جایگاه محرومان و فقیران در جامعه
جایگاه محرومان و فقیران در جامعه , امام علی (ع)در قسمتی از نامه ۵۳ کتاب نهج البلاغه سفارش
ویژه ای نسبت به طبقه محرومان جامعه به مالک اشتر دارند امام علی (ع) در بخشی از نامه ۵۳ کتاب
شریف نهج البلاغه به یار باوفای خود مالک اشتر در مورد رسیدگی به امور نیازمندان می فرماید:
ای مالک،خدا را ، خدا را ، در باب طبقه فرودین ؛ کسانى که بیچارگان اند از مساکین و نیازمندان
و بینوایان و زمینگیران.
در این طبقه ، مردمى هستند سائل و مردمى هستند ، که در عین نیاز روى سؤال ندارند .
خداوند حقى براى ایشان مقرر داشته و از تو خواسته است که آن را رعایت کنى ، پس ، در
نگهداشت آن بکوش.
سپس امام برای این طبقه جامعه حقی قائل است و به مالک می فرماید: براى اینان در بیت المال خود
حقى مقرر دار و نیز بخشى از غلات اراضى خالصه اسلام را ، در هر شهرى ، به آنان اختصاص
ده.
زیرا براى دورترینشان همان حقى است که نزدیکترینشان از آن برخوردارند .
از تو خواسته اند که حق همه را ، اعم از دور و نزدیک ، نیکو رعایت کنى .
سرمستى و غرور ، تو را از ایشان غافل نسازد ، زیرا این بهانه که کارهاى خرد را به سبب
پرداختن به کارهاى مهم و بزرگ از دست هشتن ، هرگز پذیرفته نخواهد شد .
کلام بلیغ امام علی برای عدالت
همچنین امام مهرورز و عدالت گستر شیعیان با کلامی بلیغ به بیان وظیفه حاکم مسلمانان نسبت به فقرا
و نیازمندان می پردازد و می فرماید: پس همت خود را از پرداختن به نیازهایشان دریغ مدار و به تکبر
بر آنان چهره دژم منماى و کارهاى کسانى را که به تو دست نتوانند یافت ، خود تفقد و بازجست
نماى.
اینان مردمى هستند که در نظر دیگران بی مقدارند و مورد تحقیر رجال حکومت .
کسانى از امینان خود را که خداى ترس و فروتن باشند ، براى نگریستن در کارهایشان برگمار تا نیازهایشان را
به تو گزارش کنند .
همچنین امام علی (ع) از سوی دیگر به نحوه رفتار عمومی رهبران جامعه با مردم می پردازد و خاطرنشان می
سازد:با مردم چنان باش ، که در روز حساب که خدا را دیدار مى کنى ، عذرت پذیرفته آید که
گروه ناتوانان و بینوایان به عدالت تو نیازمندتر از دیگرانند و چنان باش که براى یک یک آنان در پیشگاه
خداوندى ، در اداى حق ایشان ، عذرى توانى داشت .
جایگاه محرومان و فقیران در جامعه
امام در این قسمت از نامه ادامه می دهد:تیمار دار یتیمان باش و غمخوار پیران از کار افتاده که بیچاره
اند و دست سؤال پیش کس دراز نکنند و این کار بر والیان دشوار و گران است و هرگونه حقى
دشوار و گران آید .
گاه باشد که خداوند این دشواریها را براى کسانى که خواستار عاقبت نیک هستند ، آسان مى سازد .
آنان خود را به شکیبایى وامى دارند و به وعده راست خداوند ، درباره خود اطمینان دارند .
امام علی(ع) در ادامه به موضوع دیدار رهبران و حاکمان با مردم می پردازد و به مالک اشتر می فرماید:
براى کسانى که به تو نیاز دارند ، زمانى معین کن که در آن فارغ از هر کارى به آنان
پردازى .
براى دیدار با ایشان به مجلس عام بنشین ، مجلسى که همگان در آن حاضر توانند شد و براى خدایى
که آفریدگار توست ، در برابرشان فروتنى نمایى و بفرماى تا سپاهیان و یاران و نگهبانان و پاسپانان به یک
سو شوند ، تا سخنگویشان بى هراس و بى لکنت زبان سخن خویش بگوید .
جایگاه محرومان و فقیران در جامعه که من از رسول الله (ص) بارها شنیدم که مى گفت : پاک و
آراسته نیست امتى که در آن امت ، زیردست نتواند بدون لکنت زبان حق خود را از قوى دست بستاند
.
پس تحمل نماى ، درشتگویى یا عجز آنها را در سخن گفتن .
و تنگ حوصلگى و خودپسندى را از خود دور ساز تا خداوند درهاى رحمتش را به روى تو بگشاید و
ثواب طاعتش را به تو عنایت فرماید .
اگر چیزى مى بخشى ، چنان بخش که گویى تو را گوارا افتاده است و اگر منع مى کنى ،
باید که منع تو با مهربانى و پوزشخواهى همراه بود .
باشگاه خبرنگاران جوان
