرداخته شده است بد نیست در ادامه همراه با نیک صالحی شوید تا درباره حقوق زنان در قرآن بیشتر بخوانید.
حقوق زنان در قرآن
دستور قرآن درباره رفتار با زنان هزار و اندی سال پیش پیامبر گرامی اسلام(ص) مأمور به هدایت افرادی شد که
دخترانشان را به ناحق می کشتند و اعتقادات خرافی آنها تیشه به ریشه انسانیت می‌زد و حتی ازدواج با مادر
خوانده را بر خود حلال می‌شمردند؛ ایشان در چنین شرایطی از سوی خداوند متعال به رسالت و پیامبری برگزیده شد
و می‌دانست که دین حق روزی از مرزهای جغرافیایی فراتر می‌رود و امپراتوری‌های بزرگ را زیر پرچم اسلام خواهد آورد.
در بخشی از فصل یکم کتاب شناخت زنان، نوشته باربارا دی آنجلیس می‌خوانیم “حدود صد سال است که زنان در
جوامع بشری دارای حقوق مدنی شده اند…
” در حالی که قرآن کریم هزار و چهارصد سال است که حقوق زنان را معرفی کرده، آن هم در
دورانی که حتی بانوان حقی در انحصار وراثت نداشتند، به آنان مطابق وظایف زنانه اشان حقوقی داده شد.
البته اینها امتیازاتی است که در دنیا نصیب بانوان می‌شود و مسلما در آخرت برای زنان مومن و پاکدامن اجر
و قرب بیشتری نزد خداوند خواهد بود.
سوره نسا و حقوق زنان
در آن دورانی که مردان با درشت‌گویی و نگاهی تحقیر آمیز به زنان نگاه می‌کنند، خداوند متعال در آیات متعددی
می‌فرماید با زنانتان به خوبی رفتار کنید: «و عاشروهن بالمعروف» و با زنانتان به نیکی رفتار کنید.
(آیه ۱۹ سوره نساء)
این شرایط در تلخ ترین حلال خداوند، یعنی طلاق هم به مردان یادآوری می‌شود: طلاق (رجعی
که شوهر در آن حق رجوع دارد) دو بار است، پس (در هر بار بر شوهر است یا در عده
رجوع کردن و او را) به نیکی نگه داشتن و یا (ترک ، رجوع و او را) به خوشی و
احسان رها ساختن.
و برای شما جایز نیست از آنچه به آنها (به عنوان مهر) داده اید چیزی را پس بگیرید مگر آنکه
هر دو بترسند که حدود خدا را برپا ندارند پس اگر (شما حکّام شرع) بیم آن داشتید که آن دو
حدود خدا را برپا ندارند (در صورتی که هر دو یکدیگر را نمی خواهند یا زن کراهت شدیده دارد به
آنها اعلام کنید که) گناهی بر آنها نیست در آنچه زن (ب
رای رهایی خود بعضی از مهر یا همه آن
یا بیشتر از آن را به عنوان عوض طلاق) فدیه دهد.
اینها مرزهای خداوند است ، از آنها تجاوز نکنید، و کسانی که از مرزهای خدا تجاوز کنند آنها حقیقتا ستمکارند.
(آیه ۲۲۹ سوره نساء)
زنسوره بقره و حقوق زنان
خداوند در آیه ۲۲۳ سوره بقره می‌فرماید: «و چون زنان را طلاق گفتید و به پایان
عده خویش رسیدند، پس به خوبى نگاهشان دارید یا به خوبى آزادشان کنید و آنان را براى آزار و زیان
رساندن به ایشان نگاه مدارید تا به حقوقشان تجاوز کنید و هر کس چنین کند، قطعاً بر خود ستم نموده
است و آیات خدا را به ریشخند مگیرید».
آیه ۲۳۶ سوره مبارکه بقره :اگر زنان را قبل از زناشویی یا تعیین مهر، طلاق دهید، گناهى بر شما نیست.
آنها را (با هدیه‌اى مناسب) بهرهمند سازید.
آن کس که توانایى دارد، به اندازه توانایى‌اش و آن کس که تنگدست است، به اندازه خودش، هدیه‌اى شایسته دهد؛
و این بر نیکوکاران، الزامى است.
همچنین خداوند آیات ذیل را برای دفاع از حقوق زنان فرستاده و به مؤمنان دستور داده تا بدان ها عمل
کنند:آیه ۲۴۱ سوره مبارکه بقره: براى زنان طلاق داده شده، کالاى پسندیده (به عنوان هدیه داده شود و این کار)
حقى بر پرهیزکاران است.آیه ۲۰ سوره مبارکه نساء: و اگر خواستید همسرى دیگر به جاى همسرِ پیشین خود ستانید و
به یکى از آنان مال فراوانى داده باشید، چیزى از آن را پس مگیرید.
سوره طلاق
آیا مى‌‌خواهید آن مال را به بهتان و گناهِ آشکار بگیرید؟ آیه ۶ سوره مبارکه طلاق: آنها را در همان
منزل خویش که میسر شماست بنشانید و به ایشان (در نفقه و سکنى) آزار و زیان نرسانید تا آنان را
در مضیقه و رنج در افکنید.
اما بعضی از افراد که از روی عناد و گروه اندکی هم از روی جهل کانون توجهشان بر روی بخشی
از سوره مبارکه نساء درباره اینکه «زنان را بزنید» متمرکز شده است، درحالی که در این دعوی تفاسیر خود ساخته
و اشتباهی را در ذهنشان عنوان می‌کنند.
خداوند در آیه ۳۴ سوره مبارکه نساء می فرماید: «مردان سرپرست زنانند به سبب آنکه خداوند برخی را بر برخی
دیگر (مردان را بر زنان در نیروی جسمی) برتری بخشیده و نیز مردان سرپرست همسران خویش اند به خاطر آنکه
از اموالشان ( برای زنان ) خرج می کنند.
