کارگردان مطرح ایرانی و خالق یه تکه نان امروز ۵۸ ساله شده است به همین بهانه مروری داریم بر کارنامه هنری آقای کارگردان
کمال تبریزی کارگردان مارمولک امروز ۵ مهر ۵۸ ساله شد. این کارگردان موفق ایرانی که با فیلم لیلی با من است به محبوبیت دست یافت تا کنون جوایز بسیاری را به دست آورده است و از فیلم های مطرح وی می توان به مهر مادری , مارمولک , فرش باد , پایان کودکی , فیلم عبور , لیلی با مان است و … اشاره کرد اما کارنامه هنری این کارگردان موفق تر از این هاست که در چند سطر بگنجد. ضمن تبریک تولد این چهره معروف ایرانی در ادامه مروری بر کارنامه هنری وی را در نیک صالحی مشاهده کنید
مروری بر فیلم های کمال تبریزی
کمال تبریزی متولد ۱۳۳۸ تهران، فارغ التحصیل سینما از دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر است. وی فعالیت سینمایی را با کارگردانی، نویسندگی، فیلمبرداری و تدوین فیلم های کوتاه از سال ۱۳۵۸ آغاز کرد. از فعالیتهای او میتوان به مسئوول آموزش سینمای آزاد سابق و تدریس در دورههای آموزش فیلمسازی اشاره کرد.
تبریزی اولین فیلم سینمایی خود را سال ۶۷ با نام «عبور» ساخت و تاکنون ۱۸ فیلم بلند دیگر به این
فهرست افزوده است. هر چند این فیلمساز در آثار اولیه خود رویکرد خاصی به دفاع مقدس داشت
و پس از موفقیت «لیلی با من است» و موفق ظاهر نشدن فیلم «شیدا» بیشتر
به فیلم های ماورایی، مذهبی و خط قرمزهای این حیطه روی آورد و در آثار متأخر خود
این رویکرد را به مفاهیم انسانی عام تر گسترش داده است.
او سپس «در مسلخ عشق» و «پایان کودکی» را ساخت که توفیق چندانی نیافت اما «لیلی با من است» او را به اوج محبوبیت رساند. «لیلی با من است» با فیلمنامه ای از تبریزی و رضا مقصودی سال ۷۴ ساخته شد.
فیلمی که به جهت عبور از خطوط قرمز که برای سینمای دفاع مقدس به نوعی تابو شده بود،
ماندگار شد. فیلم بسیار متکی بر فیلمنامه حساب شده و شخصیت پردازی دقیق آدم هاست
و ایده اولیه تحول فرد بر اثر قرار گرفتن در یک موقعیت خاص در این فیلم به بهترین
و طنازانهترین شکل نمایش داده میشود.
آثار هنری کمال تبریزی کارگردان موفق ایرانی
تبریزی با «مهر مادری» از فضای جنگ فاصله گرفت اما فیلم در گیشه موفق نبود. سپس با فیلم «شیدا» با فیلمنامهای از رضا مقصودی این بار جنگ را محملی برای شکل گرفتن عشق در این فضا و موقعیت قرار میدهد.
ارتباط رزمندهای که دچار آسیب چشمی شده با صدای پرستاری که برای التیام درد او قرآن می خواند،
بدل به عشقی اساطیری می شود که او را پس از جنگ به جستجوی دختر وامی دارد.
فیلم در عین حال نقدی ظریف به تغییر آرمان و معیارهای سنجش قابلیت آدم ها در دوران پس از جنگ دارد.
«گاهی به آسمان نگاه کن» با فیلمنامهای از فرهاد توحیدی به نوعی پروژه ای جاه طلبانه از این فیلمساز
است که سال ۸۱ ساخته شد. این فیلم اقتباس از رمان منحصر بفرد میخاییل بولگاکف، “مرشد و مارگریتا” بود.
آنچه اهمیت این اقتباس را چندبرابر می کند رویکردی است که نویسنده و فیلمساز به اینجایی و معاصر کردن قصه داشته اند و با محوریت دادن به قشر جانبازان و شهدا در واقع یک فیلم سوررئال دفاع مقدسی ساخته اند. فیلمی که در زیرلایه های خود نقدی روانکاوانه به آدم ها در موقعیت های مختلف دارد.
«فرش باد» محصول مشترک ایران و ژاپن فیلم دیگر تبریزی بود که در زمان داغ بودن بحث گفتگوی تمدن ها
ساخته شد و از معدود آثاری است که سفارشی بودن ایده اولیه آن به هیچ وجه روی وجوه هنرمندانه
اثر منفی نمی گذارد. فیلم اثری گرم و جذاب از تقابل فرهنگ ژاپن و ایران در مهد
فرهنگ ایران یعنی شهر اصفهان است.
