برخی از افراد حین مسافرت یا بعد از آن، دچار اسهال مسافرتی می شوند، برای خواندن راه پیشگیری از آن با ما همراه باشید.
اسهال مسافرتی یک نوع مشکلی می باشد که بعضی اشخاص هنگام مسافرت کردن با آن رو به رو می شوند و بسیار دردسر ساز خواهد بود. از دلایل ابتلا به اسهال مسافرتی می توان به مصرف آب های آلوده و یا خوردن غذای فاسد اشاره نمود. اسهال نام یک مشکل و اختلال در دستگاه گوارش انسان ها می باشد که هر شخصی در طول عمر خود حتما آن را تجربه خواهد کرد. ابتلا به اسهال علل بسیار متفاوتی می تواند داشته باشد. اسهال مسافرتی معمولا در مسافرت هایی که بیشتر از دو هفته طول بکشد اتفاق می افتد. برای خواندن راه پیشگیری از ابتلا به اسهال مسافرتی با نیک صالحی همراه باشید.
جلوگیری از مبتلا شده به اسهال مسافرتی
«بجوشان، بپز، پوست بکن یا اصلا فراموشش کن»، شعار معروفی است که برای پیشگیری از اسهال مطرح شده است.
اسهال، استفراغ و مسمومیتهای غذایی از شایعترین بیماریهای فصل گرم سال هستند.
وارد شدن میکروب به دهان از طریق غذا، منجر به عفونت دستگاه گوارش میشود که معمولا به صورت اسهال و
گاهی به صورت دل درد، تهوع ، ضعف و بیحالی خود را نشان میدهد.
از آنجا که عوامل این بیماری از طریق دهان وارد بدن میشوند، بهترین راه مقابله با آن، رعایت بهداشت غذایی
است.
برخی افراد حین مسافرت یا پس از آن، دچار اسهال میشوند.
بیماری اسهال با دردهای شکمی ، تهوع ، سردرد ، تب خفیف و استفراغ همراه است و کمتر از
۵ درصد بیماران دچار تب بالا، مدفوع خونی و یا هر دو میشوند.
اشخاصی که در معرض خطر بیشتری هستند شامل جوانان، افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف شده، دیابتیها و بیماران مصرف کننده
آنتیاسید هستند.
منبع اولیه اسهال، خوردن غذا یا آب آلوده است.
در فصل بهار و تابستان بهعلت افزایش سفر، مصرف غذا در خارج از منزل نیز متداولتر است که این امر
افراد را بیشتر در معرض بیماریهای عفونی قرار میدهد.
عوامل ابتلا به اسهال مسافرتی
دکتر علیرضا جانبخش، متخصص بیماری های عفونی، دراین باره میگوید: عامل اسهال مسافرتی ، میکروبهایی مانند ایکولای (یک نوع باکتری)
هستند که علائم آن به شکل تب خفیف، درد شکمی و اسهال غیرخونی بروز میکند.
اسهالهای ویروسی نیز که افراد شش ماهه تا دو ساله را درگیر میکنند، در فصل تابستان شیوع پیدا میکنند.
مسمومیتهای غذایی دو دستهاند: گروه اول علائم گوارشی فوقانی مانند دل درد و استفراغ را به همراه دارند و گروه
دوم نیز علائمی شبیه اسهال دارند.
عامل این مسمومیتها استافیلوکوکها هستند که بهدنبال خوردن آب، سبزی، غذا و گوشت آلوده وارد بدن میشوند و دورهای ۳
تا ۵ روزه دارند.
عفونتهای تهاجمی دارای علائم شدیدتری هستند و منجر به تب شدید و لرز و اسهال خونی میشوند که باکتری های
شیگلا، سالمونلا، ایکولای و بعضا آمیبها ایجادکننده آنها هستند.
این نوع از عفونتها بسیار خطرناک هستند و ممکن است به عوارضی نظیر گشادی روده و سوراخ شدن آن منتهی
شوند.
مصرف آنتیبیوتیک و داروهای خوراکی قوی برای مسمومیتهای غذایی توصیه نمیشود.
پیشگیری از ابتلا به اسهال مسافرتی
عفونتهای رودهای بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی، بیماریهای ناشی از غذا، بیماریهایی هستند که ماهیت عفونی یا سمی دارند
و عامل آن از راه غذای مصرفی وارد بدن میشود و هر فردی در معرض ابتلا به چنین بیماریهایی قرار
دارد، بهعنوان مثال، عفونتهای رودهای و اسهال از مهمترین علل بستری شدن و حتی مرگ و میر کودکان در فصل
گرم سال هستند و مهمترین دلیل بروز این نوع بیماریها در فصل گرما، عدم رعایت نکات بهداشتی نظیر مصرف آب
یا غذای آلوده بهخصوص میوهها و سبزیجات ضدعفونی نشده است که به مسمومیت غذایی منجر میشود.
