گفته شد حتی آسیبهای جزئی داخل دهان که بطور مثال از گاز گرفته شدن اتفاقی جدار دهان فرد ایجاد می شوند، می توانند باعث ایجاد زخمهای آفتی و یا جوشهای داخل دهان شوند.
زرد رنگ پوشانده و اطراف آن قرمز است و سوزش نیز دارد.
این زخمهای سطحی باعث می شود که غذا خوردن وحتی صحبت کردن فرد با ناراحتی و مشکل مواجه شود.
این زخمها ممکن است در روی زبان، لثه ها و فضای داخل دهان ایجاد شود.
آفت دهانی و جوشهای داخل دهان در هر سنی ممکن است فرد را مبتلا کند ولی معمولاً در سنین ۴۰-۱۰ سال برای اولین
بار فرد را گرفتار می کند.
این بیماری اغلب نیاز به درمان ندارد. درد آن پس از چند روز فروکش کرده و خود زخم نیز در طی ۳-۱ هفته کاملاً بهبود می یابد.
علت به وجود آمدن آفت دهانی و یا جوشهای داخل دهان
علت آفت دقیقا مشخص نیست ولی اگر عود مکرر دارد نشانه یک بیماری است برخی عوامل باعث بروز آن
می شود مثل استرس ،مسواک زبر ،غذای سفت ،حساسیت غذایی و دارویی ،کمبود اهن و اسید فولیک.
ضایعات شبیه افت در برخی دیگر از بیماریها دیده می شود مثل قارچ کاندیداو کم خونی .
آفت درمان قطعی ندارد می توان با دارو علایم را کاهش داد باید از مصرف مواد محرک جلوگیری نمود.
بهداشت دهان و دندان و جلوگیری از جوشهای داخل دهان
اول از همه باید بهداشت دهان و دندانها را خوب رعایت کنید وجود هر نوع کانون عفونی در حفره دهان
تشدید کننده می باشد.
قرص و پماد نیستاتین روزی ۳ بار -پماد را روی پنبه بگذارید و روی محل ضایعه بمالید -قرص را به
مدت ۲ هفته مصرف کنید-برای تسکین دردهای موضعی -شربت دیفن هیدرامین را روزی ۳ بار هر بار یک قاشق غذاخوری
غرغره کنید و بیرون بریزید
در حالت عادی بیماری بدون درمان آفت بهبود می یابد ولی خصوصاً برای زخمهای بزرگ
دردناک و مزمن پزشکان دارو می دهند.
برای کاهش درد و التهاب ناشی از آفت نیز پزشکان از دهان شویه های حاوی کورتیداستروئید و یا مواد بی
حس کننده استفاده می کنند.
پیشگیری از جوشهای داخل دهان
می توان با پی بردن به عواملی که محرک ایجاد آفت می باشد و دوری جستن از آنها تعداد دفعات
ابتلا به آفت را کاهش داد.
۱- متوجه باشید که چه می خورید:
از غذاهائی که بنظر می رسد که دهان شما را تحریک می کنند پرهیز کنید.
اینها می تواند شامل غذاهای اسیدی، آجیل ها و یا بعضی از ادویه ها باشد.
۲- در هنگام غذا خوردن با کسی صحبت نکنید :
گفته شد حتی آسیبهای جزئی داخل دهان که بطور مثال از گاز گرفته شدن اتفاقی جدار
دهان فرد ایجاد می شوند، می توانند باعث ایجاد زخمهای آفتی شوند.
۳- رعایت بهداشت دهان :
مسواک زدن پساز هر وعده غذا و استفاده از نخ دندان روزی یکبار می تواند
دهان شما را پاکیزه نگه داشته و از غذاهائی که ممکن است باعث تحریک و ایجاد آفت شوند جلوگیری کند.
اقدامات ساده برای مراقبت فرد مبتلا به آفت
پس از اینکه فرد به آفت دچار شد برای تخفیف درد و ناراحتی ناشی از آن اقدامات زیر مفید است:
– اجتناب از مصرف غذاهای اسیدی ، قندی، پر ادویه و هر غذائی که باعث تشدید درد و تحریک زیاد
دهان می شود.