تقابلی که به تأثیرگذاری وجوه مثبت در روابط آدم ها می انجامد و در بخشی فرعی تر همیاری ایرانی را برای بافته شدن یک فرش به تصویر میکشد.
«مارمولک» جنجالیترین فیلم تبریزی و موفقترین فیلم او در گیشه با فیلمنامهای از پیمان قاسمخانی
سال ۸۲ ساخته شد. فیلمی که از خط قرمزهای حیطه روحانیت عبور کرد و پس لرزههای آن تا مدت ها ادامه داشت.
هر چند حضور تبریزی به عنوان فردی خودی کلیه شبهه ها را برطرف میکرد ولی حساسیت موضوع بخصوص انتخاب قالب طنز و کمدی که میتواند حساسیت ها را بالا ببرد به حواشی کار افزود. اما “مارمولک” فیلمنامه حساب شده ای مطابق با اصول فیلمنامه نویسی داشت که طنز کلامی و تکیه بر ادبیات کلامی قشر روحانی و خلافکار در کنار هم از نقاط قوت فیلم بود.
تبریزی با فاصله گرفتن از آن فضای جنجالی «یک تکه نان» را ساخت فیلمی در ژانر تازه تأسیس معناگرا
که با تکیه بر محور قصههای سفرنامه ای، گذر یک فرد از مبدأ به مقصد را پی میگیرد.
فیلم میکوشد با طراحی شخصیت ها و خطوط فرعی متعدد باور و اعتقادات سطحی و درونی از قرآن،
آموزه های مذهبی و … را به چالش بکشد.
او دوباره در «همیشه پای یک زن در میان است» سراغ سوژه جنجالی دیگری رفت فیلم برداشتی آزاد از مجموعه داستان کوتاهی از سیدمهدی شجاعی به همین نام بود و داستان زن و شوهری جوان را روایت میکرد که به رغم یک ازدواج عاشقانه کارشان به طلاق خصمانه رسیده و در این میان پای افراد زیادی به ماجرا باز میشود این فیلم علی رغم کمدی بودن نقدهای اجتماعی جدیای دارد.
او در سال ۹۲ با ساخت «طبقه حساس» و همکاری مجدد با پیمان قاسمخانی دوباره اسمش را بر سر زبانها انداخت. فیلم سوژه ای بکر داشت و علاوه بر موفقیت در گیشه توانست نظر مثبت منتقدان را نیز جذب کند.
فیلم درباره مردیست که قبری دو طبقه میخرد اما میفهمد که فروشنده قبر کلاهبردار بوده و طبقه دیگر
را که متعلق به آقای کمالی بوده است به دیگری فروخته؛ و حالا مردی غریبه به جای او درون قبر
در کنار همسرش دفن شده. فیلم نگاه سنتی به غیرت و مرد غیوور را به زبان طنز نقد میکند.
وی سپس «طعم شیرین خیال» و «امکان مینا» را ساخت فیلمهایی که بسیار مورد انتقاد قرار گرفتند
و بسیاری اذعان داشتند هیچ نشانی از کارگردانی درجه یک تبریزی در این آثار نیست.
همین امر منجر به آن شد که تبریزی با یک وقفه دو ساله سراغ فیلم بعدیاش «مارموز» برود. فیلمنامه مارموز را آیدین سیارسریع از طنزنویسان معروف مطبوعات نوشته است.
این فیلم داستان زندگی شخصی به نام قدرت است که سودای رسیدن به قدرت به هر قیمتی را دارد.
این فیلم نیز به دلیل شباهت کاراکتر اصلیاش به یک شخصیت سیاسی در عالم واقعیت
جنجالهای زیادی به پا کرد و سرنوشت اکران آن نامعلوم است.
«ما همه با هم هستیم» آخرین ساخته کمال تبریزی که قرار است در جشنواره فجر به نمایش درآید. پربازیگرترین فیلم او و یکی از پرستارهترین فیلمهای چند سال اخیر است.
داستان فیلم دربستری کمدی روایت میشود و ماجرای سقوط یک هواپیما همراه با مسافرانی است که رازهای مختلفی دارند؛
رازهایی که قرار نیست تا ابد پنهان بمانند… این فیلم به دلیل حضور بازیگران سرشناس و محبوب زیادی مانند گلزار،
لیلا حاتمی، مهران مدیری، مانی حقیقی و … از همان ابتدا وارد حاشیه شد.
همچنین تبریزی سریالهایی مانند دوران سرکشی، شهریار، ابله و سرزمین کهن را نیز ساخته است که سرنوشت سریال آخر نامشخص است.
کارنامه پربار کمال تبریزی ثابت میکند با کارگردانی خلاق و کاربلد طرف هستیم که از شکستن تابوها و رد کردن خط قرمزها برای رسیدن به اهداف بزرگتر هیچ واهمهای ندارد.
سینما تیکت