در ماه‌رمضان چه اعمالی از سحر تا افطار به‌جا بیاوریم؟

ماه رمضان ماه بندگی خدا و مقابله با هوای نفس است. دراین ماه برای هر روزش دعایی مخصوص وارد است و برخی اعمال برای همه روزها و شب های ماه رمضان است. در این مطلب میخواهیم اعمال سحر تا افطار ماه‌ رمضان را برای شما بیان کنیم.

اعمال سحر تا افطار ماه‌ رمضان

اعمال و آدابی که باید به شکل روزانه در ماه مبارک رمضان انجام دهیم به شرح زیر است

توضیح اعمال سحر تا افطار ماه‌ رمضان

۱) سحری خوردن و ترک نکردن آن اگر چه به یک دانه خرما یا یک شربت آب باشد.۲) بهترین سحورها قاوت و
خرما است.۳) خواندن سوره‌ی انا انزلنا در وقت خوردن سحری مستحب است.
در روایت است که هر کس در وقت افطار کردن و سحری خوردن این سوره را بخواند در مابین این
دو وقت ثواب کسی را دارد که در راه خدا به خون خود غلطیده است.۴) استغفار در سحرگاهان باعث صلوات
حق‌تعالی و ملائکه بر استغفارکننده می‌شود.۵) قرائت دعای «اللهم انی اسئلک من بهائک بِاَبْهاهُ و کل بهائک بَهِیٌّ… »در سحر‌های
ماه مبارک رمضان۶) خواندن دعای پر فیض ابوحمزه ثمانی در سحر‌های ماه مبارک رمضان((مفاتیح الجنان / ۳۷۳ الی ۳۷۶))

آداب و اعمال سحر تا افطار ماه‌ رمضان

۱) در وقت افطار سوره‌‌ی قدر و دعای «اللّهم لک صُمْتُ و علی رِزْقِکَ اَفْطَرْتُ و علیک تَوَکَّلْتُ» قرائت شود.۲)
مستحب است که افطار بعد از نماز شام میل شود مگر آنکه ضعف بر روزه‌دار غلبه کرده و یا جمعی
منتظر او باشند.۳) افطار با طعام پاکیزه‌ی از حرام و شبهات انجام گیرد.۴) افطار با خرمای حلال آغاز گردد که
در این صورت ثواب نماز او چهارصد برابر می‌شود.۵) افطار به آب رطب، شیر، حلوا، نبات و آب گرم خوب
می‌باشد.۶) در لقمه‌ی اول قرائتِ«بسم الله الرحمن الرحیم یاواسع المغفره اغفر لی» باعث آمرزش گناهان بنده می‌گردد.((مفاتیح الجنان /۳۶۰ الی
۳۶۱))

نکته ها

۱) بعد از هر فریضه‌ی واجب قرائت دعای اللهم ارزقنی حج بیتک الحرام فی عامی… مستحب است.۲) بعد
از هر فریضه‌ی واجب، مستحب است خواندن دعای یاعلیُ یاعظیمُ یاغفورُ یارحیمُ انت الرَّبُّ العظیم.۳) بنا بر فرمایش حضرت ختمی
مرتبت، هرکس دعای اللهم ادخل علی اهل القبور… را بعد از هر نماز واجبی بخواند حق‌تعالی گناهان او را می‌آمرزد.۴)
بهترین اعمال شب‌ها و روزهای ماه مبارک رمضان قرائت قرآن است.۵) در ماه مبارک رمضان هر سه روز یک ختم
قرآن سنّت می‌باشد.۶) در این ماه دعا، صلوات، استغفار و لااله‌الا‌الله بسیار باید گفت.۷) دعاهای ماه مبارک رمضان و بخصوص
هر شب دعای پرفیض افتتاح قرآئت شود.۸) در هر شب ماه رمضان خواندن دو رکعت نماز با آدابی که در
کتاب مفاتیح الجنان آمده است، مستحب است.(مفاتیح الجنان/ ۳۵۶ الی ۳۵۸)

بد نیست از فضیلت احیای شب قدر بیشتر بدانید

احیای همه شب های ماه رمضان برای درک شب قدر خوب و پسندیده است و بهتر آن است که دست کم شب های دهه سوم و یا همان شب های معروف به شب های قدر را احیا دارد. در روایتی از پیامبر اسلام (ص) نقل شده است که فرمودند: هر کس شب قدر را احیاء دارد و مومن باشد و به روز جزا اعتقاد داشته باشد تمامی گناهانش آمرزیده می شود

همچنین از پیامبر اکرم (ص) روایت شده است که فرمود: من احیا لیله القدر حول عنه العذاب الی السنه القابله، کسی که شب قدر را احیا بدارد عذاب تا سال آینده از او دفع می شود.

