دراین مطلب به نکات حقوقی مهم جهت تنظیم قرارداد اجاره خودرو و همچنین موارد مهم قانون قرارداد اجاره خودرو خواهیم پرداخت ، اگر به هر دلیلی قصد اجاره خودرو دارید ، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید .
قرارداد اجاره خودرو به عنوان یکی از قراردادهایی شناخته میشود که در همه جوامع کاربرد دارد. در کشور ما هم به دلیل نوسانات اقتصادی و دلایلی مانند استفاده موقت یا کوتاهمدت و استفاده خودروی اجارهای برای مشاغل مختلف، امضای این قرارداد رایج شده است. تنظیم این قرارداد اجاره برای خودروهای سبک و سنگین کاربرد دارد. بنابراین شما میتوانید از این قرارداد برای اجاره انواع خودروهای سواری، باری، سنگین و راهسازی استفاده کنید.
قرارداد اجاره خودرو چیست؟
زمانی که شخصی قصد دارد خودرویی را اجاره کند، بهتر است که با مالک خودرو قرارداد اجاره آن را امضا کند. مطابق قانون به شخصی که مالک خودرو است و این خودرو را بهطرف مقابل اجاره میدهد، موجر میگویند. شخصی هم که خودرو را اجاره میکند، به عنوان مستاجر شناخته میشود.
در شرایطی که طرفین، این اجاره نامه را امضا کنند، با امضای این قرارداد لازم است که به تعهدات مندرج در آن عمل شود. پس از انعقاد این قرارداد، حقوق و تکالیفی برای طرفین ایجاد میشود که ملزم هستند، تکالیف و تعهدات خود را در برابر طرف مقابل ایفا کنند.
به عنوان مثال، تصور کنید شخصی قصد دارد یک خودروی لوکس را اجاره کند تا از این خودرو در مراسم و تشریفات مورد نظرش استفاده کند. در این حالت، این شخص باید با طرف مقابل قرارداد اجاره را امضا کند. مطابق این قرارداد شخص موجر مکلف میشود خودرو را در زمان معین به مستاجر تحویل دهد. مستاجر با امضای این قرارداد وظیفه دارد تا خودرو را بهدرستی نگهداری کند و در زمان مشخص، این خودرو را به موجر پس دهد.
نمونه قرارداد اجاره نامه خودرو چه زمانی امضا میشود؟
در مواقعی که شخصی میخواهد خودرویی را به صورت کوتاهمدت یا بلندمدت اجاره کند، میتواند با موجر این قرارداد را امضا کند. گاهی ممکن است شخص مستاجر خودرو را برای چند ساعت یا به صورت روزانه اجاره کند. در این حالت هم این قرارداد کاربرد دارد.
تصور کنید شخصی میخواهد با وانت متعلق به دیگری وسایلی را حمل کند. در این حالت او این وانت را برای یک روز نیاز دارد و میتواند با موجر قرارداد اجاره روزانه خودرو را امضا کند. البته بعضی از افراد تصور میکنند که به دلیل کوتاه بودن مدت اجاره خودرو به صورت روزانه یا ساعتی، نیازی به امضای قرارداد نیست. این تصور نادرست است؛ بهجهت اینکه با وجود این قرارداد، هر دو طرف در صورت بروز مشکل میتوانند به آن استناد کنند. یعنی اگر اختلافی میان طرفین ایجاد شد، با وجود فرم اجاره نامه خودرو آنها امکان دفاع یا اثبات ادعای خود را خواهند داشت.
در شرایطی هم ممکن است شخصی خودرویی را به صورت بلندمدت اجاره کند. مانند زمانی که شخصی یک مینیبوس را برای مدت یک سال اجاره میکند. دراینصورت هر دو طرف با امضای قرارداد اجاره خودرو شرایط و تعهدات خودشان را در متن قرارداد مینویسند.
قانون قرارداد اجاره خودرو
قانون ناظر بر قرارداد اجاره خودرو قانون مدنی است. درواقع بعضی از مواد قانون مدنی که در رابطه با اجاره اشیا صحبت میکند، شامل قرارداد اجاره خودرو نیز میشود. موادی از قانون مدنی که به این موضوع ارتباط دارند، مواد ۴۶۶ ، ۴۶۷، ۴۶۸، ۴۶۹ و ۴۷۳ هستند. این مادهها تنها نمونههایی از موادی از قانون مدنی محسوب می شوند که بر اجاره خودرو نظارت دارند.