به اعتقاد متخصصین تغذیه، از آنجا که ازدیاد باکتریها در محیط گرم و در غذاهایی با رطوبت بالا، مثل غذاهای
نشاستهای یا غذاهای حاوی تخممرغ، با سرعت بالا انجام میگیرد، توجه به سلامت مواد غذایی از زمان خرید تا پخت
آن، برای جلوگیری از بروز هر گونه مسمومیت و عفونت رودهای بسیار ضروری است.
مسمومیتهای غذایی دکتر حسین خدمت، فوق تخصص گوارش و کبد گفت: آشنایی با علائم این بیماری مهم است، زیرا ارائه
شرح حال نادرست از بیمار به پزشک، ممکن است منجر به تجویز داروهای اشتباه شود.
مسمومیتهای غذایی بهویژه پس از مصرف فست فودها و غذاهای حاوی مواد نگهدارنده، گاهی بهصورت سردرد بروز میکند که
پس از چند ساعت برطرف میشود.
انواع شدید مسمومیتهای غذایی ممکن است، سردرد همراه با تهوع ، استفراغ و یا دل پیچه و اسهال
را بهدنبال داشته باشند، در حالی که ممکن است همه این علائم در بیمار ظاهر نشوند.
ظاهر، طعم و بوی طبیعی مواد غذایی دلیلی بر سالم بودن آنها نیست.
مسمومیت و اسهال مسافرتی
برخی باکتریهای موجود در غذا در روده سبب مسمومیت شده و بر سیستم گوارش تأثیر میگذارند.
احتمال مسمومیت با موادغذایی مانند ماهی و گوشت بهویژه انواع کباب بیشتر است.
همچنین احتمال مسمومیت بهدنبال مصرف میانوعدههایی مانند بستنی، چیپس و آب میوه که از دستفروشها تهیه میشود، زیاد است.
کلا در مسمومیت با هر علتی لازم است که غذاها با حجم کمتر و در دفعات بیشتری مصرف شود.
همچنین مصرف مایعات زیاد در مسمومیتهای غذایی توصیه میشود.
در مسمومیتهای غذایی نیاز فوری به مصرف آنتی بیوتیک و داروهای خوراکی قوی نیست و باید از این کار خودداری
کرد، زیرا مصرف داروهای قوی در درمان مسمومیتها، ممکن است بیماریهای بعدی را باعث شود؛ بهعنوان نمونه مصرف داروهای قوی
برای درمان اسهال ناشی از مسمومیتها، ممکن است یبوست شدید و حتی خونریزیهای ناشی از یبوست را بهدنبال
داشته باشد.
در مجموع باید از تجویز داروهای اضافی پرهیز و از حداقل دارو استفاده کرد.
در مسافرت حتما از آبهای جوشیده و یا آب معدنی باید استفاده کرد. همچنین بهمنظور جلوگیری از بروز بیماریهای گوارشی
در مسافرتها لازم است مواد غذایی و کنسروها قبل از مصرف، کاملا گرم و جوشانده شوند.
لازم است میوه و سبزیجات قبل از مصرف با مواد شوینده و ضدعفونی کننده شسته شوند.
معمولا علت بروز اسهالهای مسافرتی مشخص نمیشود.
در اغلب موارد عدم رعایت بهداشت مواد غذایی و دستآلوده، مهمترین علت بروز اسهالهای مسافرتی هستند.
در اسهالهای مسافرتی نیز به هیچ وجه مصرف آنتی بیوتیک توصیه نمیشود.
در درمان این بیماری نیز مصرف مایعات زیاد و غذاهای سالم کمحجم بسیار مؤثر است و در صورت برطرف نشدن
بیماری پس از گذشت ۲ تا ۳ روز و یا دل درد شدید در این بیماری، باید با نظر پزشک
دارو مصرف کرد.
معمولا در مسمومیتهای غذایی و اسهالهای ناشی از آن، برخی به اشتباه محدودیتهای ویژه غذایی را توصیه میکنند.
این در حالی است که هنگام بروز مسمومیتهای غذایی، سیستم گوارشی در شرایط بحرانی به سر میبرد و به مواد
غذایی بهتری احتیاج دارد، بنابراین اگر چه مصرف هر ماده غذایی علائم بیماری را تشدید میکند، اما مصرف نکردن مواد
غذایی و بهرهگیری از رژیمهای تغذیهای موقت، سبب حادتر شدن شرایط میشود.
خوب است بدانید : اسهال مسافرتی چیست؟
دکتر رضا عبادیبا اشاره به اینکه اسهال مسافرتی شایعترین بیماری است که مسافرین را درگیر میکند، گفت: اغلب علائم بیماری در هفته اول مسافرت بروز میکند، اما به هرحال در تمام مدت سفر حتی پس از بازگشت به خانه امکان ابتلا وجود دارد. مهمترین عامل خطر، مقصد مسافر است.
عبادی گفت: در اکثر موارد اسهال مسافرتی به طور ناگهانی شروع میشود. در طول مدت بیماری، دفعات، حجم و وزن مدفوع بیشتر میشود و به طور معمول، مسافر در طول روز حدود چهار تا پنج مرتبه، دفع آبکی دارد. سایر علائم این بیماری شامل تهوع، استفراغ، دل درد، نفخ، تب، تکرر ادرار و ضعف هستند.
