از نظر اسلام وظایف اخلاقی زن در برابر همسر چیست؟

۱٫ اظهار محبت به شوهر

شکی نیست؛ محبت و دوستی، گوهر گرانبهایی است؛ که خداوند در نهاد زن و مرد قرار داده است.
تنها می‏بایست دو همسر این امر فطری را ابراز نمایند تا رابطه دوستانه و صمیمانه آنان بیش از پیش برقرار
گردد.
مرد در عرصه اجتماع با افراد گوناگون و سلایق مختلف مواجه می‏شود و بسا اوقات مورد اهانت قرار می‏گیرد.
زن می‏تواند با خوشرویی و اظهار محبت به شوهر، از غم و اندوهش بکاهد و با چهره‏ای دل‏انگیز او
را مسرور نماید.
حضرت رضاعلیه السلام می‏فرماید: «بدان که زنان گوناگونند؛ بعضی زن‏ها دستاوردی گرانبها و تاوان (رنج‏های آدمی) هستند
و این زن کسی است به شوهرش محبت می‏کند و عاشق اوست».
«اِعْلَمْ اَنَّ النِّساءَ شَتی‏ فَمِنْهُنَّ الْغَنیمَهُ وَ الْغَرامَهُ وَ هِیَ الْمُتَحَبِّبَهُ لِزَوْجِها وَالْعاشِقَهُ لَهُ»؛ (مستدرک‏الوسائل، ج ۱۴، ص‏۱۶۱).
امام علی‏علیه
السلام در باره رفتار حضرت زهراعلیها السلام چنین می‏گوید: «هرگاه به رخسارش نظاره می‏کردم تمام غصّه‏هایم برطرف می‏شد و دردهایم
را فراموش می‏کردم».
بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۱۲۳.
باید دانست که همه چیز در زیبایی زن خلاصه نمی‏شود.
زن هر چقدر هم زیبا باشد ولی اگر رفتارش با شوهر نامناسب و خشن باشد، نمی‏تواند دل او را
به دست آورد، در حالی که یک نگاه لبریز از عشق و یک رفتار محبت‏آمیز از سوی زن می‏تواند قلب
مرد را تسخیر نماید؛ اگر چه از نظر زیبایی، در رتبه‏های کمتر باشد.
مرد هنگامی که با کوله‏باری از سختی‏ها به منزل می‏آید، دادن یک لیوان آب یا شربت به او از سوی
همسرش، می‏تواند بسیار آرامش‏بخش و لذت‏بخش باشد.
امام صادق‏علیه السلام می‏فرماید: «هیچ زنی نیست که آب به همسرش بنوشاند، در
حالی که این کار از عبادت یک سال که روزهایش روزه باشد و شب‏هایش به عبادت بایستد بهتر است».
«ما مِنْ اِمْرَأَهٍ تَسْقی‏ زَوْجَها شَرْبَهً مِنْ ماءٍ اِلاَّ کانَ خَیْراً لَها مِنْ عِبادَهِ سَنَه صِیامِ نَهارِها وَ قِیامِ لَیْلِها»؛
(وسائل‏الشیعه، ج‏۱۴، ص ۱۲۳).

