شرح چگونگی شهادت، تشییع و دفن پیکر مطهر امام حسن مجتبی (ع)
امام حسن مجتبی (ع)
به مناسبت شهادت امام حسن مجتبی (ع)
سلام بر صبر خدایی اش، که ما را الهام بخش صبوری در راه حق است.
سلام بر صلح حماسی اش، که ما را آموزگار عمل به تکلیف و تبعیّت از وظیفه است.
سلام بر بقیع غریبش، که رواق مظلومیّت اهل بیت و شیعه است.
سلام بر آن مسموم شهید، بر آن مظلومیّت مجسّم و تجسّم مظلومیّت.
اینک…
ماییم و مائده کرامت آن «کریم اهل بیت»، که پیوسته گسترده است و خوشه چینان معنویّت و ایثار را مهمان
فضایل خویش ساخته است.
—————————————-
شرح چگونگی شهادت، تشییع و دفن پیکر مطهر امام حسن مجتبی (ع)
یکی از این اقوال روز آخر ماه صفر که قائل آن مرحوم شیخ کلینی است؛ که
این قول را تنها ایشان ذکر کرده و قول منفردی است که با تمام وجاهت و بزرگی وی، هیچ یک
از علمای شیعه تا این زمان از او تبعیت نکرده اند.
قول دوم روز ۲۸ صفر است که اولین قائل آن شیخ مفید در کتاب (مسارّ الشیعه) است و این در
حالی است که خود شیخ مفید در کتاب دیگرش بنام (الارشاد) از ذکراین روز به عنوان روز شهادت امام مجتبی
(ع) خودداری و تنهابه ذکر ماه صفر اکتفا کرده است.
دومین قائل به این قول شیخ طوسی در کتاب (تهذیب الاحکام) است که البته قول بیست و هشتم صفر از
سوی برخی مثل شیخ طبرسی و ابن شهرآشوب مازندرانی نیز مورد تأیید قرار گرفته است.
اما قول سوم که هفتم صفر را سالروز شهادت امام مجتبی (ع) ذکر کردهاند مشهور تر است که یکی از
کسانی که قائل بود شهادت سبط اکبر پیامبر(ص) در هفتم ماه صفر واقع شده، شهید اول است و مرحوم کفعمی
نیز یکی دیگر از کسانی که قائل به شهادت امام حسن مجتبی (ع) در هفتم ماه صفر شده، که این
محدث کبیر در کتاب شریف (مصباح) خود بدان اشاره کرده است.
یکی دیگر از بزرگانی که قائل به شهادت امام حسن مجتبی (ع) در هفتم صفر است مرحوم علامه شیخ حسین
والد مکرم شیخ بهایی در کتاب (وصول الاخبار الی اصول الاخبار) و همچنین شیخ بهایی و مرحوم شیخ جعفر کاشف
الغطاء و برخی دیگر از اعاظم فقها هستند.
«شیخ کلینی» از دانشمندان بزرگ شیعی که کتابهایی در باب معرفی امامان دوازدهگانه شیعه دارد، از «ابوبکر حضرمی» نقل میکند
که؛ «جعده» دختر «اشعثبن قیس کندی»، امام حسن(ع) را با زهر مسموم کرد.
و نیز یکی از کنیزان آن حضرت را زهر داد و مسموم کرد، زهر را برگردانید، ولی آن زهر در
درون جان امام حسن مجتبی (ع) جای گرفت و مجروح کرد و آن حضرت بر اثر آن، شهید شد.» هنگامی
که امام حسن مجتبی (ع) به شهادت رسید، امام حسین(ع) او را غسل داد و کفن کرد و جنازه او
را درون تابوت گذاشت و به محلی که رسول خدا(ص) در آنجا بر جنازهها نماز میخواند، حرکت داد، و بر
جنازه نماز خواند.
اما این اقدامها همراه با فشارهای افراد منسوب به بنیامیه بود، به نحوی که آنها اجازه ندادند تا امام حسن(ع)
در خانه حضرت رسول(ص) دفن شود و جسم پاک او را در قبرستان بقیع به خاک سپردند.
اما این کار نیز بدون حاشیهها نبود و ایادی دنیاطلب معاویه، با شقاوت و بیرحمی اقدام به تیرباران جسد فرزند
رسول خدا(ص) کردند؛ در حالیکه خود را مسلمانان واقعی مینامیدند.
با این حال، تاریخ اسلام گواه است که یکی از جنایات هولناک معاویه در طول حکومت خود، به شهادت رساندن
امام حسن مجتبی(ع) بود و ردپای این جنایت هولناک در تاریخ، به طور آشکار دیده میشود.
جنایت به این صورت شکل گرفت که معاویه ضمن توطئهای خائنانه و با بهرهگیری از دختر «اشعثبن قیس» ( همسر
امام حسن مجتبی (ع) ) او را مسموم و به شهادت رسانید.
چهره شیطانی و پیمانشکن، و دورویی و نفاق معاویه که در طول حیات سیاسیاش فراوان خود را نشان میداد در
ضمن این جنایت نیز روشنتر از همیشه در معرض دید همگان قرار گرفت.
تاریخ، این مطلب را با قوت هرچه بیشتر به اثبات رسانده است.
با این حال افراد متعصبی چون «ابنخلدون» که از آبشخور آلوده بنیامیه سیراب میشد، جریان را بیپایه و ضعیف قلمداد
کرده مینویسد: «آنچه درباره مسموم شدن حسنبن علی(ع) به وسیله معاویه نقل شده، روایتی است که شیعه آن را ساخته
و پرداخته است.» البته این نظر خاص، ناشی از گرایشات خاص دینی «ابنخلدون» است که او برای دفاع از چهرهای
مرموز و نامطلوب همچون معاویه مفاد تاریخ اسلام را عوض کرده است.
مظلومیت امام در جریان دفن آن حضرت بیشتر جلب توجه میکند.
هنگامی که اهل بیت(ع) میخواستند طبق وصیت آن حضرت، او را کنار قبر پیامبر(ص) دفن کنند، قدارهداران بنیامیه به مخالفت
برخاستند.
در این میان «مروانبن حکم» از میان آشوبگران فریاد برآورد: «در حالی که عثمان در دورترین نقطه بقیع به خاک
سپرده شد، گمان میکنید که اجازه میدهم حسنبن علی(ع) در خانه رسول خدا(ص) دفن شود؟!» پیشتاز آشوب، سوار بر مرکبی،
ادعای مالکیت خانه را از طریق ارث کرده و ممانعت خود را تا پای جان از دفن امام در آرامگاه
رسول خدا(ص) اعلان داشت.
حتی کار از این بالاتر گرفت و در نهایت شقاوت و سبعیت، جنازه امام حسن مجتبی (ع) را تیرباران کردند،
تا جایی که کفن آلوده به خون شد و مشایعتکنندگان مجبور به تعویض کفن شدند.
سرانجام پس از این کشمکشها، شهید مظلوم را در بقیع به خاک سپردند.
در سوگ این ریحانه رسول خدا(ص) طبق روایاتی که رسیده، مردم مدینه ـ که بیشتر آنها از فرزندان انصار بودند
ـ به ماتم نشسته و بازارهای مدینه را بستند.
عمربن بشیر همدانی میگوید: «از اسحاق پرسیدم: متی ذل الناس؟ چه موقع مردم ذلیل شدند؟ پاسخ داد: حین مات الحسن
و ادّعی زیاد و قتل حجربن عدی؛ پس از شهادت امام حسن مجتبی (ع) و استلحاق زیاد و قتل حجربن
عدی.» فارس