عبادی اضافه کرد: سایر علائم همراه و شایع عبارتند از تهوع، استفراغ، دل درد، نفخ، تب، تکرر ادرار و ضعف. اسهال مسافرتی در اکثر موارد خوش خیم بوده و در طی ۱ تا ۲ روز بدون درمان بهبود مییابد و به ندرت مخاطرهآمیز است. در ۹۰ درصد موارد طی یک هفته و در ۹۸ درصد موارد نیز طی یکماه بهبودی کامل حاصل میشود.
عوامل ابتلا به اسهال مسافرتی
وی تاکید کرد: عوامل عفونی علت اصلی اسهالهای مسافرتی هستند. در ۸۰ درصد موارد، عامل اصلی، آنتروپاتوژنهای باکتریال است. اشرشیاکولی نیز سبب بروز اسهال آبکی همراه دل درد و تب خفیف یا بدون تب میشود. علاوه بر اشرشیاکولی، عوامل باکتریال بیماریزای دیگر، ویروسها و انگلهای بیماریزای رودهای نیز میتوانند عامل بروز اسهال مسافرتی باشند.
این متخصص عفونی یادآور شد: زمانی که به مناطقی مسافرت میکنید که احتمال آلودگی آب آشامیدنی وجود دارد. بنابراین در طی مسافرت خود به نکاتی توجه داشته باشید؛ از آب بطری استفاده کنید. اگر در بطری آب آشامیدنی قبلا باز شده است از آن استفاده نکنید. از یخ استفاده نکنید؛ مگر آنکه مطمئن باشید که از آب تصفیه شده تهیه شده است.
عبادی با تاکید بر اینکه محصولات لبنی و شیر غیر پاستوریزه استفاده نکنید، گفت: سبزی و میوه خام نخورید مگر آنکه پوست آن را خودتان کنده باشید. سالاد میوه خرد شده، کاهو یا برگ خام سبزیجات دیگر (نظیر اسفناج) را نخورید مگر آنکه از شستوشوی کامل آن اطمینان داشته باشید.
وی خاطرنشان کرد: از مصرف گوشت یا ماهی خام یا نیمپز و خرید و مصرف غذاهایی که افراد دوره گرد در خیابان میفروشند، خودداری کنید. نوشابههای گازدار بسته بندی، چای و قهوه گرم، آب جوشیده یا آب کلردار یا یددار استفاده کنید.
راه بهبود اسهال مسافرتی
عبادی گفت: جوشاندن آب باعث از بین رفتن عوامل مسبب اسهال میشود آب را به خوبی جوشانده و پس از سرد شدن در دمای معمولی اتاق (یخ اضافه نکنید) استفاده کنید. اگر به ارتفاعات بالا مسافرت میکنید آب را به مدت ۳ دقیقه بجوشانید.
وی تاکید کرد: استفاده از آنتی بیوتیکها جهت پیشگیری توصیه نمیشود. استفاده از داروهای آنتی میکروبیال معمولی، شانس ابتلا به عوارض جانبی داروها یا ابتلا به میکروبهای مقاوم را بیشتر میکند.
عبادی گفت: از آنجایی که داروهای آنتی میکروبیال حساسیت مسافرین به میکروبهای پاتوژن مقاوم را بیشتر میکند و مقاومتی را در برابر ویروسها و انگلهای بیماریزا ایجاد نمیکند، میتوانند احساس امنیت کاذب به مسافر دهد. بنابراین پایبندی جدی به اقدامات پیشگیری کننده توصیه میشود.
این متخصص عفونی یادآور شد: اسهال مسافرتی یک بیماری خودبخود محدود شونده است و اغلب بدون درمان خاصی بهبود مییابد. با این وجود، مایع درمان خوراکی جهت جایگزینی مایعات و الکترولیتهای از دست رفته سودمند است.
وی افزود: برای بالغین به طور معمول مایعاتی نظیر آب میوه تازه، دوغ و محلول ORS توصیه میشود. مسافرینی که بیش از سه مورد دفع مدفوع شل در طی ۸ ساعت داشتهاند بویژه اگر توام با تهوع، استفراغ، دل درد، تب یا خون در مدفوع باشد میتوانند بنابر به نظر پزشک از آنتی بیوتیک درمانی بهرهمند شوند و اغلب به مدت ۳ تا ۵ روز آنتی بیوتیک توسط پزشک تجویز میشود.
عبادی در این باره افزود: مصرف سوپ، چای و قهوه داغ، آب بستهبندی شده برای مصارف روزانه و حتی مسواک زدن، کره و پنیر پاستوریزه و بستهبندی شده و نان خشک از مهمترین موادی هستند که در پیشگیری از ابتلا به اسهال مسافرتی اهمیت دارند.
ایسنا و همشهری آنلاین و پارس نیوز