از امام باقر (ع) روایت شده: من احیا لیله القدر غفرت له ذنوبه عدد نجوم السما و مثاقیل الجبال و مکابیل البحار، کسی که شب قدر را احیا بدارد گناهانش آمرزیده شود، هر چند گناهانش به عدد ستارگان آسمان و وزن کوه ها و مقدار آب د ریاها باشد.

مراد و منظور از احیای شب قدر آن است که در این شب بیدار باشد. در سیره امامان معصوم (ع) آمده که ایشان همواره به احیای شب های قدر اهتمام داشته اند هر چند که در بیماری به سر می بردند. امام صادق (ع) بیماری سختی گرفت، وقتی شب ۲۳ شد به غلامانش دستور داد که او را به مسجد ببرند، غلامان حضرت چنین کردند و حضرت تا صبح در آن شب در مسجد ماند.

هر چند که در روایات برای تعظیم شب قدر احیای شب به تنهایی می تواند مطلوب باشد ولی بهتر آن است که این شب زنده داری و احیاء همراه با اعمالی باشد که ارزش عمل را مضاعف و دو چندان کند. از جمله این اعمال تفکر است که خود به اندازه هفتاد سال عبادت است. این تفکر بویژه در مسائل مهمی چون حوزه معرفت شناسی، هستی شناسی، خداشناسی و معادشناسی و مانند آن می تواند مهمتر و ارزشمندتر باشد؛ زیرا این معرفت و معارف است که ارزش عمل را مشخص می کند.

اعمال شب قدر

غیر از اینها می توان به اعمال عبادی دیگر چون تلاوت قرآن، نماز، استغفار و توبه، خواندن ادعیه مشهور چون جوشن کبیر و صغیر، دعای مجیر، دعای عهد، دعای فرج، توسل و نیز قرآن بر سر گذاشتن و اعمال آن اشاره کرد.

امامان (ع) بر احیای شب قدر حتی در حال بیماری سفارش کرده اند. امام صادق (ع) به ابوبصیر درباره اعمال احیای شب قدر می فرماید: در هر یک از دو شب بیست و یکم و بیست و سوم صد رکعت نماز بخوان و تا می توانی آن دو شب را تا سپیده صبح شب زنده داری کن. در آن دو شب غسل کن. ابوبصیر عرض کرد: اگر نتوانستم ایستاده نماز بخوانم؟ فرمودند: نشسته بخوان. اگر باز هم نتوانستی خوابیده بخوان. پرسید: اگر باز هم نتوانستم؟ ایرادی ندارد که سر شب کمی بخوابی و باقی مانده شب را به هر نحوی که می توانی به عبادت بپردازی، چون در ماه رمضان، درهای آسمان گشوده است، شیطان ها در زنجیرند و اعمال مؤمنان پذیرفته می شود.

از حدیث فوق، می توان تأثیر فراوان کارهای انسان را بر سرنوشت او ارزیابی کرد. جمله پایانی امام (ع) به عنوان ریشه و علت تأکید و تشویق بر عمل صالح بیان شده است آنجا که فرمودند: و تقبل اعمال المؤمنین؛ اعمال مؤمنان در شب قدر پذیرفته می شود.

عظمت شب قدر

عظمت شب قدر اقتضا می کند که از خدا بهترین چیز را طلب کنیم، پیامبر اکرم (ص) در جواب کسی که سؤال کرد: اگر شب قدر را درک کردم از خدا چه بخواهم؟ فرمود: تندرستی

آن حضرت فرمود: العافیه؛ عافیت و تندرستی.

همچنین از حضرت موسی (ع) نقل شده که به خدا عرضه داشت: خدایا! نزدیکی به تو را می خواهم.

خدا فرمود: نزدیکی به من، برای کسی است که شب قدر را بیدار بماند.

حضرت موسی (ع) گفت: خدایا! رحمت تو را می خواهم.

خدا فرمود: رحمت من، برای کسی است که شب قدر را بر بینوایان ترحم کند.

حضرت موسی (ع) گفت: خدایا! عبور از صراط را می خواهم.

خدا فرمود: آن، برای کسی است که در شب قدر، صدقه ای بدهد.

حضرت موسی (ع) گفت: خدایا! درختان و میوه های بهشتی می خواهم.

خدا فرمود: آن، برای کسی است که در شب قدر، تسبیح گوید.

حضرت موسی (ع) گفت: خدایا! رهایی از آتش را می خواهم.

خدا فرمود: آن، برای کسی است که در شب قدر، آمرزش بخواهد و استغفار کند.

حضرت موسی (ع) گفت: خدایا! خرسندی تو را می خواهم.

خدا فرمود: خرسندی من، برای کسی است که در شب قدر، دو رکعت نماز بگذارد

میزان و حوزه