– استفاده از تکه های کوچک یخ برروی نقاطی که دچار آفت است.
این کار باعث تخفیف درد می شود.
– مسواک زدن بطور مرتب و تمیز نگه داشتن دهان- مرتباً دهان خود را بشوئید.
این کار را می توان با آب نمک و یا استفاده از دهانشویه های معمولی انجام داد.
اگر از شربت دیفن هیدارمین و یا محلول آب اکسیژنهاستفاده می کنید حتماً آنها را رقیق کنید تا تحریک کننده
نباشند.
با استفاده از محلول شیر منیزیوم ( هیدروکسید منیزیوم که هم بعنوان داروی ضد اسید و هم ضد یبوست
مصرف می شود).
و چکاندن چند قطره روی زخم آفت هم درد آن کاهش می یابد هم بهبود آن تسریع می یابد.
استفاده از ضد دردهائی مثل آسپرین ، استامینوفن و یا ایبوپروفن نیز برای کاهش درد مفید است ولی از
آسپرین برای کودکان نباید استفاده کرد.
حیدر عظمایی محقق و پژوهشگر طب سنتی در مورد جوشهای داخل دهان بیان کرد:
آفت دهانی یک بیماری دردناک و عود کننده مخاط دهان بوده که به صورت زخمهای کوچک و بزرگ، گرد
و کم عمق هستند که در داخل دهان شکل میگیرند.
آفت های دهانی زخمهای دردناکی هستند که درون دهان و اغلب در پایه لثه، درون گونهها یا لبها،
روی کام نرم یا روی زبان به وجود میآیند.
مکانیسم دقیق ایجاد آفت هنوز به درستی روشن نیست اما به نظر میرسد واکنشهای ایمنی بدن بیمار در ایجاد آن دخیل باشد.
کمبود ویتامین و جوشهای داخل دهان
کمبود ویتامین B12، آهن، اسید فولیک، کلسیم و به خصوص ویتامین C نقش موثری در بروز آفت دارند
همچنین اختلالات هورمونی در زنان، عصبانیت و استعمال سیگار و کمبود تغذیهای و حساسیتهای غذایی
نسبت به موادی مانند چیپس، بادمجان و مغزهایی مانند گردو و پسته از علل ایجاد آفت شمرده میشوند.
بهترین راهکار برای رفع آفت و جوشهای داخل دهان
بهترین راهکار برای رفع آفت تقویت سیستم ایمنی بدن است که برای این امر میتوان از سبزیها و
ویتامینهایی مانند سیب، شاتوت، اسفناج، ریحان و گوجه که سرشار از املاح و ویتامینها هستند، کمک گرفت.
همچنین گلنار فارسی یکی از مهمترین داروها برای درمان آفت است همچنین ترکیب گل بنفشه همراه
با سماق و جوش شیرین تأثیر بسزایی در درمان آفت دارد.
مصرف مازو نیز نقش موثری در ترمیم بافت دارد.
عظمایی با اشاره به اینکه ترکیب عسل همراه با جوش شیرین و زردچوبه همراه با آب نیز سبب بهبود آفت میشود،
یادآور شد: شستشوی دهان با آب نمک، آب گوجه فرنگی، گل همیشه بهار و آلوئهورا نیز در درمان آفت موثر است.
عظمایی گفت: آفت بیشتر در فصول سرد سال اتفاق می افتد.همچنین این عارضه دردناک پوستی
در تمام سنین مشاهده می شود.
وی توصیه کرد: افراد مبتلا به آفت باید از غذاهای اسیدی، قندی و همچنین مصرف ادویهجات تند
اجتناب کنند همچنین رعایت بهداشت دهان و دندان نیز سبب تسریع فرآیند درمان میشود.
از دیگر گزینههای مفید برای رفع این عارضه دردناک مصرف لبنیات مانند ماست و دوغ است.
تبیان – باشگاه خبرنگاران جوان