به عنوان مثال، ماده ۴۶۸ قانون مدنی بیان میکند که در اجاره اشیا حتما باید مدت اجاره معین شود. در غیر این صورت اجاره باطل است. پس اگر شما هم قصد دارید قرارداد کرایه خودرو را با طرف مقابل امضا کنید، به این نکته مهم توجه داشته باشید که مطابق قانون مدنی اگر مدت اجاره را معین نکنید، اجاره باطل میشود.
آیا قرارداد اجاره خودرو قابل فسخ است؟
قبلاز پاسخ به این سوال لازم است درمورد تفکیک قراردادها به لازم و جایز نکتهای را مطرح کنیم.
در قانون مدنی قراردادها به دو دسته لازم و جایز تقسیم شدهاند. عقد لازم به عقدی گفته میشود که امکان فسخ آن بدون وجود جهت قانونی یا قراردادی وجود ندارد و با فوت یا حجر طرفین باطل نمیشود.
در مقابل آن عقد جایز مطرح شده است که طرفین هر زمانی که بخواهند، میتوانند آن را فسخ کنند. اجارهنامه خودرو به عنوان یکی از قراردادهای لازم محسوب میشود و امکان فسخ آن وجود ندارد، مگراینکه در قانون یا قرارداد برای یکی از طرفین یا هر دو طرف حق فسخ مطرح شده باشد.
در ماده ۴۷۶ قانون مدنی یکی از مواردی که مستاجر حق فسخ این قرارداد را دارد، مطرح شده است. اگر موجر بعد از امضای اجارهنامه، از تحویل و تسلیم خودرو به مستأجر خودداری کند، به این موضوع اجبار خواهد شد، اگر اجبار امکانپذیر نباشد، مستاجر حق فسخ دارد.
در شرایطی هم که خودرو خراب بوده و موجر از این موضوع بیاطلاع بوده است، پس از امضای این قرارداد، مطابق ماده ۴۷۸ قانون مدنی میتواند قرارداد را فسخ کند.
گاهی ممکن است مستاجر نسبت به خودروی موضوع اجاره، تعدی و تفریط داشته باشد و موجر نتواند مانع او شود. در این حالت موجر میتواند قرارداد اجاره را فسخ کند.
این موارد تنها نمونههایی از مواد قانون مدنی در رابطه با فسخ قرارداد اجاره خودرو است که با توجه به لازم بودن این عقد در قانون مطرح شدهاند.
اگر طرفین شرط یا تعهدی را در متن قرارداد بنویسند و برای آن شرط فسخ معین کنند، در این صورت نیز امکان فسخ قرارداد وجود دارد.
متن قرارداد اجاره خودرو چگونه تنظیم میشود؟
محتوای این قرارداد شامل مشخصات هر دو طرف، مشخصات خودروی موضوع قرارداد، مدت و مبلغ اجاره، تعهدات، شروط و تعیین مرجع حل اختلاف است.
در متن این قرارداد، در رابطه با کسورات قانونی قرارداد اجاره خودرو نیز تعیین تکلیف میشود و هر دو طرف توافقات خودشان را در متن قرارداد مینویسند.
مالیات قرارداد اجاره خودرو نیز باید مطابق مقررات مربوط به آن پرداخت شود. معمولا مالک خودرو مالیات را پرداخت میکند. بااینحال موجر و مستاجر میتوانند در رابطه با این موضوع به نحو دیگری توافق کنند. یعنی امکان پرداخت مالیات توسط مستاجر نیز وجود دارد.
حق بیمه قرارداد اجاره خودرو نیز یکی دیگر از مواردی است که در این قرارداد نوشته میشود و درمورد آن تعیین تکلیف خواهد شد. در مورد حق بیمه قرارداد اجاره خودرو با راننده نیز باید مطابق مقررات مربوط به آن در متن قرارداد نوشته شود.
قرارداد اجاره خودرو مشمول بیمه نیز میشود. اگر مدت بیمهنامه به اتمام برسد، تمدید بیمهنامه بر عهده مستاجر خواهد بود.