۲٫
احترام به شوهر مردی خدمت رسول خداصلی الله علیه وآله آمد و عرض کرد: همسری دارم که هرگاه وارد خانه
می‏شوم به استقبالم می‏آید، و چون از خانه بیرون می‏روم بدرقه‏ام می‏کند و زمانی که مرا اندوهگین می‏بیند می‏گوید: اگر
برای رزق و روزی (و مخارج زندگی) غصه می‏خوری، بدان که خداوند آن را به عهده گرفته است و اگر
برای آخرت خود غصه می‏خوری، خدا اندوهت را زیاد کند (-(و بیشتر به فکر آخرت باشی‏)-).
رسول خداصلی الله علیه وآله فرمودند: «برای خدا کارگزارانی (-(در روی زمین‏)-) است و این زن یکی از کارگزاران خداست
که پاداش او برابر با نیمی از پاداش شهید است.» «انَّ للَّهِ‏ِ عُمَّالاً وَ هذِهِ مِنْ عُمَّالِهِ لَها نِصْفُ اَجرِ
الشَهید»؛ (وسائل‏الشیعه، ج ۱۴، ص ۱۷).
احترام واقعی زن به شوهر به او نیرو و توانایی می‏دهد و برای
تلاش و کوشش آماده‏اش می‏گرداند.
سلام ابتدایی به او، جلوی پایش ایستادن، با ادب حرف زدن، گوش دادن به سخنان او و قطع نکردن کلامش
و…
از جمله این امور است.
زن سعی کند هنگام ورود مرد، خودش در را باز کند و با لب خندان
و چهره باز و گشوده به استقبالش برود و هنگام رفتن از منزل او را بدرقه نماید.
همین عمل کوچک تأثیر شایسته ای در روح و جان شوهر به جای خواهد گذاشت.
امام صادق‏علیه السلام می‏فرماید:
«خوشا به سعادت آن زنی که شوهرش را بزرگ شمارد و به او آزار نرساند و همیشه مطیع همسرش باشد.»
«سَعیدَهٌ سَعیدَهٌ اِمْرَأَهٌ تُکْرِمُ زَوْجَها وَلا تُؤْذیهِ وَ تُطیعُهُ فِی جَمیعِ اَحْوالِهِ»؛ (بحارالانوار، ج ۱۰۳، ص‏۲۵۲).
روحیه مردان به گونه‏ای
است که در برابر محبت، نرم و دلبسته می‏شود و هرچه در توان دارد و به دست می‏آورد را به
پای محبوب خود می‏ریزد و کانون گرم خانواده با محبت هر چه بیشتر شکل می‏گیرد.
این‏جاست که به اسرار سفارش بسیار درباره احترام زنان به مردان در روایات اسلامی می‏توان پی برد.

۳٫ رضایت شوهر

شکی نیست که اطاعت زن از شوهر، تنها در دو مورد واجب است: ۱٫
خروج از منزل.
۲٫
آمادگی جنسی.
ولی از نگاه اخلاقی و تربیتی، کسب رضایت شوهر در سایر امور، به شرط آنکه مخالف منطق
عقل و موازین اسلامی نباشد، نقش مهم و سازنده‏ای در زندگی موفق و پایدار دارد.
زن برای به دست آوردن رضایت و خشنودی خدا لازم نیست نمازهای بسیار و یا طولانی بخواند و یا روزه‏های
مستحبی بگیرد؛ بلکه پاداش‏های فراوان را می‏تواند با فراهم سازی رضایت شوهر به دست آورد.
از این رو در اسلام از اینکه زنی نمازش را طولانی کند و بدون اجازه روزه‏های مستحبی بگیرد، نهی شده
است.
چنانچه بین زن و مرد اختلاف سلیقه پیش آمد، گذشت زن و جلب نظر شوهر رابطه عاطفی و صمیمانه
را زیاد می‏گرداند و در ادامه مرد جبران خواهد کرد.
رسول اکرم‏صلی الله علیه وآله می‏فرماید: «اگر (می‏خواستم) دستور دهم
کسی در برابر دیگری سجده کند، هر آینه دستور می‏دادم زن شوهرش را سجده کند» «لَوْ اَمَرْتُ اَحَداً اَنْ یَسْجُدَ
لِاَحَدٍ لَاَمَرْتُ الْمَرأهَ اَنْ تَسْجُدَ لِزَوْجِها»؛ (کافی، ج ۵، ح ۵۰۸)..
و نیز از حضرت آمده: «خوشا به حال زنی که شوهرش از او راضی باشد.» «طُوبی لِاِمْرَأهٍ رَضِیَ عَنْها زَوْجُها»؛
(وسائل‏الشیعه، ج‏۱۴، ص‏۱۵۵).

