برخی می گویند مسافر که روزه به او واجب نیست پس می تواند روزه مستحبی بگیرد ولی احکام فقهی می گوید خیر این عمل امکان پذیر نیست
ماه رمضان ماه روزه و انجام کارهای عبادی است. خدای بزرگ این ماه را ماه دعا و نیایش و اطاعت و بندگی قرار داده است و ثواب چندین برابری برای هر کاری وعده داده است. ماه رمضان و روزه در این ماه احکام زیادی دارد. مثلا اینکه روزه نذری در این ماه امکان پذیر هست یا خیر. پاسخ این سوالات تان را در ادامه بخوانید
روزه نذری
سوال: آیا میتوان در ماه مبارک رمضان نیّت روزه نذری هم داشت؟
در ماه رمضان نمیتوان روزه دیگرى را نیت کرد؛ چه بر او واجب باشد، مثل نذر و
یا واجب نباشد مانند مسافر.
(امام خمینی، نجاه العباد، ص ۱۵۱، م ۳) پس روزه نذری مسافر هم در ماه رمضان صحیح نیست.
سوال: اگر کسی روزه و نماز قضا داشته باشد می تواند برای میت روزه بگیرد؟
با داشتن روزه و نماز قضا، گرفتن روزه و نماز برای میت( تبرعی یا استیجاری) اشکالی ندارد.
(امام خمینی، سید روح الله، استفتاءات، ج۱، ص ۱۹۲؛تبریزی، میرزا جواد، استفتاءات جدید، ج۱، ص ۱۳۸)
سوال: آیا غیبت کردن و دروغ گفتن و… روزه را باطل می کنند؟
این گناهان، از جمله گناهان کبیره است و حرمت آن و عذاب الهی برای مرتکب آن مسلّم است لکن موجب بطلان روزه نمی گردد.
(توضیح المسائل ۱۲ مرجع، ج ۱، ص ۹۲۵)
سوال: اگر کسی دندان مصنوعی خود را در حال روزه برای مسواک زدن بیرون آورده و سپس در دهانش بگذارد آیا روزه او باطل است؟
جواب: اشکال ندارد، لکن اگر دندان تر است آب اضافی آن را
از دهان بیرون بریزند.
(جامع المسائل آیه الله فاضل لنکرانی ره، ج۱، ص ۱۴۸، س ۵۴۴)
سوال: غرغره کردن در حال روزه چه حکمی دارد؟
جواب: اگر قطرات آب به حلق نرسد و
همه آب را بیرون بریزد اشکال ندارد.
(ر.ک: توضیح المسائل ۱۲ مرجع، ج ۱، ص ۹۷۹، م ۱۶۹۰)
دلایل باطل شدن روزه
سوال: آیا قصد افطار یا مفطر برای روزهدار، روزهی او را باطل میکند؟
یکی از شرایط صحت روزه، نیت روزه است
که این قصد و نیت باید تا پایان روزه ادامه داشته باشد و الا موجب باطل شدن روزه میگردد.
و فقها قصد خوردن روزه را به دو گونه بیان میکنند: ۱٫
قصد افطار؛ به این معنا که روزهدار نیت کند روزه نباشد و از نیت روزه بودن برگردد یا در نگه
داشتن روزه مردد شود.
که در این صورت مراجع تقلید روزه چنین شخصی را باطل میدانند.۲٫
قصد مُفطر؛ به این معنا که از نیت روزه بودن برنگردد، اما قصد میکند یکی از مفطرات و مبطلات روزه،
مانند خوردن یا آشامیدن را انجام دهد، که گرچه آن مبطل را انجام ندهد، اما اکثر مراجع تقلید به مجرّد
چنین قصدی روزهی وی را باطل دانستهاند. اما برخی از فقها میگویند: هر چند با این قصد، گناه نموده ولی
روزهاش صحیح است.در هر حال، در صورت بطلان روزه، باید قضای آن انجام شود، ولی کفاره ندارد.
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سوال، چنین است:
حضرت آیه الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
اگر در اثنای روز نیت کند که مفطرى انجام دهد، روزهاش باطل است
و در عین حال باید تا غروب آن روز از همهی چیزهای باطل کنندهی روزه اجتناب کند و بعد از
ماه رمضان هم قضای آن روز را بجا آورد.
نیت روزه
حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
هرگاه در ماه رمضان یا هر روزه واجب معین دیگر، از نیت روزه برگردد، یا مردد شود که روزه بگیرد
یا نه، روزهاش باطل میشود، همچنین اگر نیت کند چیزی که روزه را باطل میکند به جا آورد، مثلاً تصمیم
بر خوردن غذا بگیرد، روزهاش باطل میشود، هرچند اصلاً غذا هم نخورد، مگر این که در آن حال توجه نداشته
باشد که فلان عمل روزه را باطل میکند.
حضرت آیه الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
بله، ولی کفاره ندارد.
حضرت آیه الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
نیت قطع یا قاطع موجب بطلان روزه است.
حضرت آیه الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
روزه باطل میشود ولی موجب کفاره نیست و لازم است بقیه روز را روزه دار باشد و بعد هم قضاء
روزه را بگیرد.
جزئیات بیشتر درباره نذر روزه با داشتن روزه قضا
سوال: الف) آیا با داشتن روزه قضا، می توان روزه نذر نمود؟ ب) بر فرض صحت نذر، آیا می توان ابتدا روزه نذری را گرفت؟
آیت الله تبریزی (دام ظلّه)
نمی تواند نذر کند.
استفتائات جدید، ج ۲، ص ۳۸۵، س ۱۵۹۶
آیت الله خامنه ای (دام ظلّه)
اگر نذر مطلق و غیر مقید به زمان باشد اشکال ندارد و بنابر احتیاط واجب اول روزه قضا را انجام دهد.
استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات جامعه الزهراء(قم)
آیت الله سیستانی (دام ظلّه)
الف- اگر ایام معینی را نذر نکند اشکال ندارد. و همچنین اگر معین باشد ولی وقت برای قضای روزه ماه رمضان که بر ذمه او است قبل از آن داشته باشد.
ب- جایز نیست.
استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات جامعه الزهراء(قم)
آیت الله صافی گلپایگانی (دام ظلّه)
کسی که روزه قضا بر ذمه دارد می تواند نذر کند که روزه بگیرد و صحیح است.
جامع الاحکام، ج ۱، ص ۱۲۹ س ۴۹۵
آیت الله فاضل لنکرانی (ره)
الف: بلی مشروط به اینکه برای نذر زمانی را تعیین کند تا آن زمان بتواند روزه های واجب خود را بگیرد.
ب: بلی.
استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات جامعه الزهراء(قم)
آیت الله مکارم شیرازی (دام ظلّه)
نذر در این مورد اشکال دارد.
استفتائات، ج ۲، ص ۱۵۱، با استفاده از س ۴۳۶
اسلام کوئست و تبیان