پس زنان شایسته مطیع و فرمانبرند و به پاس آنکه خداوند (حقوق آنها را) نگه داشته آنها هم (در غیاب
شوهر حقوق و اسرار و اموال او را) نگه دارنده اند.
و زنانی که از نافرمانی آنها (نسبت به مسائل معاشرت) می ترسید (نخست) آنها را موعظه کنید و (بعد) در
خوابگاه از آنها دوری نمایید و (اگر سود نبخشید ، در محدوده دستور شرع) آنها را بزنید ، پس اگر
از شما اطاعت نمودند ، دیگر بر (آزار) آنها راهی نجویید ، که همانا خداوند بلند مرتبه و بزرگ است.»
نشوز در قرآن
«نشوز» که در این آیه مورد اشاره قرار گرفته، بدان معناست که زن در مقابل تکلیف اختصاصی‌اش در تأمین جنسی
شوهر، بدون هیچ عذر موجهی سرپیچی نماید.
اگر زنی از انجام کارهای خانه، بچه‌داری و سایر امور سرباز زند شارع مقدس هیچ حقی برای مرد در برابر
آن قرار نداده و لذا مرد نمی‌تواند در این موارد واکنش نشان دهد.
آیه فوق در مورد بسیاری از مسائل اختلافی زوجین ساکت است و هیچ حقی برای مرد در برابر آن قرار
نداده غیر از تأمین نیاز جنسی همسر که زن با پیمان ازدواج نسبت به آن متعهد شده است.
در فقه اسلامی باید حدود زدن به دقت رعایت شود، برای مثال آیت‌الله سیستانی درباره پرداخت دیه کسی که همسرش
را کتک زده است، عنوان می‌کند: اگر صورت سیاه شود دیه ۶ مثقال شرعی طلا است و اگر سرخ شود
۵/۱ مثقال شرعی و اگر در غیر صورت باشد نصف آن است.
بنابراین تنبیهی که نه صورت کبود شود و نه سرخ شود، در واقع زدن نیست بلکه فقط تلنگری است که
برخی آن را اشتباه تفسیر کرده‌اند.
شارع مقدس اسلام مسیر رحمانی و نورانی است که چشم و دل مومنان را به صلح و صفا و معرفت
روشن می‌کند و برای آشنایی با کتاب خداوند به جای اینکه از گوشه و کنار سخنان لغو بشنویم ، باید
خودمان آن را بشناسیم و مطالعه کنیم.
درخانه هر مسلمانی قرآن یافت می‌شود، کافی است با خودمان قراری بگذاریم و هر روز یک جزء یا نیم جزء
را بخوانیم تا در مدت یک یا دو ماه همه آن را تمام کنیم.
حتی اگر زبان عربی‌مان خوب نیست ترجمه آن را مطالعه کنیم تا به خو شناسی و بعد خداشناسی برسیم.
بهترین راه شروع قرآن خواندن هم معنی سوره مبارکه الرحمن است.
زنبد نیست درباره تساوی حقوق مرد و زن بیشتر بدانید
تردیدی نیست که در قرآن کریم، زن همسان و همشأن مرد در بعد اقتصادی، سیاسی، علمی، فرهنگی و هنری شمرده شده، و با تحکیم موقعیت و شخصیت انسانی او، امتیازی که برای مردان در برابر زنان، پیش از پیدایش اسلام وجود داشت،امتیاز برتر نسبت به فروتر یا امتیاز مالک در برابر برده و کالا متحول شد و آنان را همانند مردان در همه شئون بدون امتیاز خاصی برای مردان، برخوردار نمود؛ و زنان را همدوش مردان در عرصه های زندگی معنوی، مادی، اقتصادی و وظایف اجتماعی علمی، حقوقی، فرهنگی و هنری و… وارد ساخت و بر تلاشها و کوششهای آنان در ابعاد گوناگون زندگی، همانند تلاشهای مردان ارج نهاد و این حقیقت را چنین بیان کرد:
«اَنّی لا اُضیعُ عملَ عاملٍ منکم مِن ذکرٍ او اُنثی بعضُکم من بعض».[۵]
من کار هیچ کارگزاری را از شما چه مرد و چه زن بی مزد نمی گذارم.
«و من یَعْمَل مِن الصّالحات مِنْ ذکرٍ او انثی و هو مؤمن فاولئک یدخُلُون الجنّه ولا یظلمون نقیراً».[۶]
«و کسانی که کارهای شایسته کنند ـ چه مرد باشند یا زن ـ درحالی که مؤمن باشند، آنان داخل بهشت می شوند، و به قدر گودی پشت هسته خرمایی مورد ستم قرار نمی گیرند.»
و «من عَمِلَ صالحاً من ذکرٍ اَوْانثی وَ هو مؤِمنُ فَلَنُحْیِیَنَّه حیاهً طیبهً و لَنَجْزِیَنَّهُم اَجرهُم بِاَحسنِ ما کانوا یعمَلون».[۷]
«هر که از اهل ایمان کار شایسته ای انجام دهد چه زن باشد و چه مرد او را در فضای زندگی پاکیزه ای حیات می بخشیم و آنان را به نیکوتر از آنچه عمل کرده اند پاداش می دهیم.»
«مَن اراد الاخره سَعیٰ لها سَعْیَها وهو مؤمنُ فاولئک کان سعیهم مشکوراً».[۸]
هر کس که خواستار آخرت باشد و در این زمینه سعی و کوشش نماید، او مؤمن است، پس آنان مورد عنایت خدا قرار خواهند گرفت.;
باشگاه خبرنگاران- پرتال خمینی