۴٫
نظافت و آرایش‏ نظافت، نظم، آراستن خانه و آرایش و آماده کردن خود برای شوهر یکی از مسؤولیت‏های اخلاقی
زن در برابر اوست.
رعایت این امر نیز، باعث ایجاد روابط عاشقانه و صمیمانه و جلب خاطر و رضایت شوهر می‏گردد.
چه بسا زن با این کار نقش مهّمی در حفظ عفت شوهر خود و سلامت جامعه ایفا می‏کند.
از طرفی با آماده کردن خود برای همسرش، با پوشیدن لباسهای مناسب و نظافت و آرایش اندام، توجه او را
جلب نموده؛ و خواسته‏های او را از طریق مشروع تأمین می‏کند و باعث محبّت و علاقه بیشتر شوهر شده و
موجب می‏شود که شوهرش از نامحرمان و بیگانگان چشم بپوشد و تنها به او عشق بورزد.
لذا رعایت این اصل به عنوان یک مسؤولیت تأکید شده است.
نبی اکرم‏صلی الله علیه وآله می‏فرماید: «بر زن لازم
است؛ که خود را با خوشبوترین عطرها خوشبو نماید و به بهترین وجه آرایش کند و بهترین لباسهای خود را
بپوشد و بامدادان و شامگاهان خود را برای شوهر آماده کند».
«وَ عَلَیْها اَنْ تَتَطیَّبَ بِأَطْیَبِ طیبِها وَ تَلْبِسَ اَحْسَنَ ثِیابِها وَ تَزَیَنَ بِاَحْسَنِ زِینَتِها وَ تَعْرِضَ نَفْسَها عَلَیْهِ غُدُوهً و
عَشیّهً»؛ (وسائل‏الشیعه، ج ۱۴، ص ۲۱۱).
در روایت دیگر از حضرت آمده: «بر زن روا نیست؛ که به خواب برود
جز اینکه خود را برای همسرش آماده نموده باشد».
«لا یَحِلُّ اَنْ تَنامَ حَتَّی تَعْرِضَ عَلَی زَوْجِها وَ تَخْلَعَ ثِیابَها»؛ (وسائل‏الشیعه، ج ۱۴، ص ۲۱).
لازم به تذکر است
که خوشبویی و آراستگی اختصاص به زن ندارد، بلکه وظیفه‏ای مشترک است.
رعایت این اصل از دو طرف، نقش مهم در حفظ عفت زن و شوهر دارد، چنانکه در روایت آمده:
رعایت نکردن این وظیفه از طرف شوهر باعث ضربه زدن به عفت همسرش می‏شود «و لقَد تَرکَ النِّساء العِفَّهَ بِتَرْکِ
ازواجِهنَّ التَّهیِّه»؛ (وسائل‏الشیعه، ج ۱۴، ص ۳۸۱)..
و نیز در روایتی از امام باقرعلیه السلام آمده: «همان‏گونه که مردان دوست دارند زینت و آرایش را در زنانشان
ببینند، زنان نیز دوست دارند زینت و آرایش را در مردانشان ببیند».
«النِساءُ یُحْبِبْنَ اَنْ یَرینَ الرَّجُلَ فِی مِثْلِ ما یُحبُّ الرَّجُل اَنْ یَری‏ فِیهِ النِّساء مِنَ الزِینَهِ»؛ (مکارم‏الاخلاق، ص‏۸۰).
از سوی
دیگر، زن نباید با آشکار کردن زینت‏ها و آرایش کردن برای غیرشوهر خود، خویش را در معرض تماشای دیگران قرار
داده و با پوشیدن لباس‏های نامناسب و محرک که موجب جلب توجه دیگران است از منزل خارج شود.
این‏گونه حرکات موجب بی‏مهری شوهر رواج فساد در جامعه می‏گردد.
خداوند می‏فرماید: «وَ لا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ
مِنْها»؛ نور (۲۴)، آیه ۱۳٫؛ «زنان زینت‏های خود را جز آن مقدار که آشکار است (قُرص صورت و دستها تا
مچ) برای دیگران آشکار نکنند».
و خطاب به زنان پیامبر که شامل همگان است می‏فرماید: «وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِیَّهِ الْأُولی‏»؛ احزاب (۳۳)، آیه ۳۳٫؛
«زنان همانند زمان جاهلیت قبل از اسلام در بین مردم آشکار نشوند».
در حدیث آمده: «زنی که برای غیر همسرش
آرایش کند، عبادت و نماز او مورد قبول و پذیرش خدای سبحان نیست؛ تا اینکه خود را از آن آلودگی
شستشو دهد».
«اَیُّما إِمْرَأهِ تَطَیَّبَ لِغَیْرِ زَوْجِها لَمْ یُقْبَلِ اللَّهُ مِنها صَلاهً حَتَّی تَغْتَسِلَ مِنْ طیبِها»؛ (وسائل‏الشیعه، ج ۱۴، ص ۳۱۱).
و
نیز از نبی اکرم‏صلی الله علیه وآله نقل شده: «هر زنی که خود را خوشبو کند و از منزل خارج
شود، تا زمانی که به خانه برگردد، مشمول لعن و نفرین خواهد بود».
«اَیُّ اِمْرَأَهِ تَطَیِّبَ وَ خَرَجَتْ مِنْ بَیْتِها لاهِیَ تُلْعَنْ حَتّی تَرْجَعَ اِلی بَیْتِهَا»؛ (وسائل‏الشیعه، ج ۱۴، ص ۴۱۱).